Hayotimiz Charog’boni

 
   29 
Italiya haqida qo‘shiq. Yasunari Kavabata
 
 
Uni boshdan-oyoq alanga qamrab olgan edi. U jon achchig‘ida dod solar, 
irg‘ishlar va jazava ichida qo‘llarini siltardi. Xuddi alanga qanotlarini kuydirgan 
parvonadek… 
Dastlab juda qattiq portlash ovozi eshitildi, zum o‘tmay tajribaxonadan yo‘lakka 
bamisli gurillab yonayotgan ulkan mash’ala otilib chiqdi… 
Xonalaridan yugurib chiqqan odamlarni yonayotgan kimsadan ko‘ra, uning aql 
bovar qilmas darajada baland-baland irg‘ishlashlari hayratga solardi. Xuddi 
chigirtkani o‘tda kuydirishayotgandek atrofga chirs-chirs uchqunlar sachrardi. 
O‘t-olov ichida qolgan jon qanday qilib bo‘lsa ham bu azobdan xalos bo‘lishga 
talpinmoqda edi. 
Bir paytlar balandlikka sakrash bo‘yicha professor Toriiga taraf topilmas, u 
hatto olimpiya o‘yinlarida ham qatnashish sharafiga muyassar bo‘lgan edi. Yoru 
birodarlari bilan hamkasblari shunga ishora qilishib, professorning shashti juda 
baland-da, deya askiya qilishardi. Lekin hozir hazilning o‘rni emasdi. 
Professorning jon azobidan tipirchilashi yuraklarni larzaga solar, uning dod-
faryodi tilka-pora qilinayotgan darrandaning vahshiyona faryodini eslatardi. 
Professorning egnidagi oppoq xalat kuyib, qop-qora uvadasi qolgan, yonib 
tugayozgan ko‘ylagi qora qurum singari uchib tushardi. Kuygan aftiga qarab 
bo‘lmasdi, og‘riq zo‘ridan qorachiqlari kengayib ketgan ko‘zlari sarosima 
ichida yonar va kosasidan otilib chiqay-otilib chiqay derdi. 
Professorning ustidan spirt to‘kilib ketib, u rosmana mash’ala kabi gurullab 
yonmoqda edi. 
Tajribaxonadan buralib-burqsib quyuq tutun chiqardi. Alanganing ayovsiz tili 
yo‘lakka ham yetib qolgan edi. Ichkarida kimyoviy moddalar solingan shisha 
idishlar qasira-qusur yorilardi. Yordamga oshiqqan hamkasblardan biri shoshib 
kamzulini yechdi-da, choyshabdek yoyib, professorning ustiga tashladi. Unga 
ergashib yana bir necha kishi shunday qildi. Professorni avaylab polga 
yotqizdilar. 
Hamma yoqdan baqirgan-chaqirgan ovozlar eshitilardi. 
– O‘t o‘chiruv balloni qani? O‘t o‘chiruvchilarning quvurini topinglar! 
– Tezroq qog‘ozlarni olib chiqing! 
– Ogohlantirish tugmasini bosing! 
– Vrach! Vrach qani! Tezroq! Chaqiring! 
– O‘t o‘chiruvchilar boshqarmasiga xabar beringlar! 
– Voy, Sakiko qani?! Sakikoga nima bo‘ldi?! 
– Voy-y, Sakiko esimizdan chiqibdi-ku! – yigitlardan biri shunday degancha, 
o‘zini gurillab yonayotgan tajribaxonaga urdi. Ichkaridan ketma-ket 
palaxmondan otilgan toshdek bir kalamush otilib chiqdi. Chamasi bu kalamush 

---