Har qanday fanni o’rganish ilmiy usuldan boshlanishi kerak

Kesson kasalligi


«Kesson kasalligi» bosimni keskin kamayishi sababli gazlarning eruvchanligini o’zgarishi natijasida xosil bo’ladigan kasallikdir. Genri qonuni, bosimni keskin kamayishi bilan bog’liq bo’lgan kasallik (Kesson kasalligi)ning paydo bo’lish sabablarini o’rganish imkonini beradi. Bu kasallik bilan ko’pincha ish faolitiyada yuqori atmosfera bosimdan normal bosimga tez o’tadigan kasb egalari, g’ovvoslar, uchuvchilar, kosmonavtlar ko’proq og’riydilar.
Bunday kasallik belgilari: bosh aylanishi, terini ko’chishi, tomir va muskullarni og’rig’i, yurak-qon tomir va nafas olish faoliyatini buzilishi, talaffuzdagi chalkashliklar, og’ir xollarda esa bo’g’ilish, xushdan ketish va paralich bo’lish holatlari kuzatiladi.


Gazlarni elektrolit eritmalarida erishi
Rus olimi I. M. Sechenov gazlarning eruvchanligini o`rganar ekan, eritmada elektrolitlar borligidan gazlar eruvchanligining kamayishini aniqlab berdi. Gazlarning eruvchanligiga boshqa eritilgan moddalar ham ta`sir ko`rsatadi deb, quyidagi qonunni kiritdi:
Eritmada begona moddalarning mavgudligi gazlarning suvdagi eruvchanligini kamaytiradi:
N₁=N_oye‾^RC

bu yerda: N₁ - gazning topilishi kerak bo`l gan eruvchanligi N<sub>o</sub> - gazning toza erituvchidagi eruvchanligi; e - natural logarifmning asosi; R - gaz, elektrolit tabiatiga va temperaturaga bog`liq bo`lgan konstanta; C - elektrolitning konsentratsiyasi. Ya`ni, elektrolitlar eritmalarida suvga nisbatan gazlar erishi kamayadi.

Qonda elektrolitlar, oqsillar, lipidlar va boshqa moddalar bo`ladi; ularning konsentratsiyasi qondagi O<sub>2</sub> va CO<sub>2</sub> ning eruvchanligiga birmuncha ta`sir ko`rsatib, ma`lum darajada o`zgarib turishi mumkin.
Shular asosida tirik organizm, qonning tarkibi o’zgarishi bilan, ma'lum oraliqda kislorod, uglerod, (IV) oksidi va boshqa ayrim gazlarning eruvchanligini boshqarish imkoniyatiga egadir.