Hemис тили фанидан ўҚув-услубий қЎлланма

Отларнинг кўпликда турлнниши

Немис тилида отлар кўпликда бир хил турланади. Улар Dativда–(е)n кўшимчасини олади. Кўплик формасида –en ёки –s кўшимчасини олган отлар Dativда –(е)n қўшимчасини олмайди.

N. die Männer die Studenten die Parks

G. der Männer der Studenten der Parks

D. den Männer den Studenten den Parks

A. die Männer die Studenten die Parks

Машқлар.

А) Саволларга жавоб беринг. Кавс ичидаги отларни керакли келишикларда қўйинг.

1)Wessen Fotos sind das? ( Anna, der Vater, die Mutter. DasKind. die Freunde)

2) Wen antwortet die Mutter? (der Sohn, die Töchter, das Kind, die Geschwister)

3) Wen Fragst du? (ein Herr, eine Frau, ein Mädchen, unsere Kollegen )

4) Was suchen sie? (ein Rekorder, eine Tasche, ein Cafe. ein Deutsche. Olgas Kamerra)

Б) Қуйидаги отларни турланг:

1. das Volk, das Mädchen, der Freund, der »Arzt, ein Schtiler. ein Auto, ein Haus;

2. Der Mensch, der Student, der Nachbarn, ein Herr, ein Genosse, ein Biologe;

3. Die Stunde, die Mutter, die Schule, die Zeitung, eine Lehrerin, eine Frage;

4. Das Herz, der Name, der Same, der Funke.

С) Қуйидаги отларнинг қайси турланишга мансублигини аниқланг:

1. der Tisch. 2. die Mutter. 3. der Aspirant 4. das Heft. 5. die Nase. 6. der Garten. 7.der Apfel. 8. das Herz. 9. der Buchstabe. 10. das Auge11. die Uhr. 12. die Hochschule. I3.derSame. l4.derFunke.
Отларнинг кўплик шакли

Немис тилида отларнинг кўпчилиги 5 хил усулда ясалади.

-е

en

-er

Қўшимчасиз ёки умлаут олиш йўли билан -s

1тур. Кўпроқ мужской роддаги отларга хос. Лекин, бир бўғинли средний ва женский роддаги отларнинг ҳам кўпчилиги шу усулда ясалади: der Text- die Texte, die Stadt - die Städte, das Jahr - die Jahre

2 тур. Бу тур кўпроқ женский роддаги отларга хос die Frau — die Frauen, die Lampe - die Lampen. Баъзи средний ва муржской роддаги отлар ҳам шу турда кўплик ясайди.

das Thema - die Themen, der Student - die Studenten
3тур. Отларга -er қўшимчасини қўшиш орқали ясалади. Ўзагида а, о, u унлилари бўлса, улар умлаут олади. Бу тур кўпроқ средний роддаги отларга хосдир. Баъзи мужской роддаги отлар ҳам шу усулда кўплик ясайди.

das Buch - die Bücher der Wald-die Wälder

das Land - die Länder der Mann - die Männer
4тур. Отларда кўплик ясалишининг бу турига кирадиган отлар ҳеч қандай қўшимча олмайди. Улар кўпинча умлаут олади.

das Gebäude - die Gebäude der Mantel - die Mäntel

die Mütter - die Mütter

5тур. Баъзи хорижий тиллардан кириб келган мужской ва средний роддаги отларнинг кўплик шакли s суффикси ёрдамида ясалади.

das Кто — die Kinos der Park -die Parks

Машқлар.

1) Қуйидаги отларни кўплик шаклида ёзинг.