Hayot faoliyati xavfsizligi (O`quv qo`llanma) toshkent 2019

Jabrlanuvchilarni saralash
Hodisa sodir bo`lgan joyda jabrlanuvchilar soni qutqaruvchilarnikidan ko`p bo`lsa, jabrlanuvchilarni saralash — ajratishga to`g`ri keladi. Bunday vaziyatda hammaga baravar birinchi yordam ko`rsatishning imkoni bo`lmaydi. Bunda dastavval kimga yordam ko`rsatishni hal qilib olish lozim. qutqaruvchi ko`pchilikning manfaatlaridan kelib chiqib qaror qabul qilishi kerak. Dastlab eng jiddiy shikastlanganlarga yordam ko`rsatiladi. Bir jabrlanuvchiga yordam ko`rsatilsa-da, uning hayotini saqlab qolib bo`lmaydigan, shu vaqt ichida boshqasi hayotdan ko`z yumishi mumkin bo`lgan hollar bundan mustasno. Masalan, avtomobil halokatida uch kishi jabrlandi, deylik. Bittasining yuragi to`xtadi, qolgan ikkitasida esa kuchli qon ketmokda. Agar birinchi jabrlanuvchining hayotini tiklash choralari ko`rila boshlansa, bu ish natija bermasligi mumkin. Shu vaqtning ichida qolgan ikkitasining ahvoli yomonlashib, o`limga olib kelishi mumkin. Shu tariqa, bittasining o`limiga ko`nikib, kuchli qon ketayotgan ikkitasining hayotini saqlab qolish imkoniyati bor. halokatda qolganlar orasida yengil jarohatlanganlar bo`lsa va agar ular yura oladigan holatda bo`lsalar, bir chekkaga chiqib, ko`proq muhtoj bo`lganlarga yordam berib bo`lgungacha kutib turishlarini ulardan iltimos qilish kerak. Jabrlanuvchilarni saralashga to`g`ri keladigan vaziyatlarda qaror qabul qilish doim ham oson bo`lavermaydi.
O`zbekistonda yo`l-transport hodisasi qurbonlar bo`yicha baxtsiz hodisalar orasida ikkinchi o`rinda turadi.
Yo`l hodisalarining ko`pi alkogol ichimlik iste’mol qilinishi bilan bog`liq.
Murakkab bo`lmagan normalar va qoidalar bajarilsa, shikastlanishga va o`limga olib keluvchi ancha hodisalarning oldini olish mumkin. Ularga amal qilinsa, o`zimizning va yaqin kishilarimizning hayotini saqlab qolishimiz mumkin.
1. Avtomobil soz holatda bo`lishini (tormozlar, rul tizimi, shinalarga dam berilganligi, protektorlar holati va hokazolarni) doimiy nazorat qilish.
2
. Yo`lda harakatlanish qoidalariga (tezlikni cheklash, to`xtash belgilariga, svetofor signallariga va hokazolarga) rioya qilish.