Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

2015-yil
29-dekabrdagi “O’zbekiston Respublikasining ayrim qonun 
hujjatlariga o’zgartish va qo’shimchalar kiritish to’g’risida”gi 
qonunga muvofiq
4
, “O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik 
palatasi deputatining va Senati a’zosining maqomi to’g’risida”gi qonunga 
ba’zi bir o’zgartish va qo’shimchalar kiritildi. Xususan, deputat davlat 
hokimiyati va boshqaruvi organlarining mansabdor shaxslariga, qoida 
tariqasida, tegishli saylov okrugi saylovchilarining yoki O’zbekiston 
ekologik harakatining huquqlarini va qonuniy manfaatlarini ta’minlash 
bilan bog’liq masalalar yuzasidan, senator esa tegishli hududlarning 
manfaatlari bilan bog’liq masalalar yuzasidan asoslantirilgan 
tushuntirish berish yoki nuqtayi nazarini bayon etish talabi bilan so’rov 
yuborishga haqli. 
Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlarining mansabdor shaxslari 
deputat, senator so’roviga, agar boshqa muddat belgilangan bo’lmasa, 
so’rov olingan kundan e’tiboran o’n kundan kechiktirmay yozma javob 
yuboradi. O’zbekiston Respublikasi Oliy sudi raisi, Bosh prokurori, 
surishtiruv va tergov organlari rahbarlari nomiga yo’llangan deputat, 
senator so’rovi ularning ish yurituvidagi muayyan ishlar va materiallarga 
taalluqli bo’lishi mumkin emas. Izoh tariqasida, ushbu yangi qoida 
kiritulgunga qadar deputat va senator so’rovi umumiy tarzda parlament 
so’rovi deb nomlanar edi. 
2016-yil 11-aprelda qabul qilingan O’zbekiston Respublikasining 
“Parlament nazorati to’g’risida”gi qonunda Qonunchilik palatasi 
deputati, Senat a’zosining so’rovi parlament nazorati muhim bir 
2
Халилов
Э
.
Х
. 
Ўзбекистон
Республикасининг
қонун
чиқарувчи
олий
органи
: 
сохта
вакилликдан
ҳақиқий
парламентаризмга
қадар
. – 
Тошкент
: 
Ўзбекистон
, 2001. – 
Б
.238–239. 
3
Левитин
Л
., 
Карлайл
Д
. 
Ислом
Каримов
– 
янги
Ўзбекистон
Президенти
. – 
Тошкент
: 
Ўзбекистон
, 
1996. – 
Б
.108 . 
4
Ўзбекисатон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
. 2015 
йил
, 645 – 
модда
. 

---

491 
shakli sifatida mustahkamlab qo’yildi. Qolaversa, ushbu qonunning
15 - moddasida uni amalga oshirish mexanizmi yoritib berildi. 
“O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi to’g’risida”gi 
qonunga muvofiq, O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik 
palatasining, Senatining O’zbekiston Respublikasi hukumati yoki unga 
bo’ysunuvchi davlat yoxud xo’jalik boshqaruvi organlari faoliyatiga 
taalluqli bo’lgan parlament so’rovi, O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi 
Qonunchilik palatasi deputatining, Senati a’zosining shunday so’rovi 
yuborilgan O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi yoki hukumati 
a’zosi qonunda belgilangan tartibda va muddatlarda javob berishi shart
1
.
Deputat va senator so’rovi parlament a’zolarining rasmiy talabi 
hisoblanadi. Deputat va senator so’rovi parlament nazoratining eng sama-
rali vositasidir. Shu sababli uni amaliyotda keng qo’llash lozim. 
U parlament a’zolariga berilgan kuchli, ta’sirchan huquqiy imkoniyatdir.
Xususan, 2017-yilning o’tgan davri mobaynida Qonunchilik palatasi 
deputatlari tomonidan vazirlik va idoralarga yuborilgan jami 284 ta 
deputatlik so’rovidan 100 tasiga qonunda belgilangan muddat buzilgan 
holda javob berilgan, 24 tasiga esa umuman javob berilmagan
2
.
2018-yilda esa, yuborilgan deputat so’rovlaridan