Harakatlar strategiyasi ilmiy uslubiy manba sifatrida

Harakatlar strategiyasining to‘la bajarilishi qisqa qilib ifodalanganda qanday natijalarga olib keladi?

1. 
   Huquqiy demokratik davlat va kuchli fuqarolik jamiyati barpo etiladi, aholi turmush darajasi va hayot sifati oshadi.
   
2. 
   Mamlakatimizda muvaffaqiyatsiz va qoloq ishlovchi sohalar, korxonalar, tashkilotlar, muassasalar yoki rahbar va xodimlar bo‘lmaydi. Hamma tashkilot va muassasalarda xalqaro qabul qilingan standartlar asosida hamda o‘zaro hamkorlikni yo‘lga qo‘ygan holda ishlash ta zi to‘la kuch bilan amal qila boshlaydi.
   
3. 
   Tadbirkorlik faoliyati odamlar orzusidagi ishdan real hayot tarziga, yalpi ijtimoiy harakatga aylanadi.
   
4. 
   Soliq to‘lovchilarning umumiy miqdori oshadi, demakki, ish bilan band aholi hissasi keskin ko‘payadi.
   
5. 
   Mamlakatimizda sanoatning yalpi ichki mahsulotdagi hajmi oshadi, davlatning eksport salohiyati keskin ko‘tariladi.
   
6. 
   Davlat xalqqa to‘laqonli xizmat qila boshlaydi, bu jarayon nodavlat tashkilotlar tomonidan jamoatchilik nazoratiga olinadi.
   
7. 
   Har bir ish, sohaning, u bank, fermerlik, ularning holatiga jamoatchilik tomonidan baho berib boriladi.
   

8. 
   Har bir soha o‘zicha emas, balki o‘zaro hamjihatlikda davlatning ustuvor taraqqiyot yo‘nalishlarini rivojlantirishga hissa qo‘shgan holda ishlay boshlaydi.
   
9. 
   2021 yilga kelib yalpi ichki mahsulotning umumiy hajmida industrial mahsulotlar, intellektual-madaniy mulk va xizmatlarning hissasi keskin oshadi.
   

Yu.Odamlarda mas’uliyat, tashabbuskorlik, hamjihatlik, mehr-oqibat fazilatlari milliy mentalitetimizning uzviy jihatiga aylanadi.

11. 
    Dunyoda andozasi bo‘lmagan yangi demokratik, insonparvar tuzilma - xalq davlati shakllanadi va butun jahon mamlakatlari uchun xalqchil, demokratik tartibotlar o‘rnatishda namunaviy model sifatida tavsiya etiladi.
    
12. 
    Bandlikni ta’minlash muammosi umumjamiyat miqyosida hal etiladi, boqimandalik kayfiyatiga qarshi jamoatchilik kurashi avj oladi.
    
13. 
    Iqtisodiy holati turli darajada bo‘lgan aholi qatlamlariga moslab, yangi uy-joy qurilishi keng ko‘lamlarda olib boriladi. Uy-joyga ehtiyojmand oilalarning muammolari yechiladi.
    
14. 
    Jamiyatda to‘g‘rilik, halollik, adolatlilik, mehnatsevarlik, “hamma narsani o‘z nomi bilan atash” fazilatlari odamlarning haqiqiy qadriyatlariga aylanadi.
    
15. 
    Vatanparvarlik omili davlat va jamiyat miqyosida amalga oshirilayotgan ma’naviy siyosatning harakatlantiruvchi kuchiga aylanadi.
    
16. 
    Milliy ma’naviy o‘zlikka ega bo‘lish, madaniy merosni o‘zlashtirish uchun kurash yalpi ijtimoiy harakatga aylanadi.
    
17. 
    Jamiyatda yolg‘onchilik, tovlamachilik sotsial miqyosda notipik faktlarga aylanadi. Jamiyat shunday ijtimoiy zararli pozitsiyaga ega shaxslarni o‘z muhitidan ajratib qo‘yadi. Demak, biz ayrim odamlarni samarali tarbiyalay olishimiz uchun ularni jamiyat o‘zidan uzoqlashtirishi haqida ogohlantirishimiz ham lozim.
    
18. 
    Yaxshilik qilib, ma’naviy-ruhiy zavqlanish, bunyodkorlik bilan shug‘ullanish, har kuni yaxshilik, savob ish qilay deb ko‘chaga chiqish har bir odam uchun uzviy xususiyatga, yalpi ijtimoiy harakatga aylanadi.
    
19. 
    Loqaydlik, befarqlik holatlarini jamiyat tomonidan jiddiy ijtimoiy illatlar sifatida baholash va bunday holatlarni pozitiv yo‘nalishlarga burish, ijtimoiy daxldorlikni kuchaytirish harakati boshlanadi.
    
20. 
    Yoshlarda mehnatga bo‘lgan ko‘nikmani tarbiyalash, ularga mehnat qilib zavqlana olishni o‘rgatishning ama- liy mexanizmlari ishlab chiqiladi va yagona milliy siyosat sifatida joriy etiladi.
    
21. 
    Aholining xarid quvvati oshadi. Odamlarning ehtiyojlari qatorida ijodkorlik, ilm-fan, san’at, adabiyotga bo‘lgan intilish kuchayadi.
    
22. 
    Odamlarning tinchligi, kafolatli xavfsizligini ta’minlash borasidagi amaliy mexanizm to‘la kuch bilan ishlay boshlaydi.
    
23. 
    Bozorlarda mamlakatimizda ishlab chiqarilgan oziq-ovqat va sanoat mahsulotlari mo‘l-ko‘lligi ta’minlanadi. Mahalliy ishlab chiqaruvchilarning mahsulotlari arzonlashadi.
    
24. 
    Odamlarda o‘z davlati, millatiga bo‘lgan muhabbati haqiqiy qadriyat sifatida mustahkamlanadi. Vatan uchun fidoiylik umummilliy xususiyatga aylanadi.
    
25. 
    Diniy ekstremistik oqimlarga berilish holatlarining oldi olinadi, davlat qonunlari, jamiyat qoidalari, haqiqiy islom ma’rifatining hamkorlikdagi kuchi o‘z ta’sirini samarali namoyon eta boshlaydi⁵ va boshqalar.
    

3. Harakatlar strategiyasining hayotga joriy etilishi. Milliy tiklanishdan – milliy yuksalish sari.
Bugun O‘zbekistonda izchil amalga oshirilayotgan shiddatli islohotlar natijasida mamlakatni jahon tanimoqda va tan olmoqda. Bu borada Prezident Shavkat Mirziyoevning shaxsiy tashabbusi va hayotbaxsh g‘oyalari asosida ishlab chiqilgan “2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi” davlat va jamiyatni rivojlantirishning mutlaqo yangi bosqichini boshlab berganini alohida e’tirof etish lozim.

O‘zbekistonning bosh strategik rivojlantirish hujjati hamda shu asosda qabul qilinayotgan Davlat dasturlarini amalga oshirishning uchinchi yili ham nihoyalandi. Prezidentimiz bugun parlamentga yo‘llagan Murojaatnomasida alohida qayd etganidek, shu uch yilda dastlabki, lekin o‘ta muhim va salmoqli natjalarni qo‘lga kiritdik. Xususan, o‘tgan 2019 yil ham munosib yutuqlar va yuksak marralar yili bo‘ldi.

Quvonarlisi, O‘zbekistonning nomi xalqaro maydonda tez-tez yuqori darajada e’tirof etilmoqda. Masalan, Buyuk Britaniyaning “The Economist” haftalik jurnali o‘tgan yili yurtimizni «Yil davlati» sifatida e’tirof etdi. Amerikaning “Harper's Bazaar” nashri esa, 2020 yilda albatta sayohat qilish lozim bo‘lgan 20 ta eng yaxshi yo‘nalish ro‘yxatida O‘zbekistonni birinchi o‘ringa loyiq, CNN Travel sayti 2020 yilda sayohat uchun eng yaxshi joy, deb topdi.

Darhaqiqat, mamlakatimiz bugungi kunda jahon hamjamiyati tomonidan jadal taraqqiy etayotgan, iqtisodiyotda barqaror o‘sish sur’atlariga erishayotgan, eng asosiysi, aholining ijtimoiy-iqtisodiy sharoiti tubdan yaxshilanayotgan, hayot darajasi izchil yuksalayotgan mamlakat sifatida e’tirof etilmoqda.

Shu ma’noda, o‘tgan 2019 yil yakunlariga nazar tashlasak, Harakatlar strategiyasini “Faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanish yili”da amalga oshirishga oid Davlat dasturining birinchi yo‘nalishi – Demokratik islohotlarni chuqurlashtirish va mamlakatni modernizatsiya qilishda Oliy Majlis palatalari, siyosiy partiyalarning rolini kuchaytirish yuzasidan qator amaliy chora-tadbirlar hayotga joriy etildi.

Xususan, “Hukumatni shakllantirish tartibi demokratlashtirilishi va uning mas’uliyati kuchaytirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi Qonun qabul qilinib, unda Konstitutsiya va boshqa Qonunlarga Bosh vazir o‘rinbosarlari, vazirlar va davlat qo‘mitalari raislari nomzodini Bosh vazir taqdimiga binoan Qonunchilik palatasi tomonidan ma’qullash va Prezident tomonidan tasdiqlash tartibi belgilab qo‘yildi. Shuningdek, hukumat a’zoligiga nomzodning endilikda sohani rivojlantirish bo‘yicha yaqin muddatga va istiqbolga mo‘ljallangan harakat dasturi bilan deputatlar oldida chiqish qilish amaliyoti yo‘lga qo‘yildi. O‘z navbatida, hukumat a’zosi bundan buyon o‘z harakat dasturi ijrosi bo‘yicha Oliy Majlis palatalari, ularning qo‘mitalarida muntazam ravishda axborot berib boradi. Hududlar kesimida esa, viloyat, tuman va shahar davlat organlari rahbarlarini tegishli xalq deputatlari Kengashlari tomonidan tasdiqlanadi.

Ma’lumki, mamlakatimizda korrupsiyaga qarshi keskin va murosasiz kurash olib borilmoqda. Eng avvalo, qisqa vaqt ichida korrupsiyaga qarshi kurashishning huquqiy mexanizmlarini takomillashtirishga oid beshta normativ-huquqiy hujjat qabul qilindi. Oliy Majlis Senatida Sud-huquq masalalari va korrupsiyaga qarshi kurashish, Qonunchilik palatasida esa Korrupsiyaga qarshi kurashish va sud-huquq masalalari qo‘mitalari tashkil etildi.

Davlat rahbarining “O‘zbekiston Respublikasida korrupsiyaga qarshi kurashish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni qabul qilinib, unga muvofiq, 2019-2020 yillarda Korrupsiyaga qarshi kurashish davlat dasturi hamda Korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha respublika idoralararo komissiyasining yangi tarkibi tasdiqlandi. Mazkur Farmon korrupsiya bilan bog‘liq huquqbuzarliklarning oldini olishga qaratilgan izchil sa’y-harakatlarning mantiqiy davomi bo‘lib, bundan ko‘zlangan asosiy maqsad korrupsiyaga qarshi kurashish tizimi samaradorligini yanada oshirish, eng yuqori darajadagi qulay investitsiyaviy va ishbilarmonlik muhitini yaratish, mamlakatning xalqaro maydondagi ijobiy imijini oshirish va mustahkamlashga qaratilgan. Ana shu maqsadlar yo‘lida 2019 yil 1 avgustdan eksperiment tariqasida kapital qurilish va oliy ta’lim sohalarida “Korrupsiyasiz soha” loyihasi amalga oshirilmoqda.

Eng muhim o‘zgarishlardan yana biri, bu shubhasiz, O‘zbekiston Respublikasi saylov kodeksining qabul qilinganidir. Mazkur kodeksda fuqarolarning saylov huquqlari bilan bog‘liq bir birini takrorlovchi normalar aks etgan beshta Qonun birlashtirilib, bugungi kunga qadar tarqoq holda amal qilgan saylov to‘g‘risidagi qonunlar va qonunosti hujjatlari xalqaro norma va standartlar hamda ilg‘or xorijiy tajribadan kelib chiqib kodifikatsiya qilindi hamda saylov jarayoniga nisbatan yagona shaffof va samarali yondashuvlar nazarda tutildi. Natijada “Yangi O‘zbekiston – yangi saylovlar” shiori ostida yaqinda bo‘lib o‘tgan saylovlar barcha demokratik tamoyillarga tayangan holda, xalqaro standartlar talablariga mos darajada, ochiq va oshkor tashkil etilganini xalqaro missiyalar vakillari, xalqaro ekspertlardan iborat kuzatuvchilar, xorijning yetakchi ommaviy axborot vositalari vakillari ham e’tirof etishdi.

