Hamroyev umid mustafoyevich

Ishboshi nisbatan eskirgan. Boshchi kam qo‘llanadi.

Katta, kattakon, ulug‘ oddiy so‘zlashuvga xos.

Rahnamo kitobiy uslubga xos, ma’no xususiyati jihatidan yo‘lboshchi so‘ziga yaqin turadi.

Peshvo, sarvar eskirgan, kitobiy.

Sardor, sarkarda kam darajada, asosan, obrazli ifodalarda qo‘llanadi. Xo’jayin oddiy so‘zlashuvga xos, biroz salbiy bo‘yoqqa ega.

Kallampo oddiy so‘zlashuvga xos, kam qo‘llanadi, salbiy bo‘yog‘i kuchli.

Ma’lumki, undalmalar so‘zlovchining nutqi qaratilgan shaxs yoki predmetni bildiradi.

Undalmalar so'zlovchining tinglovchiga bo'lgan olis, ijobiy, salbiy, tantanavor, rasmiy kabi munosabatlarini ham ifodalaydi.

Masalan, rasmiy uslubda qo‘llangan undalmalarda rasmiylik bo‘yog‘i sezilib turadi: Hurmatli Ahmad Rahmatovich, Sizga shuni ma ’lum qilamizki...

Undalmalar so‘zlashuv, badiiy va publitsistik uslublarda, asosan, emotsional-ekspressivlik bo‘yog‘iga ega bo‘ladi. Masalan: Odamlar, siz mening hayotim, Har biringiz umrim parchasi. (E. Vohidov) Bo‘tam, orqaga qayt. Manavilarni uyga tashlab, keyin boramiz. (Said Ahmad)

Bunday birliklardagi undash ma’nosini yanada kuchaytirish uchun turli undovlar ham birga qo‘llanishi, undalmalar takror holda kelishi mumkin. Masalan: Ey Vatan, bag‘ringda shod Erkin o‘g‘loning bo‘lib Yurmoqni istaydir ko‘ngil. (E. Vohidov) Hoy qizginam-ey, qizginam- ey. Nimalar qilib qo‘yding, qizginam-ey. (O. Yoqubov) Sendan farzandingga bog‘ qolsin, ey do‘st, Bog‘ing Vatan degan nom olsin, ey do‘st. (E. Vohidov)

Undalmalar gapning ichida yoki oxirida kelganda, emotsionallik bo‘yog‘i ortiqroq bo‘ladi. Masalan: Endi sen chorlasang, toki tanda jon, Labbay deyajakman, Vatan — onajon. (A. Oripov) Oq yo‘l bo‘lsin sizlarga, yosh do‘stlarim. (E. Vohidov) Qutida, — dedi Zulayho. — Xud- di shunaqa zirak ham bor. Kumush bo ‘lsa kerak-a, dada ? (O‘. Umar­bekov) Biz eskichasiga Hanifa deyaveraylik, o‘g‘lim, qishloqchilik emasmi, bilgan undoq deydi, bilmagan mundoq deydi. (Said Ahmad)

VAQT, payt, zamon, fursat, mahal, chog‘, kez, kezak, mavrid, palla, muddat, dam, on, lahza. Yuz beradigan voqea-hodisa va narsalarning asrlar, yillar, soatlar, daqiqalar va h.k. bilan o‘lchanadigan davomiyligi.