Harorat o’lchovchi datchiklar Temperaturani o’lchash

Termoelektr o’zgartirgichlar

• Ularning ishi shunga asoslangan: har xil metalldan tuzilgan yopiq zanjirning ikki ulamidan temperaturalar farqi ta’sirida biri ikkinchisiga nisbatan tok hosil bo’ladi.
• Ma’lum darajadagi diffuziyadan keyin ulanish joylarda elektron maydon hosil bo‘ladi va elektronlar diffuziyasiga qarshilik qiladi. Elektronlarning qarama-qarshi harakati tenglashadi.
• Harakatdagi dinamik muvozanat paydo bo‘ladi. Bu holatda simlarning erkin uchlari qandaydir potensiallar farqiga ega bo‘ladi. Termoelektr hodisasi zanjiri bir xil metalldan bo‘lgan simlarning uchlari har xil temperaturaga ega bo‘lganda ham hosil bo‘ladi. Bunda issiq uchlardan sovuq uchlarga elektronlar harakat qiladilar.

Nurlanish pirometrlari

• Parametrik usullar qizigan jismlarning +50(C …+5000(C oralig’idagi temperaturasini o’lchaydi. Ishlash prinsipi qizigan jismlar o’zidan chiqarayotgan energiyani o’lchashga asoslangan.
• Tabiiy kirish kattaligiga qarab, to’la (radiatsion) nurlanish pirometrlari, qisman (ravshanlik, yorug’lik) nurlanish pirometrlari va spektral nisbatlar pirometrlari (rang pirometrlari) mavjud.
• Bu usullar obyekt issiqlik nurlanish parametrlarini uning issiqlik maydonini buzmasdan o’lchashga imkon beradi. Issiqlik nurlanishi moxiyatan qattiq, suyuq, gazsimon moddalar atom va molekulalarining issiqlik ta’siridan uyg’onib (qo’zg’olib), elektromagnit nurlanishidir. 40000S dan yuqori temperaturalarda nurlanish dissotsiatsiya va ionizatsiya jarayonlaridan paydo bo’ladi.