Qonun ustuvorligini ta’minlash va sud-huquq tizimini yanada isloh qilishning ustuvor yo‘nalishlari haqida so‘z yuritadigan bo‘lsak, bu borada sudlarning ish yuklamasini kamaytirish hamda nizolarni sudgacha hal qilish maqsadida mediatorlarni tayyorlash tizimi yaratilgani, Adliya vazirligi huzuridagi Yuristlar malakasini oshirish markazida mediatorlarni tayyorlash dasturi bo‘yicha maxsus o‘quv kurslari faoliyati yo‘lga qo‘yilganini alohida ta’kidlash joiz. Shu bilan birga, nodavlat sud-ekspertiza tashkilotlari faoliyatiga ruxsat etilib, ularga sud ekspertizalarining 44 ta turlarini o‘tkazish huquqi berildi. Sudyalar oliy kengashi huzurida Sudyalar oliy maktabi tashkil etilgani esa, sud tizimida malakali kadrlar tayyorlash va qayta tayyorlash bo‘yicha yuqori samaradorlik ta’minlanishida muhim ahamiyat kasb etadi. Aholini bepul huquqiy yordam bilan ta’minlash maqsadida “Advice.uz” bepul interaktiv axborot portali ochilib, unda fuqarolar hayoti davomida to‘qnash keladigan mingdan ortiq holatlarning yuridik yechimlari aniq va sodda tilda savol-javob shaklida bayon etib borilmoqda.

Qoraqalpog‘iston Respublikasi Qo‘ng‘irot tumani, Jasliq qo‘rg‘onida joylashgan 19-son ixtisoslashtirilgan jazoni ijro etish koloniyasi yopilganini esa, butun jahon hamjamiyati olqishlaganiga barchamiz guvoh bo‘ldik. Hukm qilingan shaxslarga pensiya to‘lash tartibining joriy etilgani ham mamlakatimizda inson huquqlari va manfaatlari olib borilayotgan islohotlarning ustuvor maqsadi ekanidan dalolatdir.

Yurtimizda har bir hududda sodir etilgan jinoyatlar bo‘yicha kunlik tezkor ma’lumotlarni hokimliklarga taqdim etib borish amaliyoti yo‘lga qo‘yilgani, 1,5 mingdan ortiq profilaktika inspektori, xotin-qizlar bilan ishlash bo‘yicha 301 nafar profilaktika katta inspektori, murojaatlar bilan ishlash bo‘yicha 214 nafar ofitser, vaziyati og‘ir hududlarda 89 nafar psixolog lavozimlari joriy etilgani, o‘z navbatida, jinoyatchilikning keskin kamayishiga sabab bo‘ldi. Misol uchun, o‘tgan 2018 yilda respublikada 49011ta jinoyat sodir etilgan bo‘lsa, 2019 yilning mos davrida bu ko‘rsatkich 46089  tani tashkil etdi yoki 2922 taga, salmoqli ravishda kamaydi.

Shuningdek, 2019 yilda davlat notarial idoralari bosqichma-bosqich xususiy notarial idoralarga aylantirila boshlanishi, qurilishi tugallanmagan uy-joylarni sotishda hokimliklardan ruxsat olish talablarining bekor qilinishi, bitimlarni videokonferensaloqa rejimida amalga oshirishga ruxsat etilish, mol-mulk lizingi va ipoteka shartnomalarini majburiy notarial tasdiqlash tartibi bekor qilinishi kabi yangiliklar yurt taraqqiyoti, xalq farovonligi yo‘lidagi izchil islohotlar samarasidir.

Umuman, davlat dasturining qonun ustuvorligini ta’minlash va sud-huquq tizimini yanada isloh qilishning ustuvor yo‘nalishlari bo‘yicha 2019 yilda 24 ta Qonun, 13 ta Prezident Farmon va qarorlari, 51 ta Hukumat qarorining qabul qilingani va hayotga tadbiq etilgani bu sohada naqadar keng va salmoqli sa’y-harakatlar amalga oshirilganini tasdiqlab turibdi.

Davlat dasturi doirasida korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha olib borilgan ishlar natijasida poraxo‘rlik holatlari bo‘yicha 2018 yilda 1202 ta jinoyat ro‘yxatga olingan bo‘lsa, 2019 yilning mos davrida bu ko‘rsatkich 1071 tani tashkil etib, 10,9 foizga qisqarishiga erishildi. 

Jamiyatda kriminogen vaziyatni yaxshilash hamda huquqbuzarliklarning oldini olish maqsadida har payshanba kuni “Huquqbuzarliklar profilaktikasi kuni” deb belgilandi.

Jinoyat qonunchiligini yanada liberallashtirish va jinoyat sodir etgan shaxslarni jinoiy ta’qib qilish muddatlari maqbullashtirildi.

Shuningdek, agar ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan yoki uncha og‘ir bo‘lmagan jinoyat sodir etilgan kundan boshlab o‘n yil, og‘ir yoki o‘ta og‘ir jinoyat sodir etilgan kundan boshlab yigirma besh yil o‘tgan bo‘lsa, shaxs javobgarlikka tortilishi mumkin emasligi belgilab qo‘yildi.

