Hemис тили фанидан ўҚув-услубий қЎлланма

Қуйидаги гапларни zu билан ёки zu сиз ёзинг.

1. Ich sah den Besucher die Treppe (heraufkommen).

2. Ich bat den Besucher, die Treppe (heraufkommen).

3. Die Muttet beauffragte ihren Sohn, Brot (holen).

4. Die Mutter schickte ihren Sohn Brot (holen).

5. Die Mutter legt das Kind (schlafen).

6. Die Mutter befahl dem Kind (schlafen).

7. Ich fand ihn dort (liegen).

8. Ich bat ihn, ruhig (liegen).
Partizip 1, 2

Немис тилида феьлнинг уч асосий формаларидан бири сифатдошдир. Сифатдошнинг икки тури мавжуд. Partizip I Partizip II.

Сифатдош I (PartizipI) феъл ўзагига -(е)nd суффиксини қўшиш билан ясалади. У тугалланмаган, давом этаётган иш-ҳаракатни ифодалайди.

arbeiten–arbeitend, lacheln— lachelnd

Der lesende Student sitzt am Fenster.Ўқиётган талаба дераза ёнида ўтирибди.

Partizip 2 (сифатдош 2) феъл ўзагига ge- префикс -(e)t ёки -(e)n суффиксларини қўшиш билан ясалади.

Der von uns übersetzte Text war schwer. Биз таржима қилган матн қийин эди.

Partizip 2 узбек тилидаги -ган суффикси билан ясаладиган ўтган замон сифатдошига мос келади:sagen-gesagt, lernen-gelernt

А) кучсиз феълларда Partizip 2 шаклини ge- префикси ҳамда ўзагидаги унлиларни ўзгартириш билан ясалади: fragen –gefragt, lernen - gelernt

Б) кучли феълларда эса ge- префикси ва -en суффикси ҳамда ўзагидаги унлиларни ўзгартириш билан ясалади:

singen_ gesungen,

DEUTSCH 1

, interessieren—interessiert
Машқлар. Берилган феълларни Partizip I ва Partizip 2га айлантирган ҳолда сўз бирикмалари тузинг.

М: singen, das Mädchen, das Lied - das singende Mädchen- das gеsungen Lied.

I. schreiben, der Junge, der Brief; 2. lesen, das Buch, die Studentin; 3. einkaufen, die Frau, die Waren;4. prüfen, der Schüler, der Lehrer.

Таржимақилинг.

Der laufende Sportler; das ein Buch lesende Mädchen; der wiederaufgebaute Stadtteil; die in ihre-Heimatstadt zurückkehrenden Touristen; der blühende Garten, das gestern geschriebene Diktat.

Гаплаp тузинг. M: das verkaufte Haus — Das Haus ist verkauft.

DEUTSCH 1

Гапда от ёки отлашган сўзлардан олдин келадиган ёрдамчи сўзларга кўмакчи (предлог) дейилади. Кўмакчилар ўзидан кейин келган от ёки отлашган сўзларни ва бирикмалирини ўзаро боғлайди. Ҳар бир кўмакчи маълум келишик билан бошқарилади: