Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

Ikkinchidan,O‘zbekiston va Qoraqalpog‘iston Respublikalari 
o‘rtasidagi davlat-huquqiy munosabatlari va ularning vakolatlari 
doirasini belgilash tartibi.
Konstitutsiyaning XVII bobida va boshqa 
moddalarda mustahkamlangan prinsiplar asosida qabul qilingan qonunlar, 
qarorlar, shartnomalar va bitimlarda ko‘rsatib o‘tilgan. 
Uchinchidan
,
ma’muriy-hududiy birliklar:
O‘zbekiston 
Respublikasi viloyatlar, tumanlar, shaharlar, shaharchalar, qishloqlar, 
ovullar, shuningdek, Qoraqalpog‘iston Respublikasidan iborat 
(Konstitutsiyaning 68-moddasi). Davlat mazkur ma’muriy-hududiy 
subyektlari bilan ham huquqiy munosabatlarga kirishadi. Ular esa, o‘z 
navbatida, o‘z vakolatlari doirasida huquqiy harakatlarni amalga oshirishi 
belgilangan. Masalan, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining roziligi 
bilan Qoraqalpogiston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahrining 
chegaralarini o‘zgartirish, shuningdek,viloyatlar, shaharlar, tumanlar 
tashkil qilish va ularni tugatish amalga oshiriladi. 
To‘rtinchidan,jamoat birlashmalari:
O‘zbekiston Respublikasi 
qonunlarida belgilangan tartibda ro‘yxatdan o‘tkazilgan: siyosiy partiyalar, 
kasaba uyushmalari, yoshlar tashkilotlari, olimlarning jamiyatlari, faxriylar 
va ijodiy uyushmalar, ommaviy harakatlar va fuqarolarning boshqa 
uyushmalari. Ular o‘z faoliyatlari davomida deputatlikka nomzodlar 
ko‘rsatish bilan bog‘liq bo‘lgan yoki deputatlarni chaqirib olish tartibini 
amalga oshirish bilan bog‘liq masalalarda davlat-huquqiy 
munosabatlarining subyekti bo‘la oladilar.
Beshinchidan,mehnat jamoalari:
muassasa korxona, tashkilot, 
shirkat xo‘jaligi, fermer xo‘jaligi, dehqon xo‘jaligi, oliy o‘quv yurti 
talabalari, o‘qituvchilari, kollej va litseylar, harbiy xizmatchilar va 

---

35 
boshqalar. Davlat va jamiyat ahamiyatiga molik masalalarni muhokama 
qilishda davlat-huquqiy munosabatlarining subyekti bo‘la oladilar. 
Masalan, Konstitutsiya va qonunlarni muhokama qilishda o‘z fikrlarini 
bayon etish yoki Referendumda ishtirok etish bilan davlat huquqiy 
munosabatlarining subyekti bo‘ladilar.
Oltinchidan,
davlat organlari: O‘zbekiston Respublikasi 
Konstitutsiyasida davlat organlari faoliyati va tashkil etilishining asosiy 
tamoyillari belgilangan. Konstitutsiyaviy normalar asosida davlat organlari 
davlat hokimiyatini amalga oshirish va tashkil etish jarayonida bir-biri 
bilan o‘zaro konstitutsiyaviy-huquqiy munosabatlarga kirishadi:
Davlat hokimiyati organlari
(O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti, 
Oliy Majlis, Vazirlar Mahkamasi va mahalliy davlat hokimiyati organlari); 
Davlat boshqaruvi organlari
(vazirliklar va idoralar, davlat 
qo‘mitalari, xo‘jaliklar, muassasalar va boshqalar); 
Sud organlari 
(Konstitutsiyaviy sud va Oliy sud); 
Prokuratura organlari
. 
Konstitutsiyaviy-huquqiy munosabatlar nafaqat yuqorida ko‘rsatilgan 
organlar o‘rtasidagi munosabatlarni, balki ikkinchi tomondan bu organlar 
bilan fuqarolarni, jamoat birlashmalari bilan deputatlarni va saylovchilar 
o‘rtasidagi davlat-huquqiy munosabatlarni ham o‘z ichiga oladi. 
Davlat organlarining yuqori organlari tomonidan, quyi organlarga 
rahbarlik qilishi, quyi organlar qarorlarini bekor qilish bilan bog‘liq 
konstitutsiyaviy-huquqiy munosabatlari kelib chiqadi va unda ishtirok 
etuvchilar subyekt bo‘la oladilar. Masalan, O‘zbekiston Respublikasi 
Prezidenti respublika boshqaruv organlarining, shuningdek,, hokimlarning 
qabul qilgan hujjatlarni to‘xtatadi va bekor qiladi.