Surishtiruv va dastlabki tergov jarayonida tadbirkorlarning huquq va qonuniy manfaatlari himoyasini ta’minlash bo‘yicha qo‘shimcha kafolatlar yaratish yuzasidan “O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat, Jinoyat-protsessual va Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodekslariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida”gi Qonun qabul qilindi. Tadbirkorlik faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan faktlar bo‘yicha tadbirkorlik sub’ektiga nisbatan jinoyat ishini qo‘zg‘atishga faqat Qoraqalpog‘iston Respublikasi prokurorining, viloyatlar va Toshkent shahar prokurorlarining roziligi bilan yoxud O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori yoki uning o‘rinbosarining roziligi bilan yo‘l qo‘yilishi belgilandi.

Iqtisodiyotni rivojlantirish va faol investitsiya jalb etishning ustuvor yo‘nalishlari haqida to‘xtaladigan bo‘lsak, o‘tgan qisqa davr mobaynida sohada xalqaro standartlarga mos tizimli yangilanishlarning amalga oshirilishi sohani yanada erkinlashtirish, ishlab chiqarishni modernizatsiya va diversifikatsiya qilishning yangi imkoniyatlarini ochib berdi. Ayniqsa, milliy valyuta – so‘mning erkin konvertatsiyasi joriy etilgani, soliq va budjet siyosatining yangi asosda shakllantirilgani, tadbirkorlarning huquq va manfaatlarini himoyalash keskin kuchaytirilgani muhim o‘zgarishlardan bo‘ldi.

Ushbu o‘zgarishlarning huquqiy mexanizmlarini takomillashtirish borasida ham salmoqli ishlar qilinmoqda. Jumladan, iqtisodiyotning mazkur yo‘nalishlarini tartibga solish va takomillashtirish bo‘yicha Prezidentning qator Farmon va qarorlari qabul qilindi, shuningdek, “Hisob palatasi to‘g‘risida”gi yangi qonun kuchga kirdi, Soliq va Bojxona kodekslariga, Soliq va Bojxona xizmatlari to‘g‘risidagi qonunlarga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilib, takomillashtirildi. “Valyutani tartibga solish to‘g‘risida”gi, “Bank va bank faoliyati to‘g‘risida”gi, “Markaziy bank to‘g‘risida”gi Qonunlar qabul qilindi.

Bularning bari milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirishga, tarmoqlarda jahon standartlariga mos, tashqi bozorlarda xaridorgir mahsulot ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yishda muhim omil bo‘lmoqda. Shu va boshqa omillar evaziga 2019 yil yalpi ichki mahsulotning (YaIM) o‘sish sur’ati 5,4 foiz belgilangan prognoz ko‘rsatkichi o‘rniga 5,5 foizni tashkil etdi hamda 2018 yilda erishilgan 5,1 foiz ko‘rsatkichidan yuqori bo‘lishi ta’minlandi. “Faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanish yili” deb e’lon qilingan 2019 yilda barcha moliyalashtirish manbalari hisobidan investitsiyalarni o‘zlashtirish hajmi 220,7 trln so‘mga yetkazilib, tasdiqlangan yil prognoziga nisbatan 2 barobarga o‘sishga erishildi. Shu o‘rinda asosiy kapitalga investitsiyalar xajmi 189,9 trln so‘mni, 2018 yil ko‘rsatkichlariga nisbatan o‘sish sur’ati esa 1,3 barobarni tashkil etganini ta’kidlash lozim.

Investitsiya faoliyatining sezilarli o‘sishi 13,3 mlrd. dollarni tashkil etgan horijiy investitsiyalarning oqimi va o‘zlashtirilishi bilan bevosita bog‘liq bo‘lib, unda to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalar va kreditlar – 9,3 mlrd. dollar, shundan asosiy kapitalga – 6,6 mlrd. dollar, davlat kafolati ostidagi xorijiy investitsiyalar va kreditlar – 4,0 mlrd. dollar, shundan asosiy kapitalga – 3,2 mlrd dollar o‘zlashtirildi. Bunda o‘zlashtirilgan to‘g‘ridan-to‘g‘ri horijiy investitsiyalar va kreditlarning umumiy investitsiyadagi ulushi 37 foizga yetkazildi.

