Hayvonot dunyosining zamonaviy sistemasi

Тарқалиши ва популяциядаги зичлиги. 
Deroceras sturanyi
Шарқий ва Ўрта Европада 
яшаб, марказий Осиѐ мамлакатларига 
D. caucasicum
га ўхшаб олиб келинган бўлиб, 
Ўзбекистонда Сурхон-Шерабод водийсидан ташқари деярли барча ҳудудларда учрайди. 
Deroceras sturanyi 
олдинги ўрганилган тур билан бир хил биотопларда яшаб, ҳар иккиси ҳам 
қишлоқ хўжалик экинларига катта зарар еткизади. Тадқиқотлар натижаси шуни кўрстдики, 
ўрганилган ҳудудларда 
Deroceras sturanyi
нинг популяциядаги зичлиги унча юқори эмас. 
Масалан, Наманган вилояти, Турақўрғон шаҳри атрофиидаги иссиқхоналарга яқин бўлган 
олмазорлар учун қилинган суний тўсиқлар яқинидаги ўсимликлар остида популяциядаги 
зичлиги 1-2 м
2
мйдонда 1-2 та бўлса,Фарғона вилояти, Данғара туманининг Учуйли, қишлоии 
атрофидаги турли хил боғлардаги барг қопламлари ва суний тўсиқлар остида 1 м
2
мйдонда эса 
12-15 тани учратиш мумкин. 
Turcomilax ferganus. 
Мантияси тана узинлигини 1/3 қисмини ташкил этади. Мантия 
тешиги билан орқасни ўрта қисмида 15 қатор ажинлар бор. Тананинг устки қисми ва боши қора, 
ѐн томонини мантиядан пастки қисми оч рангда.Оѐқ қисми оқиш, унинг четлари бир оз 
қорамтир. 
Экологияси
. Бу тур асосан тоғ минтақасида тарқалган бўлиб, денгиз сатҳидан 1500-2500 
м. баландликда учраб, тош уюмлари орасида, бутали ўсимликлар орасидаги тош харсанглари 
остида яшайди. 
Тарқалишива популяциядаги зичлиги. 
T.ferganus 
тури Ўзбекистонда асосан Чотқол ва 
Қурама тоғ тизмаларида тарқалган бўлиб, биз томонимиздан илк бор, Наманган вилояти, 
Унгартепа тоғидан топилди. Бу турнинг популяциядаги зичлиги 1 м
2
мйдонда 5-7 та ни ташкил 
қилади. 

---

27 
Хулоса ўрнида шуни қайд этиш мумкинки, олиб борилган тадқиқотлар натижасига кўра 
Фарғона водийсида шиллиққуртларнинг 2 авлодига мансуб, 4 тури учраб, бу турлар водий 
бўйлаб бир текисда тарқалмаган ва уларнинг популяциядаги зичлиги ҳам турлича.