Harbiy xizmatchilarni xizmat faoliyatiga tayyorlashda

ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2021
76 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
- Mening rivojlanishim yoshimga mos keladimi? 
- Yoshi bilan mening ichki dunyomda nima o'zgaradi (va umuman o'zgaradi)? 
- Men o'zimni o'zgartira olamanmi? 
Xuddi shu savollarni har qanday odamga berish mumkin. Ularga berilgan 
javobning to'g'riligi insonning taqdiriga jiddiy ta'sir ko'rsatishi mumkin - bu uning 
shaxsiy qarorlari va uning shaxsiy voqealari bog'liq bo'lishi mumkin bo'lgan boshqa 
odamlarning qarorlari. 
Umuman olganda rivojlanish psixologiyasi nafaqat bugungi kunda odam bilan 
sodir bo'layotgan voqealarni o'rganadi, balki umuman uning hayotida nima bo'lishi 
mumkinligi haqida ma'lumotga ega, chunki u butun hayotini o'rganishga harakat qiladi. 
Bu esa har bir insonning rivojlanish bosqichlarida o’ziga xos o’ringa egadir. Hozirda 
har bir tarbiya yo’nalishlarida ham harbiy xizmatchilarni xizmat faoliyatiga 
tayyorlashda ham bir tabiiyki, ba'zi yoshlarga ko'proq e'tibor beriladi, ba'zilari esa 
kamroq. Buning sababi shundaki, nafaqat uning o'zi, uning fikrlash tarzi, qiziqishlari va 
u tomonidan ko'tarilgan savollar jamiyat tomonidan belgilanadi (tabiiy fanlarda bo'lgani 
kabi), balki jamiyat va uning mavzusi ham aniqlanadi. Tadqiqot - odam. Shu borada 
zamonaviy sanoat jamiyatida odamlar aqlni boshqaradilar, ularning his -tuyg'ulari 
kambag'al, his-tuyg'ular ularga haddan tashqari baland bo'lib tuyuladi va bu 
psixologning o'zi uchun ham, uning tadqiqotlari uchun ham shundaydir[2]. Bu borada 
albatta rivojlanish psixologiyasiga tayanadilar. 
Binobarin rivojlanish psixologiyasida muammolarni psixik voqelikning rivojlanish 
qonuniyatlarini o'rganuvchi olim faoliyatida doimo mavjud bo'lgan bir nechta masalalar 
deb hisoblash mumkin. 
Shunday qilib, rivojlanish psixologiyasi sohasida har bir tarbiyalanuvchini shu 
bilan birga harbiy xizmatchilarni xizmat faoliyatiga tayyorlashda ham professional 
ishlaydigan tarbiyachi uning muammolari bilan shug'ullanadi[3], muammolarini 
zamonaviy ijtimoiy hayot sharoitida hal qiladi. Shu bilan birga, rivojlanish 
psixologiyasining ijtimoiy-madaniy ta'lim sifatida nisbiy barqarorligi o'ziga xos tadqiqot 
usullarini qo'llab -quvvatlashga imkon beradi[4]. 
Vaholanki bir rivojlanish psixologiyasida odamning boshqasiga mumkin bo'lgan 
ta'siri bilan bog'liq shakllantiruvchi tajriba muammosi, o'ylagandek, nafaqat rivojlanish 
psixologiyasi amal qiladigan faktlar mazmuniga e'tiborni kuchaytiradi, balki hayotning 
mazmunini tushunishni talab qiladi[5]. Shu nuqtai nazardan, uning hayot falsafasining 
mazmuni, boshqa odamlar bilan munosabatlarda o'z mohiyatini o'zida mujassam etish 
qobiliyati u qurgan nazariya, ishlab chiqilgan metodologiya yoki ishchi gipotezaning 
eng muhim tarkibiy qismlaridan biridir.