Hayvonlar anatomiyasi

2-Savol. Suyaklarning organ sifatida tuzilishi
Skelet tizimi organizmda tayanch vazifani bajaradi. Skeletga muskullar birikadi. Skelet yumshoq to‘qimalarni himoya qiladi. Skelet uch qismga bo‘linadi:
-o‘q skeleti – hayvon tanasining markaziy o‘qi hisoblanadi va unga kalla suyagi, umurtqa pog‘onasi, ko‘krak qafasi kiradi.
- appendikulyar skelet- oldingi va keyingi oyoqlarning tanaga biriktiradigan kamar suyaklari;
- visseral skelet- bunga it va mushuklarning jinsiy a’zosi yumshoq to‘qimasidagi suyak kiradi.
Skeletning har bir qismi ko‘plab suyaklardan tashkil topgan bo‘lib, ularning har biri muhim vazifani bajaradi.
Suyaklar do‘ngliklardan, teshikchalardan iborat. Ularning har biri o‘zining nomi va vazifasiga ega bo‘lib, harakatlanishga yoki to‘qimalarning normal holatda bo‘lishini ta’minlaydi.
Suyaklar bir-biri bilan choklar yordamida birikadi. CHoklar to‘qimaning xiliga va harakatlanishiga qarab har xil bo‘ladi ( tolali, tog‘ayli).
Skelet tizimi bu hayvon tanasi joylashgan “ramka” hisoblanib, tayanch va himoyasini, hayvonning harakatlanishini ta’minlaydi.
Bo‘g‘imlar skeletning ajralmas qismidir. Skelet tizimi maxsus biriktiruvchi to‘qimalardan, suyaklardan va tog‘aylardan tuzilgan. Skelet tizimining vazifalariga:
1. Tayanch: u ichki tayanch sifatida ta’sir ko‘rsatib, qaysiki tanani hosil qiladi.
2. Harakatlanish: bu muskullarni birikishini ta’minlab, haprakatni yuzaga keltirish uchun pishang tizimini boshqaradi.
3. Himoya: u asosan tananing yumshoq qismlarini himoya qiladi (masalan, miya boshning suyakli qutisida joylashgan).
4. Saqlash: u organizm uchun zarur bo‘lgan kalsiy va fosfor minerallarining zahirasini saqlaydi.
5. Qon ishlab chiqarish: suyak iligining qon ishlab chiqaruvchi to‘qimalari tomonidan qonning shaklli elementlari ishlab chiqariladi.
Suyakning strukturasi va vazifalari.