Hayot faoliyati

Oziq-ovqat tanqisligi

Oziq-ovqat tanqisligi o‘tgan asrning 70-yillarida sezila

boshladi. Bunga sabab sifatida asosiy oziq-ovqat mahsuloti

bo‘lgan bug‘doy yetishtirish sur’atlarining aholi soni o‘sishi

sur’atlaridan orqada qola boshlaganligi, an’anaviy dehqonchilikning

rivojlanmaganligi, urbanizatsiya, eksportga bog‘lanib

qolish kabilarni ko‘rsatish mumkin. Bugungi kunda yer yuzida

har kuni 840 million kishi och qolmoqda yoki ular ishonchli

oziq-ovqat manbayiga ega emas. Mavjud 7 milliard aholining

deyarli 1 milliard to‘yib ovqat emaydi. Har-yili dunyo bo‘yicha

13-18 mln kishi, ya’ni har bir minutda 20 kishi ochlikdan

nobud bo‘lmoqda. Bu raqam bolalar o‘rtasida yanada dahshatli

ko‘rinishga ega. Jumladan, har yili dunyoda 11 millionga yaqin

bola 5 yoshga to‘lmay, to‘yib ovqatlanmaslik sababli dunyodan

ko‘z yumadi, ya’ni bolalar o‘rtasidagi o‘limning 54% to‘yib

ovqatlanmaslik bilan bog‘liqdir. Hozirgi vaqtda yer yuzi aholisi

uchun kuniga 2 million tonna oziq-ovqat, 10 million metr kub

ichimlik suvi kerakligi hisoblab chiqilgan.

145

Mamlakat va uning fuqarolarining xavfsizligini ta’minlashda

oziq-ovqat xavfsizligi ham muhim ahamiyat kasb etadi. Bugungi

kunda iqlim o‘zgarishlari, atrof-muhitga turli zararli chiqindi va

gazlarning chiqarilishi qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat

mahsulotlarini yetishtirish jarayoni hamda ularning sifatiga

salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda.

Ma’lumki, O‘zbekiston Respublikasi – qishloq xo‘jaligi

rivojlangan mamlakatdir. U qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallangan 25

mln. 736 ming gektar yerga ega. Bundan sug‘oriladigan yerlar

4,2 mln. gektar, shundan 3,30 mln. gektari shudgor qilinadigan

sug‘oriladigan yerlar hisoblanadi. Aynan shu sug‘oriladigan

yerlardan qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining 97% dan ortig‘i

olinadi

Agar ushbu dolzarb masalaga mamlakatimiz misolida e’tibor

qaratadigan bo‘lsak, bugungi kunda O‘zbekiston nafaqat o‘z

aholisini oziq-ovqat mahsulotlari bilan ta’minlashi, balki

qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat mahsulotlarini chetga eksport

qilishni o‘z oldiga strategik vazifa sifatida maqsad qilib qo‘ygan

davlat hisoblanadi. Raqamlarga e’tibor qaratadigan bo‘lsak

so‘nggi yillarda mamlakatimizga go‘sht mahsulotlari importi