Havoning mahalliy va mintaqaviy ifloslanishi. Ko‘chma manbali havoning ifloslanishi Atmosfera ifloslanishi holati bo'yicha so'nggi ma'lumotlar Havoning ifloslanishi dunyodagi eng katta sog'liq va ekologik muammolardan biridir. Har doim jamiyatning katta e'tiborini tortadi. U ikki kontekstda rivojlanishi mumkin: ichki (maishiy) havoning ifloslanishi va tashqi havoning ifloslanishi.
Ulardan, tashqi havoning ifloslanishi - har yili 3,4 million kishining o'limiga sabab bo'ladi va dunyodagi eng katta sog'liq muammolaridan biridir. Va ichki havoning ifloslanishi - katta sog'liq muammosi. Ayniqsa, kam ta'minlangan oilalar uchun. Salbiy ko'rsatkichlarning doimiy oshib borishi bilan ifloslanish holati tashvishli darajada. Xususan:
Dunyo bo'yicha batafsil ma'lumotlar Hozirgacha dunyo mamlakatlarining uchdan ikki qismi havo ifloslanishining salbiy oqibatlaridan aziyat chekmoqda. PM2.5 nozik chang koeffitsienti mamlakat aholisining ifloslanishiga ta'sir qiluvchi aholi vaznini ifodalovchi indeksdir. Aerodinamik diametrlari 2,5 mikrondan kam bo'lgan to'xtatilgan zarrachalar konsentratsiyasi bilan. Ta'sir darajasi shahar va qishloq joylarida aholining o'rtacha yillik PM2.5 kontsentratsiyasini tortish yo'li bilan o'lchandi. Dunyoda 2.5 mkg/m35 gazdan yuqori bo'lgan PM3 mayda changning tezligi doimiy ravishda oshib bormoqda. Bunda yuqori ko'rsatkich asosan Osiyo, Yaqin Sharq va Afrikada tarqalgan. Aholi bosimi tufayli. Havoning ifloslanishi - tashqi va ichki zarrachalar va ozonning kombinatsiyasi. O'limning ko'plab etakchi sabablari uchun xavf omili sifatida. Bu yurak kasalliklari, qon tomirlari, pastki nafas yo'llarining infektsiyalarini keltirib chiqaradi. O'pka saratoni, diabet va surunkali obstruktivo'pka kasalligi (KOAH).
Havoning ifloslanishi tufayli o'lim darajasi doimiy ravishda oshib bormoqda
5 yildagi statistik ma'lumotlarga ko'ra, tashqi havoning ifloslanishi yiliga 2017 million kishining o'limiga sabab bo'ladi. Ulardan yuqori daromadli mamlakatlarda o'lim soni 2% ni tashkil qiladi. Janubi-Sharqiy Osiyo va Janubiy Osiyoning ko'plab mamlakatlarida taxminan 15%. 2018 yilga kelib kasallik tufayli o'limning yillik soni 7 millionga etdi. Birgina Tinch okeanining g‘arbiy qismida bu raqam har yili 2.2 million kishi o‘ladi. Mamlakatda o‘rtacha 1 kishidan 9 nafari ifloslangan havodan nafas oladi.
O'rtacha uy xo'jaligidagi ifloslanish har yili 3 milliarddan ortiq odamning sog'lig'iga ta'sir qiladi. Ulardan 4.2 million o'lim (2016 yil statistik ma'lumotlariga ko'ra) mavjud.
Bundan tashqari, ifloslanish mamlakatlarning kasallik yukini ham oshiradi. Kasallikning global yuki nafaqat erta o'lim tufayli yo'qolgan hayot yillari, balki sog'lig'i yomon yashagan yillar sonini ham hisobga oladi. 14-yilda 2017 milliondan ortiq odam ushbu salbiy vaziyatdan jabr ko‘rdi.