Harbiy-texnik instituti sh. X. Kamilov raqamli qurilmalar: kombinatsion, ketma-ketli

Y
2 
Y
1 
Y
0
 
R G 
1 1 1 1 1 1 1 0 
0 0 0 
1 0 
1 1 1 1 1 1 0 1 
0 0 1 
0 0 
1 1 1 1 1 0 1 1 
0 1 0 
1 0 
1 1 1 1 0 1 1 1 
0 1 1 
1 0 
1 1 1 0 1 1 1 1 
1 0 0 
1 0 
1 1 0 1 1 1 1 1 
1 0 1 
1 0 
1 0 1 1 1 1 1 1 
1 1 0 
1 0 
0 1 1 1 1 1 1 1 
1 1 1 
1 0 
1 1 1 1 1 1 1 1 
1 1 1 
0 1 
Shu usul bilan 8 ta kirish qismidagi har hil eng past sathli kuchlanish 
chiqishda o‘ziga mos ravishda 8ta ikkilik to‘plamni (kombinatsiyasini) tashkil 
qiladi. 
Shifrator mikrosxemasi boshqaruvchi (strobirlovchi) 
V
kirishga va ikkita 
qo‘shimcha 
G
va 
R
chiqishga ega. 
V = 0
signal shifratorni ishlashiga ruxsat 
beradi. 
V=1
esa taqiqlaydi. Agar integral sxemada taqiqlangan ish holati joriy 
qilinsa, kirish signalidan qat’iy nazar xamma chiqishda yuqori sathli kuchlanish 
hosil bo‘ladi. R chiqishda ma’lumotni ko‘chirish signali 
R = 1
hosil bo‘ladi.
R = 0
esa ko‘chirishni taqiqlovchi signal bo‘lib, u shifratorning hamma kirishiga 
yuqori sathli kuchlanish berilganda hosil bo‘ladi. 
R=0
da 
G=1
bo‘ladi. 
G
va 
R
chiqish shifratorning boshqa qurilmalarni boshqarishi uchun mo‘ljallangan.
Quyida (2-jadval) har hil tipdagi shifratorlarning parametrlari berilgan. 
2-jadval 
MS turi 
Chiqish-
kirishlar 
soni 
U, manba 
kuchlanishi, 
V 
Iste’mol 
quvvati, 
mVt 
Strobirlovchi 
kirishning 
mavjudligi 
K500IV 165 
8-3 
-5,2 
730 
+ 

---

52 
K155IV 1 
8-3
5 
300 
+ 
K 555IV 1 
8-3 
5 
100 
+ 
K555IV 3 
8-3 
5 
95 
- 
Shifrator va deshifratorlar kombinatsiyasidan foydalanib bir turdagi koddan 
ikkinchi turdagi kodga o‘tish uchun kod o‘zgartgich tayyorlash mumkin. 
Deshifrator deb, kirishlariga berilayotgan kodni faqat ma’lum bir chiqishda 
signalga o‘zgartiuvchi qurilma nomlanadi.
Deshifratorlar raqamli indikaitsya tizimlarida impulslarni taqsimlagichni 
tuzish uchun boshqarish qurilmalarida keng qo‘llaniladi. 
Deshifratorning kirish sonlari unga kiruvchi razryadlarning (n) soniga teng 
bo‘ladi, chiqishlarning soni esa – ushbu (M) razryaddagi turli hil ikkilik sonlarning 
miqdoriga teng bo‘ladi.
Deshifratorning ishlash prinsipi 4.2. jadvalda keltirilgan.
1.2.
jadval