Mamlakatda olib borilayotgan iqtisodiy islohotlarning yana bir o‘ta muhim jihati, ularning hududlarni kompleks va jadal rivojlantirishga qaratilganidir. Bu borada mahalliy budjetlarning yuqori budjetlarga bo‘lgan bog‘liqligini keskin kamaytirish, mahalliy davlat hokimiyati organlarining budjet mablag‘larini boshqarishdagi mustaqilligi va mas’uliyatini kuchaytirishga qaratilgan chora-tadbirlar barcha bo‘g‘indagi budjetlarning barqarorligini ta’minlovchi tizimni yaratibgina qolmay, Davlat budjetining mutanosibligini hamda samarali ijrosini ta’minlashga xizmat qilmoqda.

Mazkur chora-tadbirlarning hayotga joriy etilishi nihoyatda qisqa muddatda hududlarning resurs salohiyatidan unumli, samarali foydalanishga, mavjud imkoniyat va rezervlarni ishga solishga, mahalliy budjetlar daromadlarining ortishiga katta imkoniyat yaratib berdi.

To‘rtinchi – Ijtimoiy sohani rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlariga kelsak, bugun yakka-yolg‘iz nuroniylarga, kam ta’minlangan, ko‘p bolali oilalarga hamda nogironlarga ko‘rsatilayotgan mehr-oqibat, diqqat-e’tibor – ularning huquq va manfaatlarini birinchi o‘ringa qo‘yish, uy-joy bilan ta’minlash, davlat organlari va boshqa tashkilotlarning e’tiborini kuchaytirish, moddiy ta’minotini keskin yaxshilash borasida olib borilayotgan xayrli ishlar ham bugungi yangi bosqichdagi islohotlar mevasidir.

Zero, “2017-2021 yillarda qishloq joylarda yangilangan namunaviy loyihalar bo‘yicha arzon uy-joylar qurish”, “Obod qishloq” va “Obod mahalla”, “Har bir oila — tadbirkor”, “Yoshlar – kelajagimiz”, “Besh ijobiy tashabbus” kabi Davlat dasturlari va rejalari doirasida olib borilayotgan ishlar bugun xalqning hayot darajasi hamda farovonligini oshirish yo‘lidagi g‘amxo‘rlikning yorqin namunasidir.

Xavfsizlik, millatlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglikni ta’minlash hamda chuqur o‘ylangan, o‘zaro manfaatli va amaliy tashqi siyosatni amalga oshirish sohasidagi beshinchi ustuvor yo‘nalishlar borasida O‘zbekistonning tashqi siyosat sohasida olib borayotgan faol va samarali, ochiq va kreativ faoliyati dunyoning barcha davlatlari, xalqaro tashkilotlar bilan aloqalarning yanada kengayishi va rivojlanishida muhim omil bo‘lmoqda. Bu o‘rinda, birinchi navbatda, yon qo‘shni – jon qo‘shnilar bo‘lgan Markaziy Osiyoning boshqa qardosh davlatlari bilan munosabatlar iliqlashgani, oradagi muzlar erigani, o‘zaro manfaatli aloqalar izchil yo‘lga qo‘yilgani, minglab oddiy odamlarning chegaralardan bemalol o‘tayotgani, mintaqa bo‘ylab erkin harakatlanish, qarindosh-urug‘lar bilan bordi-keldi qilish uchun barcha sharoitlarning yaratilgani muhim tarixiy qadam bo‘ldi.

Davlat rahbarining qo‘shni Afg‘onistondagi vaziyatni barqarorlashtirish nafaqat mintaqaviy, balki global xavfsizlikni ta’minlashning muhim sharti ekani to‘g‘risidagi fikrlari BMT hamda boshqa ko‘plab xalqaro tashkilotlar, jahondagi yetakchi davlatlar e’tiborini ushbu murakkab muammoning yechimiga qaratdi. O‘zbekiston Afg‘onistonning iqtisodiy tiklanishiga, uning transport va energetika infratuzilmasini rivojlantirishga, milliy kadrlarini tayyorlashga o‘zining salmoqli hissasini qo‘shib kelmoqda.

Shu bilan birga, jahonning eng rivojlangan davlatlari bilan savdo-iqtisodiy, ilmiy-texnikaviy, ta’lim, madaniyat va sport, sog‘liqni saqlash, gumanitar sohalarida, shuningdek, terrorizm, diniy ekstremizmga qarshi kurash, xavfsizlikni ta’minlash yuzasidan o‘rnatilgan o‘zaro teng manfaatli hamkorlik aloqalarining tobora kengayib va mustahkamlanib borayotgani diqqatga sazovor. Bularning barchasi mamlakatning xalqaro maydondagi obro‘-e’tiborini oshirishda muhim ahamiyatga ega bo‘lmoqda.

