Hayot faoliyati

XV.12. Yorug‘ bo‘lgan xonalardagi tutunni chiqarib
yuborish vositalari
M a’lumki, yongMn boMgan vaqtda undan hosil boMgan tutun nihoyatda katta hajmni tashkil qiladi. Shuni aytish kerakki, yongMnning inson uchun eng zararli omili ham mana shu tutun ta’siridan bukilish va zaharlanish, ayniqsa, ko‘proq uchraydi. Tu-tunning tarqalish va bukuvchi ta’siri natijasida binodagi odamlarni evakuastiya qilish qiyinlashadi va alangalanayotgan yerga yetib borishning qiyinlashishi o'tni o‘chirishda qiyinchiliklar tug'diradi. Tutun, ayniqsa, ko‘p qavatli binolarda ko‘p qiyinchilik tug‘diradi.

Bu tutun va gazlarni eshik va derazalar orqali, shuningdek, aeratsiya fonarlari orqali, maxsus konstruksiyadagi tutun chiqarib yuborish oraliqlari ta’minlanadi), yengil qulaydigan devorlar (max­ sus ishlangan) orqali ham chiqarib yuborilishi mumkin.

Tutun chiqarib yuborish oraliqlari hosil boMgan tutunni yoni-dagi xonalarga o'tkazmaslikni ta’minlashi, shuningdek, yongMnni tartibga keltirishi, ya’ni yongMnni kerakli yo‘nalishga yo‘naltirish imkoniyatini berishi kerak. YertoMa xonalarda, fonarsiz sanoat bi-nolarida va omborlarda tutun chiqarib yuborish teshiklari qoMlaniladi. Bu teshiklarning kesim maydonlari hisoblash yoMi bi­ lan topiladi. Yengil qulaydigan devorlar konstruksiyalari oldindan hisoblab o‘rnatilgan boMadi va yongMn natijasida hosil boMgan gazlar bosimi xavfli vaziyat vujudga keltirsa, bu konstruksiyalar qu-lab, binoning asosiy konstruksiyalariga zarar yetkazmaslikni

324

ta’minlaydi. Yengil qiluvchi konstruksiyalar asosan binoning tash­ qariga chiqib turgan devorlariga yoki to‘siqlariga o'rnatilgan bo'ladi. Bular bosim ma’lum miqdordan oshib ketganda bu gazlarni chiqarib yuborish imkoniyatini beradi.