|
44
yilim hayotimning eng sokin, eng tashvishsiz, eng osoyishta, moddiy
muhtojliklarsiz o‘tkazgan yillarim bo‘lmadimi axir?!. Ha, shunday edi, shunday
edi, shunday bo‘lib qolardiyam, menga berilgan ozgina umrning qolganiniyam
shunday farog‘at og‘ushida o‘tkazgan bo‘lardim, agar yo‘q joydan manavi balo
lop etib chiqib qolmaganida…
Darvoqe, uning o‘jarligi haqida.
Eshikka ikki marta dermatin qoplatdim, biri ko‘kish, biri qizil; uch-to’rt marta
do‘kondan qo‘limga ilingan raqamlarni olib kelib qoqib qo‘ydim; bir gal esa
yotoqxonadan ham kar, ham gung tanishimni yarim kechasi boshlab keldim-da,
atay ovozimni qattiqroq chiqarib aytdimki, xo‘p, jo‘ra, mana, uy
almashishgayam kelishib oldik, men ertan kunduzi yuklarimni olib ketaman, sen
endi bu yerda maza qilib yashayver… Shundan keyin besh-olti kun bir kechaga
falon pul to‘lanadigan irkit katalaklarda yotib yurdim. Nazarimda, endi undan
qutulganday edim.
Qayoqda deysiz…
II
Bosaversang, qurbaqayam vaqillab yuboradi. Ne-ne mashaqqatlar, ne-ne
qurbonlar evaziga kelgan tinch turmushimni iloji boricha himoya qilmaslik
og‘zimdagi oshni indamasdan oldirib qo‘yaverish bilan barobar tuyuldi. O‘ylay-
o‘ylay oxiri bir «Oq musallas» shishasini sindirib, hovonchada tuydim-da, yotar
oldidan yo‘lakka sepib chiqdim…
Oqshom eshik odatdagidan ko‘ra ko‘proq qitirladiyov; agar yanglish
eshitmagan bo‘lsam, bu ojizona qitir-qitirga oyoq ostida shisha siniqlarining
g‘ichirlashi ham jo‘r bo‘lib turdi. Tong saharda shisha kukunini supurib olayotib
shundoqqina eshik yonida bo‘g‘otdan uzilayotgan tomchi yanglig‘ yoinki tanbur
shaklidagi bir tomchi qonni ko‘rdim va raqibimning axilles tovonini
topganimdan quvonib ketib shisha sepishni kanda qilmaydigan bo‘ldim. Endi,
uning nozik joyini topib olganimdan so‘ng, o‘zimga o‘zimning ishonchim
ortishi bilan birga, to‘g‘risi, «qarshi yurish»imning oqibat natijasi qanday
bo‘lishi hatto meni qiziqtirib qoldi. Shunda men shisha to‘poniga kuchli kislota
aralashtirdim… O‘, oqshom uning oyog‘i kuygan tovuqday pitirlashi, yalang
oyoqlar ostida shisha siniqlarining g‘ijirlashini eshitish kerak edi, eshitish!..
Tong-sahar esa odatdagi bir tomchi qon atrofidagi bir-ikki qarich joyning
qorayibroq qolganini ko‘rdim-u, so‘nggi uch oy ichida birinchi marotaba
ko‘nglimda o‘zimdan o‘zim faxr tuydim, yelkamdan tog‘ ag‘darilganday bo‘ldi.
«Bilib qo‘y, biz ham unchalik yerda qolganlardan emasmiz, o‘zimizga yarasha
aqlimiz bor, bozor ko‘rganlardanmiz, senga o‘xshaganlar oldida qo‘l
45
qovushtirib turish davridan allaqachonlar o‘tganmiz; deylik, bundan uch-to‘rt
yil burun kelsang boshqa gap edi…»
Endi aniq ishonchim komil, u qarshilik ko‘rsatish nima ekanini bilmasdi,
barisiga indamay chidagani-chidagan, shu qilig‘i bilan u sabiy bolalik
chog‘larimni yo bo‘lmasa hamqishlog‘im Sangi devonani eslatardi. Beshikdagi
chaqaloqdan tortib munkillab qolgan chol-kampirlargacha, hamma-hammaga
bamisoli hazrati Xizrni ko‘rayotganday beadad bir hayrat bilan termiladigan
o‘zbekovullik sho‘rlik devona o‘ziga tosh otib qochgan bolalarniyam «bor
bo‘linglar-e!» deb alqardi. Aytishlaricha, uning eng so‘nggi so‘zlari ham shu
alqashi bo‘lgan ekan…
Xullas, raqibim sirlilik va mavhumlikning jimjimador liboslaridan ayrilib,
qoshimda yalang‘och holida namoyon bo‘la boshladi, namoyon bo‘lganda ham
bahaybat Gerkuleslar oldida botiq ko‘kragi, ingichka bilaklari, pachoqqina
gavdasidan nomuslarda o‘layotgan uyatchan o‘spirinday. Nazarimda, u kundan-
kunga jisman yanada maydalashib borayotganday edi. Men buni qon
tomchisining ham, qorayib qoladigan oyoq o‘rnining ham tobora kichrayib
borayotganidan taxmin qilardim.
Men endi aniq bilardim, raqibimni tamomila mag‘lub etish uchun ma’lum fursat
kerak, xolos. Biroq menda bu jarayonni tezlatish istagi uyg‘onib ulgurgandi.
Kechalari o‘rinda g‘ujanak bo‘lib olib xo‘b azoblarda o‘tkazgan uch oylik
umrim uchun munosib, hatto orttiribroq intiqom olish vasvasasi meni qutquga
sola boshladi. Ehhe, bu qutqu yetagida ne-ne karomatlar ko‘rsatmadim…
Poylab turardim-turardim-da, to‘satdan eshikni zarb bilan ocha sola darhol
qaytib yopib olardim, shu orada har nechuk tobora yengillashib, vaznini
yo‘qotib borayotgani eshik zarbidanoq sezilib qolayotgan gavda zinapoyaning
temir panjarasiga koptokdek borib urilganini-yu, jon achchig‘ida ingrab
yuborganini eshitib qolardim; shisha to‘poniga igna, olmosdan tortib
so‘ndirilmagan ohakkacha – suvga aralashtirib, albatta – sola boshladim; bir
oqshom esa buralib-chirmalib yotgan uch-to‘rt quloch simni yo‘lakka tashlab
qo‘ydim-da, u eshikka qapishganini sezgan zahotim simni tokka ulab yubordim.
O‘, shunda u sho‘rlikning «gup» etib yerga o‘tirib qolgani, so‘ng o‘rnidan otilib
tura sola, har qanday ehtiyotkorlikni yig‘ishtirib qo‘yib, jon halpida zinalarni
tapillatib bosgancha tashqariga otilib chiqib ketganini eshitib qotib-qotib
kuldim; atay kech qolib kelgan kunlarim chekib turgan papirosimni bilmagan
kishi bo‘lib quvur ortiga otardim, keyin labimga yangi papirosni qistirib
birdaniga uch-to‘rt gugurt cho‘pini yoqardim-da, bularniyam yonib turgan
holida quvur ortiga otardim; bir tun gugurt cho‘plariga qo‘shib hali g‘o‘r
o‘smirlik chog‘larim yozib yurgan ahmoqona, bachkana shig‘irlarga to‘la uchta
daftarimni ham yoqib otib yuborgan edim, yo‘lakni kuygan go‘sht hidi tutib
ketdi; keyingi oqshom esa uch yildan beri yig‘ilib qolgan, o‘qib-o‘qilmagan
Do'stlaringiz bilan baham: |