O‘zbekiston inson huquqlari va erkinliklarini ta’minlash bo‘yicha mustaqil siyosatini qat’iy davom ettirmoqda va bu siyosat xalqaro hamjamiyat tomonidan e’tirof etilmoqda. Mamlakatda mahbuslarni afv etish instituti joriy etilib, keyingi uch yilda yetti marta afv e’lon qilindi. Natijada qilmishidan chin dildan pushaymon bo‘lib, tuzalish yo‘liga qat’iy o‘tgan 4 ming nafarga yaqin mahbus jazoni o‘tash joylaridan ozod etildi. Mustaqillik bayrami arafasida Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jasliq qo‘rg‘onidagi jazoni ijro etish koloniyasining yopilgani, 156 nafar fuqaro (asosan ayollar va bolalar) jangovar harakatlar davom etayotgan Suriyadan qaytarib olib kelinib, ularning fuqarolik huquqlari tiklangani xalqaro jamoatchilik tomonidan olqishlanib, bu mamlakatda amalga oshirilayotgan insonparvar siyosatning yana bir hayotiy ifodasi ekani ta’kidlandi. Umuman, bugungi O‘zbekiston o‘z fuqarolarining haq-huquqlari, manfaatlari va erkinliklarini ular qaerda bo‘lishidan qat’i nazar, himoya qilishga qodir davlat sifatida o‘zini namoyon etmoqda⁶.

Eng muhimi, bugun O‘zbekistonda jamiyatdagi mavjud muammolarga ko‘z yumish, uni xaspo‘shlash emas, balki aholini qiynayotgan har qanday masalaga ijobiy yechim topishga bo‘lgan intilish kuchaydi, qonunlar ijrosi ustidan parlament va jamoatchilik nazoratining ta’siri ortib bormoqda. Ayniqsa, mansabdor shaxslarning va davlat organlarining mas’uliyati anchayin oshgani, “Xalq davlat idoralariga emas, davlat idoralari xalqqa xizmat qilishi kerak”, degan ezgu tamoyil hayotda o‘z amaliy ifodasini topayotgani muvaffaqiyatlar omili bo‘lmoqda.

Bularning barchasi, o‘z navbatida, erkin va adolatli jamiyat shakllanishiga, unda sog‘lom muhit qaror topishiga, odamlarning rozi bo‘lishiga va amalga oshirilayotgan islohotlarga daxldorlik hissi kuchayishiga hamda yurt taraqqiyoti yo‘lida astoydil, faol ishtirok etishiga zamin yaratmoqda. Bu hayotbaxsh islohot va yangilanishlar butun jamiyatni, uning a’zolari bo‘lgan har bir insonni amaliy ishlarga safarbar etib, el-yurt manfaatlari, Vatan kelajagi yo‘lida jipslashtirmoqda.

Darhaqiqat, mamlakatimiz tarixida o‘chmas sahifa ochgan buyuk istiqlol tufayli O‘zbekiston o‘tgan davr mobaynida jahon hamjamiyatidan munosib o‘rin egallab, milliy tiklanishdan milliy yuksalish sari dadil ilgarilab bormoqda. Ayniqsa, Prezidentimiz Shavkat Mirziyoevning O‘zbekiston Respublikasi Mustaqilligining yigirma sakkiz yilligiga bag‘ishlangan tantanali marosimdagi nutqi bu o‘zgarishlarni yanada teranroq anglashimiz, idrok etishimizda muhim ahamiyat kasb etdi. “Istiqlol yillarida erishgan yutuqlarimizga tayanib, milliy tiklanishdan – milliy yuksalish sari dadil qadam qo‘ymoqdamiz”⁷, deb ta’kidlangan Davlatimiz rahbarining so‘zlari xalqimiz qalbida iftixor tuyg‘ularini yanada jo‘sh urdirdi. Shubhasiz, bundan ruhlangan xalqimiz davlatimizning har qarich yerida yuksalish davri bo‘lishi uchun azmu qaror qilmoqdalar.

Prezidentimiz nutqida ta’kidlaganidek, Milliy yuksalish deganda, biz mamlakatimiz taraqqiyoti, xalqimizning hayot darajasi va turmush sifatini har tomonlama yuqori bosqichga ko‘tarishni tushunamiz. Ilm-fan, ta’lim-tarbiya, sog‘liqni saqlash, madaniyat va sport sohalarida bo‘layotgan katta o‘zgarishlar hayotimizda muhim voqelikka aylanmoqda.

