Харажатларни туркумлаш ва ҳисоби


Харажатларни баҳолаш усуллари



Download 0,72 Mb.
bet6/13
Sana03.05.2023
Hajmi0,72 Mb.
#934870
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
2 мавзу Харажатларни туркумлаш ва ҳисоби22

Харажатларни баҳолаш усуллари

  • Харажатларни баҳолаш усуллари
  • 1) мухандислик усуллари;
  • 2) счетларни текшириш усули;
  • 3) график усул ёки тарқалиш диаграммаси;
  • 4) Энг кўп ва энг кам миқдор усули.
  • Мухандислик усуллари
  • Харажатлар ўзгаришини таҳлил қилишнинг мухандислик усуллари келтирилаётган ресурслар билан чиқаётган маҳсулот ўртасидаги технологик боғлиқликни муҳандислик таҳлилидан фойдаланишга асосланади. Масалан, улар қаторига техник таҳлил тусидаги тадқиқот усуллари, ишни танлаш ва вақт ҳамда ҳаракатни ўрганиш киради. Бу ёндашув харажатлар билан чиқимлар ўртасидаги омилларни жисмоний боғлиқлик (тобелик) мавжуд бўлганда маъқул ҳисобланади. Мухандислик усули такрорланувчи жараёнлар харажатларини аниқлаш учун фойдалидир, чунки бу жараёнда келтириладиган ресурслар билан маҳсулот чиқиши ўртасидаги боғлиқлик маълумдир. Масалан, бу усул асосий ишлаб чиқариш материалларига, ходимларнинг меҳнатига, машина-ускуналарнинг ишлаш вақтига тегишли харажатларни баҳолаш учун қўлланилади, чунки уларни бевосита кузатиб туриш ва ўлчаш мумкин.

Счетларни текшириш усули бўлинма менежери ва бухгалтер счетлардаги аниқ бир даврга оид харажатларнинг ҳар бир моддасини текширишларини, сўнгра харажатларнинг ҳар бир моддасини доимий ўзгарувчи ёки яримўзгарувчи чиқимлар тоифалари бўйича туркумлашни талаб қилади. Ўзгарувчи чиқимлар туркумига кирувчи моддалар учун маҳсулот бирлигига харажатларнинг ягона ўртача кўрсаткичи олинади. Доимий туркумидаги моддалар учун эса бошқа ягона кўрсаткичдан – ҳисобот давридаги умумий харажатлар кўрсаткичидан фойдаланилади. Яримўзгарувчи чиқимлар туркумига кирувчи моддалар учун бўлинма менежери ва бухгалтер харажатларнинг улар фикрига кўра бундай харажатларнинг ўзгаришини яққол кўрсатадиган харажат вазифасини (функциясини) танлайди.

  • Счетларни текшириш усули бўлинма менежери ва бухгалтер счетлардаги аниқ бир даврга оид харажатларнинг ҳар бир моддасини текширишларини, сўнгра харажатларнинг ҳар бир моддасини доимий ўзгарувчи ёки яримўзгарувчи чиқимлар тоифалари бўйича туркумлашни талаб қилади. Ўзгарувчи чиқимлар туркумига кирувчи моддалар учун маҳсулот бирлигига харажатларнинг ягона ўртача кўрсаткичи олинади. Доимий туркумидаги моддалар учун эса бошқа ягона кўрсаткичдан – ҳисобот давридаги умумий харажатлар кўрсаткичидан фойдаланилади. Яримўзгарувчи чиқимлар туркумига кирувчи моддалар учун бўлинма менежери ва бухгалтер харажатларнинг улар фикрига кўра бундай харажатларнинг ўзгаришини яққол кўрсатадиган харажат вазифасини (функциясини) танлайди.
  • Масалан, компанияда харажатлар бўйича қуйидаги ахборот мавжуд, у чиқимлар марказининг 10 000 бирлик миқдорида маҳсулот чиққан сўнгги ойи счетидан олинган.
  • Харажат моддалари
  • Сумма
  • Асосий ишлаб чиқариш материаллари
  • 100000
  • Асосий ходимлар меҳнати
  • 140000
  • Ёрдамчи ходимлар меҳнати
  • 30000
  • Амортизация
  • 15000
  • Таъмирлаш ва техник хизмат
  • 10000
  • 295000
  • Бўлинма менежери ва бухгалтер харажатларнинг ҳар бир моддасини ўрганади ва уларни ўзгарувчи ва доимий харажатлар таркиблари бўйича таҳлил қилади. Бу таҳлил қуйидагича бўлиши мумкин:
  • Харажатлар моддалари
  • Ўзгарувчи чиқимлар, маҳсулот бирлигига, евро
  • Умумий доимий чиқимлар
  • Асосий ишлаб чиқариш материаллари
  • 10
  • Асосий ходимлар меҳнати
  • 14
  • Ёрдамчи ходимлар меҳнати
  • 30000
  • Амортизация
  • 15000
  • Таъмирлаш ва техник хизмат
  • 0,5
  • 5000
  • ЖАМИ:
  • 24,5
  • 50000

Download 0,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish