Hayot faoliyati havfsizligi

                                                    Xulosa 

         

        Sharq  allomalarini  jahon  sivilizatsiyasida  tutgan  o’rni  borasida    quyidagi 

xulosalarga  kelindi:  

        1.Hozirgi  Markaziy  Osiyo  hududida  O’rta  asrlarda  yaratilgan  ilmiy  meros, 

O’rta asrlar Sharq allomalari va mutafakkirlari tomonidan yaratilgan kashfiyotlar, 

butun jahonning ma’naviy mulkidir. 

        2.O’rta  asrlar  Sharq  allomalari  qo’lga  kiritgan  ilmiy  yutuqlar  va  buyuk 

kashfiyotlar dunyoning ulkan mintaqasida ilmiy- madaniy yuksalishga kuchli turtki 

berdi.  Ularning  ilm-fan  va  dunyo  sivilizatsiyasi  taraqqiyotiga  qo’shgan  beqiyos 

hissasi  dunyo  jamoatchiligi  tomonidan  Yevropada  va  dunyoning  boshqa 

mintaqalarida  Uyg’onish  jarayonlariga  ijobiy  ta’sir  ko’rsatgan  Sharq  Uyg’onish 

davri sifatida e’tirof etiladi. 

         3.Sharq  Uyg’onish  davri  kabi  tarixiy  fenomenning  vujudga  kelishi  tasodif 

emas,  balki  qonuniy  voqelikdir.  Dunyo  sivilizatsiyasi  tarixidagi  madaniyat,  va 

ma’rifat,  tibbiyot,  adabiyot,  san’at  va  me’morchilik,  Markaziy  Osiyoda  ilmiy 

maktablarning 

ochilishi, 

Xivada 

Ma’mun 

akademiyasi, 

Ba’g’dodda 

“Donishmandlik  uyi“  (“Bayt  ul-hikma”),  Samarqandda  Ulug’bek  maktabining 

paydo  bo’lishi    iste’dod  to’lqinlarining  shakllanishi,  iqtisodiyotning  barqaror 

o’sishi,  “Sharq  Renessansi”ning    shakllanishi  va  rivojlanishi  kabi  olamshumul 

o’zgarishlar tarixiy haqiqat ekanligiga yana bir karra ishonch hosil qilindi. 

         4. Buyuk alloma Abu Rayhon Beruniyning o’z tadqiqotlari orqali  hali 1025-

yilda-  Shimoliy  va  Janubiy  Amerikaning  ochilishidan  ancha  oldin  ushbu 

mintaqalarning mavjudligini faraz qilganligining o’zi bitta tarixiy haqiqat. 

         5.  Abu  Ali  ibn  Sino,  Ismoil  Jurjoniy,  Ahmad  al-Farg’oniy  kabi  tabobat 

ilmining  yirik  namoyondalari  ularning  ilmiy  faoliyatlari  samarasini  bugun 

mevasini biz ko’ryapmiz, butun dunyo ko’ryapti. 

         6. Sharq allomalari ijodi bilan AQSH, Qohira, Germaniya, Buyuk Britaniya, 

Xitoy, Turkiya, Italiya, Fransiya, Koreya, Birlashgan Arab Amirliklari,  va boshqa 

---

 

75 

dunyoning  deyarli  barcha  mamlakatlari  olimlari  chuqur  shug’ullanmoqda,  keng 

tadqiq etmoqda.  

         7.  Sharq  buyuk  alloma  va  mutafakkirlarining  bebaho  merosi  butun 

insoniyatning boyligi ekani hisobga olingan holda, bugungi kunda mazkur merosni 

birgalikda o’rganish, hamda ulardan nafaqat mutaxasislar, balki keng jamoatchilik, 

birinchi  navbatda,  yoshlar  foydalanishi  uchun  ilmiy  sharhlar  bilan  turli  tillarda 

nashr  etish  borasidagi  sa’y-harakatlarini  yanada  faollashtirish  umumiy  vazifaga 

aylanmoqda. Bunday hamkorlik samaradorligini oshirish uchun jahonning yetakchi 

tadqiqot  markazlari,  xalqaro  jamg’armalar  va  tashkilotlarning  imkoniyat  va 

mablag’larini keng jalb qilish maqsadga muvofiqdir. 

       8.    Xalq  tabobatiga  bo’lgan  ehtiyoj,  bugungi  kunda  tabiiy  o’simliklardan 

tayyorlangan  shifobaxsh  damlamalarga  bo’lgan  ehtiyoj  tobora  kuchaymoqda. 

Shuni  e’tiborga  olib,  tabobat  ilmining  rivojlanishiga  o’z  hissasini  qo’shgan 

allomalar ilmiy faoliyati bilan tanishish va ulardan amalda foydalanish kerak. 

 

                              

 

                      

 

 

                         

 

 

 

 

 

 

 

---

 

76