Hayot faoliyati xavfsizligi va mehnat gigienasining qurulishdagi

3-MAVZU: ELEKTR XAVFSIZLIGI. 

ELEKTR TOKINING INSON 

ORGANIZMIGA TA’SIRI. 

 

Reja: 

---

1. Inson tanasiga elektr tokini ta’siri. 

2.  Inson  tanasini  elektr  tokiga  ko’rsatayotgan 

qarshiligi. 

3. 

Elektr 

tokidan 

sikastlanishning 

asosiy 

sabablari. 

4. Elektr qurilmalarini himoya vositalari. 

5. Inson tanasining elektr qarshiligi. 

6.  Elektroxavfsizlik  shartlari  tahlili.  Qadamli 

kuchlanish. 

7. Elektr tokidan talofat ko‘rgan insonga birinchi 

yordam. 

 

Tayanch  iboralar:  elektr  toki,  kuchlanishelektr 

energiyasi,  elektr  jarohat,  termik  ta’sir,  elektrolitik 

ta’sir,  biologik  ta’sir,  elektr  jarohatlanishi,  mehanik 

jarohatlanish,  shikastlanishi,  elektrdan  kuyish,  elektr 

metallanish,  yerga  ulash  tizimi,  elektr  izolyatsiya, 

nollanish, erga ulash, inson tanasining elektr qarshilik, 

sun’iy nafas berish va yurakni uqalash 

---

Elektr  tokini  insonga  ta’sirini  XVII  asrni  oxirgi 

choragida  aniqlangan.  Baland  voltli  elektrkimyo 

kuchlanishlarini  manbaini  xatarliligini  birinchi  bo’lib 

V.V.Petrov  aniqlagan.  Ishlab  chiqarishdagi  elektr 

jarohatlarini  ancha  keyin:  1863  yilda  o’zgarmas  va 

1883 yilda o’zgaruvchan tokni ta’siri yozilgan. 

Sanoatda  elektr  energiyasidan  keng  qo’lamda 

foydalanish  yo’lga  qo’yilganligi  sababli  elektr  toki 

tasirida ro’y berisi mumkin bo’lgan bahtsiz xodisalar 

va  ulardan  saqlanish  muhim  masalalar  qatoriga  kirib 

bormoqda.  Elektr  toki  tasirining  eng  xavfli  tomoni 

shundaki,  bu  xavfni  oldinroq  sezish  imkoniyati  yoq. 

Shuning  uchun  ham  elektr  toki  xavfiga  qarshi 

tashkiliy  va  texnik  chora-tadbirlar  belgilas,  to’siq 

vositalari bilan taminlash, shaxsiy va jamoa muhofaza 

tizimlarini o’rnatish nihoyatda muhim. 

Umuman  elektr  toki  tasiri  faqat  birgina  biologik 

tasir  bilan  chegaralanib  qolmasdan,  balki  elektr  yoi 

tasiri, magnit maydoni tasiri va statik elektr tasirlariga 

---

bo’linadiki, bularni bilish har bi kishi uchun kerakli va 

zaruriy malumotlar jumlasiga kiradi.