Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

2-§. Har bir shaxsga o’z huquq va erkinliklarini sud orqali 
himoya qilishning kafolatlanganligi 
Ushbu konstitutsiyaviy huquqiy me’yor O’zbekiston 
Respublikasining 1995-yil 30-avgustda “Fuqarolarning huquqlari va 
erkinliklarini buzadigan xatti-harakatlar va qarorlar ustidan sudga shikoyat 
qilish to’g’risida”gi qonunda to’la rivojlantirilgan. 
Har bir fuqaro davlat organlari, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, 
jamoat birlashmalari, fuqarolarning o’zini-o’zi boshqarish organlari yoki 
mansabdor shaxslarning g’ayriqonuniy xatti-harakatlari (qarorlari) bilan 
o’z huquqlari yoki erkinliklari buzilgan deb hisoblasa, shikoyat bilan 
sudga murojaat qilish huquqiga ega. 
O’zbekiston Respublikasining 2000-yil 14-dekabrdagi “Sudlar 
to’g’risida”gi (yangi tahriri) qonuniga ko’ra, fuqarolar huquq va 
erkinliklari hamda manfaatlarini har qanday tajovuzlardan himoya qilish 
sud organlarining vazifasi qilib belgilangan. Shuningdek, O’zbekiston 
Respublikasining “Prokuratura to’g’risida”gi (yangi tahriri) qonunining
4-moddasiga ko’ra, prokuratura organlari faoliyatining asosiy 
yo’nalishlaridan biri fuqaroning huquq hamda erkinliklarini ta’minlashga 
qaratilgan qonunlar ijrosi ustidan nazorat qilish, deb mustahkamlab 
qo’yilgan. 
G’ayriqonuniy xatti-harakatlar 
deyilganda fuqarolarning huquqlari, 
erkinliklari va qonuniy manfaatlariga putur yetkazadigan xatti-harakatlar 
tushuniladi. 
2017-yil 11-sentabrda yangi tahrirda qabul qilingan O’zbekiston 
Respublikasining “Jismoniy va yuridik shaxslarning murojaati 
to’g’risida”gi qonuni 2-moddasiga binoan 
shikoyat-
buzilgan huquqlarni, 
erkinliklarni tiklash va qonuniy manfaatlarni himoya qilish to’g’risidagi 
talab bayon etilgan murojaat tushuniladi. 

---

275 
Shuningdek,ushbu qonunning 3-moddasida murojaat turlari bayon 
etilib, unda ariza, taklif, shikoyat, elektron murojaat, takroriy murojaat, 
anonim murojaat, murojaatning dublikati kabi tushuncha va qonunchilik 
tizimidagi yangi qoidalar o’z ifodasini topdi.
Ushbu qonunning 32-moddasida esa murojaatlarni ko’rib chiqishda 
jismoniy va yuridik shaxslarning huquqlarini bayon etib, murojaatni qabul 
qilishni yoki ko’rib chiqishni qonunga xilof ravishda rad etganlik ustidan 
bo’ysunuv tartibida yuqori turuvchi organga yoki bevosita sudga shikoyat 
qilish huquqi mustahkamlandi.