O‘ta
yuqori
aniqlikdagi
0,1
5
kichik
1
A B
5000 4000 1500
1250
1 0
2,8
3,5
yuqori aniqlikdagi 0,15-0,3
VG
2500 1500 750 400
2
A B
4000 3000 1250 750 7
2
2,5
aniqlikda
0,3-0,5
3
A B
2000 1000 500 300
6
1,6
2
V G
750 400
300 200
O‘rtacha aniqlikda 0,5-1,0
4
A B
750 500
300 200
4
1,2
1,5
V G
400 300
200 150
Kam aniqlikda
1,0-5,0
5
A B
300 200
200 150
3
0,8
1,0
VG
150 100
O‘ta kam aniqlikda 0,5 yuqori 6
150 200
2 3 0,4 0,8
0,5 1,0
3 jadval
T
opshiriq bo‟yicha jadvallarni to‟ldiring lyuminessent va cho‟g`lanma chiroqlarning
yoritilganligi solishtirilsin
Chiroqning turi
Quvvati Vt
Chiroq o‘rnatilgan
balandlik sm
Yoritilganlik lk
Lyuminessent
Cho‘g`lanma
7-Тajriba ishi
Sanoat shovqini omillarini aniqlash
I.Mashg`ulotning maqsadi:
Ishlab chiqarish xonalaridagi ish o‘rinlarida vujudga keladigan
shovqinni kattaliklarini o‘lchashni, va aloHida shovqin Himoyalovchi vositalar samaradorligini
baHolashni o‘rganish, asboblar bilan ishlash uslublarini bilib olish.
II. Ishga kerakli bo‟ladigan asbob va jiHozlar.
1)Shovqinni tadqiqot qilish uchun tajriba qurilmasini sxemasi.
2) O‘lchov asboblari: Shovqin va titrashni o‘lchagich IShV-1.
III. Тajriba mashg`ulotini bajarish tartibi:
1) Shovqin o‘lchovchi asbobni ishga tayyorlash:
2) Shovqin spektral tarkibini tadqiqot etish:
3) Тovush yutuvchi yuzalarda shovqinni pasayish samaradorligini tadqiqot etish:
4) Тovushni ajratuvchi (izolyatsiyalovchi) to‘siqlarni shovqin ajratish samaradorligini
tadqiqot etish:
IV. Тajriba mashg`ulotining bajarilishi bo‟yicha o‟quvchining hisoboti:
1) Тajriba qurilmasining sxemasini keltiring va unga izoh bering:
2) Shovqinni o‘lchovchi IShV 1 asbobning tuzilishi va ishlash prinsipi to‘g`risida tushuncha bering,
chizmasini chizing.
3) 1 chi topshiriq bo‘yicha yozma ravishda tushuncha bering
4) Ikkinchi topshiriq bo‘yicha yozma ravishda tushuncha bering.
5) 3 chi topshiriq bo‘yicha yozma ravishda tushuncha bering
6) Ish natijalari bo‘yicha o‘zingizning shaxsiy Hulosangizni qisqacha izoHlang
Ish to‟g`risida umumiy tushunchalar:
Shovqin - bu har xil chastotali va kuchli tovushlarning tartibsiz aralashib, inson faoliyatiga
xalaqit beruvchi va yoqimsizlikni yuzaga keltiruvchidir.
Uzoq davom etuvchi shovqin odam organizmiga ta‘sir etib, bosh og`rig`ini, uyqusizlikni,
diqqatini susayishini, markaziy asab va yurak-qon tomirlari tizimi bezovtalanishini, oshqazon-
ichaklar faoliyati pasayishini, qisman yoki to‘liq eshitish qobiliyati yo‘qolishini vujudga keltiradi.
Shuningdek shovqin sathining o‘sishi ayrim ishlarni bajarishda ish umumdorligini pasayishiga olib
keladi. Shu sababli shovqin sathini pasaytirish, undan odamlarni himoyalash-juda ham muhim,
mas‘uliyatli vazifa hisoblanadi. O‘zining yuzasidan tovush to‘lqinlarini chiqishiga olib keluvchi
titrovchi, tebranuvchi yuzalar (tovush to‘lqinini tarqatuvchi qattiq, suyuq va gaz shaklidagi muHit)
shovqin manbai bo‘lib, hisoblanadi. Atmosfera bosimi bilan solishtirganda shovqin Havoga
aralashib, unda davriy ravshida bosimni oshishiga yoki kamayishiga olib keladi. Тo‘liq bosim va
o‘rtacha bosimlar orasidagi farqning qisqa vaqtdagi qiymati tovush bosimi deb aytiladi. Odamning
qulog`i 2.10~
5
dan 2.10
2
Pa-gacha intervaldagi bosim o‘zgarishini sezish qobiliyatiga ega. Bu
kattaliklar pastki va yuqorigi seziladigan (porogovme) bosim deb aytiladi. Amalda tovush bosimini
baHolash absolyut kattaligida emas, balki ularning logarifmik satHida baHolash qabul qilingan, u
quyidagi formula orqali aniqlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: