Hayrat ul-Abror (I- qism) Alisher Navoiy

Hayrat ul-Abror (II- qism) 
Alisher Navoiy 
 
45 
http://ziyonet.uz/ 
Pulsirot koʻprigi boʻylab odamlar xavfda - undan oʻtish biriga qiyin boʻlsa, boshqa 
biroviga oson boʻlishi mumkin. 
Doʻzax oʻti bergan azobning nixoyasi yoq: u kishilar xalokati uchun ajdaho kabidir. 
Uning yettita boshi aylana gumbazni eslatsa, yettita ogʻzining har birisi gʻorga oʻxshaydi. 
Uni yettita eshigini ochib turgan doʻzax deb oʻylama, u yetti ogʻzidan oʻt (alangasi) 
sochib turadi. 
Jannat gulshanida noz-ne’matlar shunchalik koʻpki, ularning orasidan yengil shabada 
oʻtish uchun yoʻl topolmaydi. 
Undagi hurlar rasmda chizilgan arvohlarga oʻxshasa, ularning qaddi va lablari (chiroyli) 
tubi daraxti va kavsar suvi kabidir. (Nimanidir kutib) tinch oʻltirganlar baqo jomiga 
umidda, baqo ham emas, balki (Alloh) jamolini koʻrish umididadirlar. 
Oltinchisi qismat haqligi haqidagi soʻzdir. Bilginkim, azaliy yoziq - qanday yaxshi va 
yomon narsa boʻlsa, oʻshalarning hammasidir. 
Azaliyat jomi sof va toʻla boʻlishligi uchun, u maydan abadiyat ahli ichib mast boʻlishlari 
uchun bu majlisda paydo boigan usullarni va undan kelib chiqadigan shoxobchalarni 
tushunish kerak. Biron mast yoqimsiz tovush chiqarsa, sozanda esa dilkash navo chalsa, 
birov Ka’ba sari yoʻlolsa, ba’zisi mayxona ichida oʻltirib, bazm tuzsa; birov choʻlda yuz 
qiyinchilikni koʻrib azobda boʻlsa, boshqasiga fano mayxonasi maskan boʻldi. 
Mayparast mugʻbacna mast boʻlib chiqib, yaxshi odamlarni nam mast qilib, rasvo etdi. 
May quyqasini ichib yuradigan ketib, nima boʻlgani boʻlgan boʻlsa, xirqapoʻsh darvish 
kelib, fosiqqa aylandi. 
Ularning barchalari Haq ilmidan ma’lum, lavhayi maxfuzda (faoliyatlari) yozib qoʻyilgan 
edi. Lekin ular oʻzlarining yaxshi amallari orqasida na bexistga erishdilar, yomon fe’llari 
ularni doʻzaxga ham solgani yoq. 
Bir odam ming yil Tangriga sajda qilsa-da, doim baxtsiz boʻlib qolsa, bundan qanday 
foyda bor! Dayrda mugʻbachalar xalok etgan abadiy baxtiyor boʻlsa - buning xavfli 
tomoni qayda? 
Kimdaki bu olti narsaga e’tiqod boʻlar ekan, ham shu ravishda bu haqda yozar ekanman, 
uning yozigʻi qancha qora boʻlmasin, u gunoh daryosiga qancha gʻarq boʻlmasin, ajab 
emas, agar unda afv umidi paydo boʻlib, abadiylik rahmati uning qoʻlidan tutsa! 
Lekin bu dardning oʻtlari jonni qiynovchi boʻlib, ushbu azoblar ichida sir egalari kuyib-
yonishlari mumkin. Unday paytda bu birisi oʻz xoliga motam tutsa, unisi butun olamni 
tark etish yoʻlini tutgan boʻladi. Men bunday buyuk martabani bayon qilar ekanman, 
bunday martaba kimga yetib-etmasi ayon emas. Biror kimsaga yetishi ham aniq 

---