Hayot faoliyati xavfsizligi va mehnat gigienasining qurulishdagi

 

Xavfsizlikni taxlil qilish usullari 

Xavfsizlikni  taxlil  qilish  aprior  va  aposterior 

uslublari  bilan  amalga  oshiriladi.  Boshqacha  qilib 

aytganda,  ko’ngilsiz  xodisa  yuz  berishidan  oldin 

(aprior)  va  yuz  bergandan  keyin  (aposterior)  taxlil 

qilinishi mumkin. 

Aprior taxlilda izlanuvchi berilgan sistema uchun 

potensial  bo’lishi  mumkin  bo’lgan,  shunday 

ko’ngilsiz  xodisalarni  tanlaydi  va  ularning  sodir 

bo’lishiga  olib  keluvchi  xar  xil  xolatlar  xolatlar 

---

to’plamini  tuzishga  intiladi.  Aposterior  taxlil 

ko’ngilsiz xodisalar ro’y bergandan keyin o’tkaziladi. 

Bundan taxlilning  maqsadi  -  kelajak uchun tavsiyalar 

ishlab  chiqishdan  iboratdir.  Bu  ikki  uslub  bir-birini 

to’ldiradi.  Taxlilning  to’g’ri  (aprior)  usuli  oqibatni 

ko’rish  uchun  sabablarni  o’rganadi.  Teskari  usulda 

sabablarni  aniqlash  maqsadida  oqibatlar  taxlil 

qilinadi,  ya’ni  taxlil  asosiy  xodisadan  boshlab 

o’rganiladi.  Ikkalasida  xam  oxirgi  maqsad  xamma 

vaqt  xar  qanday  ko’ngilsiz  xodisalarning  oldini 

olishdir.  Birlamchi  xodisalarning  paydo  bo’lish 

extimolligi  va  chastotasini  bilgan  xolda,  pastdan 

yuqoriga  xarakatlanib,  asosiy  xodisaning  yuz  berish 

extimolini  aniqlash  mumkin.  Xavfsizlikni  taxlil 

qilganda 

eng 

asosiy 

muammo 

sistemaning 

ko’rsatkichlarini  aniqlash  yoki  uni  chegaralashdir. 

Agar  sistemaning  chegarasi  juda  tor qo’yilgan  bo’lsa 

unda  tarqoq,  tizimiylashmagan  oldini  olish  chora-

tadbirlarini  xosil  qilishga  imkoniyat  paydo  bo’ladi, 

ya’ni  ayrim  xavfli  xolatlar  diqqatdan  chetda  qolib 

---

ketadi.  Boshqa  tomondan,  agar  chegara  juda  keng 

qo’yilsa  unda  taxlil  natijalari  umumiy,  noanik  bo’lib 

qolishi  mumkin.  Umumiy  xolda  yondoshish  xodisani 

aniqlashdan iborat, ya’ni berilgan aniq xolatda oldini 

olish  tadbirlari  orqali  ta’sir  qilish  mumkinligini 

ko’rsatadi.