Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

JK 11-moddasi 2-qismi

  O‘zbekiston hududida sodir etilgan jinoyat 

deb hisoblash mezonlarini belgilaydi. Moddaning mazkur qismini kiritish 

zaruriyati shundan iboratki, sodir etilgan harakatni O‘zbekiston 

Respublikasi hududidagi jinoyat sifatida belgilash chegaralarini qonuniy 

belgilash va shu asosda qonunni qo‘llash faoliyatini bir xil tarzda olib 

borish imkoniyatini ta’minlashdir. 

JK 11-moddasi 2-qismi

  jinoiy harakat sodir etilishining barcha 

bosqichlari va ko‘rinishlarini, aybdor jinoiy xulq-atvorining deyarli barcha 

ko‘rinishlarini qamrab oladi. Xususan, mazkur moddaga muvofiq 

«Qilmish: 

a)  O‘zbekiston hududida boshlangan, tamomlangan yoki to‘xtatilgan 

bo‘lsa; 

b)  O‘zbekiston hududidan tashqarida sodir etilib, jinoiy oqibati esa, 

O‘zbekiston hududida yuz bergan bo‘lsa; 

v)  O‘zbekiston hududida sodir etilib, jinoiy oqibati esa, O‘zbekiston 

hududidan tashqarida yuz bergan bo‘lsa; 

g) bir necha qilmishlardan iborat yoki boshqa qilmishlar bilan 

birgalikda sodir etilgan bo‘lib, uning bir qismi O‘zbekiston hududida yuz 

bergan bo‘lsa, O‘zbekiston hududida sodir etilgan jinoyat deb topiladi». 

67 

 

---

Ta’kidlash lozimki, yuqorida keltirilgan jinoiy harakat belgilari 

mazmun-mohiyatiga ko‘ra  obyektiv hisoblanadi va qonun chiqaruvchi 

jinoyat tarkibining barcha belgilarini obyektiv ravishda ko‘rsatib beradi. 

Bu belgilar jinoiy harakatning faqat tegishli belgilariga xos bo‘lib, jinoyat 

tarkibining boshqa qismlariga tegishli bo‘lmaydi. Ayni vaqtda jinoyatning 

muhim belgilari (subyekt,  obyekt,  subyekt  tomonlari) qonun chiqaruvchi 

tomonidan muhim apriori deb hisoblanadi, ya’ni qonun moddalaridan qat’i 

nazar har bir jinoyat ko‘rib chiqilganda, bu belgilar aniqlanadi. Bu belgilar 

jinoiy ish sodir etilgan hududni aniqlashga ta’sir etmaydi, lekin sud va 

tergov organlari tomonidan har bir harakatning jinoyatga aloqadorligini 

aniqlash maqsadida ko‘rib chiqiladi (masalan, harakat jinoyat sodir etishga 

layoqatsiz kishi tomonidan qilingan bo‘lsa, bunday jinoyat jamiyat uchun 

xavfli hisoblanmaydi, garchand jinoiy harakatning obyektiv belgilari 

mavjud bo‘lgan holda ham). Shunday qilib, yuqorida ko‘rsatilgan belgilar 

ro‘yxati Jinoyat kodeksining tamoyillarini ifoda etadi, ya’ni qonuniylik, 

adolatlilik, barcha fuqarolarning qonun oldida tenglik tamoyillarini 

ko‘rsatadi.