Havo suv ko‘targichlar: erliftlar

6.9-rasm. Radial-porshenli nasos tasviri:
1-rotor; 2-stator; 3-porshenlar; 4-kuzgalmas val; 5-teshikchalar; 6, 7-bosimli va surish kanallari; 8, 9-surish va bosimli bulinmalar

Kiya gardish valning ukiga u burchak ostida urnatilgan bulib, xarakatlanmaydi. Rotorning yon tomoni xarakatlanmaydigan 1 taksimlovchi moslamaga tiralgan xolda sirpanib aylanadi. Yon tomondagi taksimlovchining ikkita A va B uroksimon shakldagi darchasi bulib (6.11,b-rasm), ulardan biri surish va ikkinchisi bosimli kismlariga ulanadi. Silindrlarning ish bulinmasi Uroksimon darchalar bilan 8 teshikcha orkali boglanadi. Bu nasoslarda porshen boshchasini gardish yuzasiga tiraladigan joylarida katta ishkalanish kuchi xosil bulganligi sababli gardishning mexanik FIK past buladi. shu sababli gardishning kiyaligi u=15-18° kabul kilinadi.

Aksial-porshenli rotorli nasosning yanada mukammal tuzilmasi 6.11,6-rasmda berilgan. Ushbu nasosda rotor 2 kiya xolda joylashtirilgan bulib, 4 gardish 5 val bilan birga aylanadi, xarakatni 4 gardishdan 2 rotor va 7 shatunlarga uzatish 6 sharnirlar orkali amalga oshiriladi.
Plastinkali nasos eng soda tuzilishdagi rotorli xajmiy nasos xisoblanadi (6.12-rasm). Nasosning 2 rotori 4 valga urnatilib, 1 statorga ekssentrik joylashtirilgan.

6.11-rasm. Aksial-porshenli nasos tasviri: a-qiya gardishli:1-taqsimlash moslamasi; 2-prujina; 3-rotor; 4-porshen; 5-gardish; 6-val; b-qiya rotorli: 1-taqsimlash moslamasi; 2-rotor; 3-porshen; 4-aylanuvchi qiya gardish; 5-val; 6-sharnir; 7-shatun; 8-teshikcha

Rotorning uyilmalariga 3 plastinkalar urnatiladi. Nasos yon kopkogida ikkita yoysimon A va B darchapar bulib, ular nasos- ning kirish va chikish kismlariga boglangan. Urtadagi tusuvchi deaorni eni a ikkita plastinkalar orasidagi masofadan kichik bulishi zarur. Rotorni soat millari buyicha aylanishida b-b chizikdan pastda joylashgan plastinkalar markazdan kochma kuch ta’.sirida radius buyicha \arakatlanadi va ish bulinmasi xdjmi keyagayishi natijasida B darchada kavo siyraklashib, suyuklik suriladi. Plastinkaparni b-b chizikning yukori kismiga utishi bilan ular orasidagi x.ajm kiskarishi kisobiga suyuklik yoysimon A darcha orkali chikish tomoniga sikib chikariladi. Plastinkali nasoslar gidrouzatma tizimlarida, kamda vakuum kosil kilish teesnikalarida ishlatiladi.

6.12-rasm. Plastinkali nasos tasviri: 1-stator; 2-rotor; 3-plastinka; 4-val.

Shlangli nasoslarning suyuklik uzatishi Q=0,0005-0,002 m³/s va bosimi N=3-5 m (0,03-0,05 mPa) ga teng buladi. 6.13-rasmda shlangli nasosning ish tarzi k^rsatilgan. Valning aylanishida 5 juvozlar 2 shlangni bosadi va sikib bormb, suyukdikyai surish tomonidan bosimli tomoniga utkazadi. Bu nasoslarda porshenli nasoslarga uxshash suyuklik bulak-bulayutab uzatiladi. SHlangli nasoslar kurilishda sement va oxak korishmalarini Z'zatishda Kullanadi.

6.13-rasm. Shlangli nasos tasviri: 7-nasos qobig’i; 2-shlang; 3-podshipnik; 4-dasta; 5-juvoz.

Nazorat savollari

1. 
   Porshenli nasoslarining ishlash prinsipi nimadan iborat?
   
2. 
   Porshenli nasosning qismlari nimalardan iborat?
   
3. 
   Porshenli nasoslarning ishlatish sohasi?
   
4. 
   Rotorli nasoslarning tuzilishi.
   
5. 
   Tishli va vintli rotorli nasoslarning suyuqlik uzatishi qanday amalga oshiriladi?