|
x
1
x
2
x
1
x
0
Y
15
Y
14
Y
13
Y
12
Y
11
Y
10
Y
9
Y
8
Y
7
Y
6
Y
5
Y
4
Y
3
Y
2
Y
1
Y
0
0 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
1 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
1 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1 1 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0 1 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0 1 0 1 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0 1 1 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0 1 1 1 0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
1 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1 0
0
1 0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1 0 1 0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1 0 1 1 0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1 1 0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1 1 0 1 0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1 1 1 0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1 1 1 1 1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
56
4.6. rasm.
Deshifratorning shartli grafik belgilanishi 4.7. rasmda keltirilgan. Sanoatda
qator turdagi deshifratorlar integral mikrosxemalar ko‘rnishida ishlab chiqiladi.
57
4.7. rasm.
Integral mikrosxemadagi (IMS) deshifratorlarning xarakteristi-kalari 4.5.
jadvalda keltirilgan.
4.5. jadvalda
Mikrosxema
Funksional mo‘ljallanishi
K155ID1
4 kirish va 10 chiqishli deshifratorlar
K555ID6
K555ID10
K155ID3
4 kirish va 16 chiqishli deshifrator
2ta ikkita kirishli desh. (2ta kir. va 4ta chiqish)
K155ID4
K155ID3
(ilova 3) integral mikrosxemadagi deshifrator
8-4-2-1
koddagi
sonlarni qabul qilish uchun 4ta kirish va 16 chiqishga ega. Stroblash (ishlashga
ruxsat etish) kirishlariga signalni uzatish uchun past darajadagi signal (mantiqiy
nol
0
) berish kerak. Stroblash kirishlarni mavjudligi 32, 64 vav.h.k. chiqishli
deshifratorlarni olish uchun mikrosxemalarni birlashtirishga imkon beradi.
Deshifratorni ko‘rib chiqadigan bo‘lsak, deshifrator kod o‘zgartkich
vazifasini bajaradi, ya’ni kirishiga ikkilik sistemadagi n-razryadli signal berilganda
chiqishlaridan birida mantiqiy «1» ga (yoki agar invers deshifrator bo‘lsa
mantiqiy «0» ga) teng signal hosil bo‘ladi. Deshifratorlar asosan raqamli
58
qurilmalarning ijro etuvchi qismida joylashib kirish qismiga beriladigan signalga
asosan boshqaruvchi signalni shakllantiradi.
Kirishlari soni n va chiqishlari soni 2
n
bo‘lgan sxemaga to‘liq deshifrator
deyiladi. Bunday deshifratorning kirishiga mumkin bo‘lgan hamma to‘plamlar
berilishi mumkin, masalan: n=4 uchun (4.8. a. rasm.) to‘plamlar soni 16 ga
teng:
d
c
b
a
dan
abcd
gacha. Mantiqiy bir 16 ta chiqishdan (f
0
– f
15
) birida hosil
bo‘ladi, qolgan chiqishlarda esa signal nolga teng. Umumiy holda
d
c
b
a
f
i
~
~
~
~
, bu
erda
a
~
belgisi
a
yoki
a
bo‘lishi mumkinligini ko‘rsatadi.
To‘liq bo‘lmagan deshifratorda chiqishlar soni kam bo‘ladi, masalan, 4028
turdagi deshifrator to‘rtta kirishga va o‘nta (o‘n oltita emas) chiqishga ega.
Ayrim
hollarda
invers
deshifratorlardan
foydalaniladi.
Ularning
chiqishlaridan birida yagona nol signal, qolganlarida esa mantiqiy bir hosil
bo‘ladi. Bunday deshifratorlar uchun umumiy holda
d
c
b
a
f
i
~
~
~
~
~
, ya’ni
d
c
b
a
f
0
,
bcd
a
f
7
,
abcd
f
15
.
Ko‘pchilik hollarda deshifratorlar ruxsat etish (strobirlash) kirishi r ga ega
bo‘ladi. Bunday deshifratorlar uchun
d
~
c
~
b
~
a
~
р
f
i
.
Strobirlash kirishi kod masofa birdan katta bo‘lganda, kirishdagi to‘plamlar
o‘zgarayotgan vaqtda chiqishda noto‘g‘ri signal hosil bo‘lishining oldini oladi.
Masalan: 0011 – 3 to‘plamdan 0100 – 4 to‘plamga o‘tilayotgan bo‘lsin. O‘tish
jarayonida quyidagi to‘plamlar hosil bo‘lishi mumkin: 0010=2, 0000=0 va
ularga mos ravishda f
2
va f
0
chiqishlarda halaqitlar impulslari yuzaga kelishi
mumkin. O‘tish jarayonida chiqishda birlik signal hosil bo‘lishi r – kirish
yordamida tasdiqlanadi.
Strobirlash kirishi r – kirish o‘zgaruvchilarining sonini va chiqishlar sonini
ham ortirish imkonini beradi. Masalan: 5ta a, b, c, d, e o‘zgaruvchilar bo‘lganda:
4.8.a. rasmda ko‘rsatilgan deshifratorlardan ikkitasi yordamida to‘la deshifratorni
tayyorlash mumkin. Ulardan birinchisi r =e bo‘lganda, ikkinchisi esa
е
р
bo‘lganda ishga tushadi.
59
4.8. rasm. Deshifrator (a) va uni mantiqiy funksiyalarni amalga oshirish uchun
qo‘llash (b).
Do'stlaringiz bilan baham: |