Yurtimizda ijtimoiy rivojlanish bo‘yicha o‘ziga xos tizim shakllanmoqda. Bu borada 2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida belgilangan vazifalarni amalga oshirilayotgani, “Obod qishloq”, “Obod mahalla”, “Yoshlar – kelajagimiz”, “Besh ijobiy tashabbus” kabi dasturlar aholini yangicha fikrlash va ishlashga safarbar etishda muhim rol o‘ynamoqda. Buning natijasida, hatto mamlakatning eng chekka hududlari, markazlardan olisda joylashgan qishloqlarning ham me’moriy qiyofasi tubdan yangilanib, aholining turmush farovonligi yuksaltirilmoqda.

Sog‘liqni saqlash, madaniyat va sport, ilm-fan, ayniqsa, ta’lim-tarbiya sohalarida bo‘layotgan ulkan o‘zgarishlarning barchamiz guvohi bo‘lib turibmiz.

Shu o‘rinda Prezidentimiz tashabbusi bilan mamlakatimizda umumta’lim maktablarida 11 yillik tizim tiklanganini, maktab ta’limini rivojlantirish masalasi buyuk umummilliy maqsadga, umumxalq harakatiga aylanayotganini alohida ta’kidlash joiz. Ayniqsa, bugungi kunda mamlakatimizda oliy ta’lim sohasi ham jadal rivojlanmoqda. So‘nggi uch yilda 35 ta yangi oliy o‘quv yurti tashkil qilingani, ularning umumiy soni 112 taga yetgani, e’tiborlisi, bularning 13 tasi nufuzli xorijiy universitetlarning filiallari ekani sohada amalga oshirilayotgan islohotlarning yorqin isbotidir.

Ertangi kelajagimiz bo‘lmish yoshlar kelgusida ana shu ulug‘vor ishlarning munosib davomchilaridir. Shu nuqtai nazardan, ijtimoiy-gumanitar fanlari darslarida istiqlol yillarida, ayniqsa, keyingi uch yilda amalga oshirilgan islohotlar, Harakatlar strategiyasida belgilangan “Milliy tiklanishdan – milliy yuksalish sari” degan ustuvor g‘oya, Prezidentimiz nutqi mazmun-mohiyati xususida talabalarga keng tushunchalar berish, ularning ham fikr-mulohazalari tinglash lozim. Quvonarlisi, yoshlar Yurtboshimiz nutqining har bir satrida hayot borligini, har bir so‘zida O‘zbekistonimizning yuksak taraqqiyotiga qaratilgan aniq maqsad borligini teran anglab yetimoqda.

Shu o‘rinda alohida ta’kidlash joizki, bundan keyin ham biz pedagoglar ma’naviyat va ma’rifat ishini vatanparvarlik ishi, vijdon ishi, deb bilamiz. “Milliy tiklanishdan – milliy yuksalish sari” degan ustuvor g‘oya asosiy dasturilamalimizdir. Zero, Prezidentimiz ta’kidlaganlaridek, vijdoni, ma’naviyati bor inson Vatanni albatta yaxshi ko‘radi. Vijdon, ma’naviyat degani – xalqqa, Vatanga chin yurakdan xizmat qilish deganidir.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga yo‘llagan navbatdagi Murojaatnomasida 2020 yilda ham bundan uch yil oldin mamlakatimiz taraqqiyotini yangi bosqichga ko‘tarish maqsadida boshlagan buyuk ishlarimizni yangicha mazmun-mohiyat bilan boyitgan holda qat’iy davom ettirishimiz, yutuqlarimizni mustahkamlab, yanada dadil va ulkan qadamlar tashlashimiz shartligi alohida ta’kidlandi. Eng muhimi, islohotlarimiz samarasini yurtimizda yashayotgan har bir inson, har bir oila bugun o‘z hayotida his etishi, buning uchun barcha bo‘g‘indagi rahbarlar foizlar, raqamlar, qog‘ozning ortidan quvmasdan, har bir fuqaro uchun, uning hayotiy manfaatlarini ta’minlash uchun ishlashi lozim, degan qoida har bir mutasaddi faoliyatining ustuvor yo‘nalishiga aylanmog‘i darkor.

Zero, Murojaatnomada e’tirof etilganidek: “Barchamiz bir tanu bir jon bo‘lib, yakdil va ahil bo‘lib harakat qilsak, halol-pok bo‘lib, yaxshi niyat bilan mehnat qilsak, har qanday marralarni egallashga, boshqacha aytganda, tarixning yangi sahifasini yaratishga qodirmiz”⁸.

Adabiyotlar