Hamroyev umid mustafoyevich

Vaqt so‘zi qolganlaridan keng tushunchaga ega.

Payt, zamon, mahal, chog‘, kez, kezak, palla, muddat, dam, on, lahza so‘zlari ma’lum chegaralangan vaqtni bildiradi. Shuning uchun bu so‘zlar ifodalanayotgan vaqt chegarasini aniqlab ko‘rsatuvchi so‘zlar bilan birga qo‘llanadi: yoz payti, bir zamon, har mahal, shu on, shu chog‘, o‘sha kezda, har lahza, kuz pallasi kabi.

Muddat o‘lchangan, belgilangan vaqtni bildiradi.

Zamon biror voqea-hodisa bilan xarakterli bo‘lgan vaqt oralig‘ini ham bildiradi.

Lahza, on vaqtning juda qisqa darajasini bildiradi va ko‘proq kitobiy uslubga xos.

Fursat, ko‘pincha, ma’lum ish uchun lozim bo‘lgan, shu ishga belgilangan vaqt ma’nosini bildiradi.

Tilimizdagi kirishlar deb umumlashtiriladigan birliklar juda kat­ta uslubiy, ekspressiv-emotsional imkoniyatlarga ega.

Kirishlar so‘zlovchining bayon qilinayotgan fikrga bo‘lgan subyektiv bahosi, turli munosabatini ifodalash uchun xizmat qiladi, ya’ni nutqning ifodaliligi, ta’sirchanligi, ekspressivligini ta’minlaydi.

Ular ishonch (U, albatta, keladi),

gumon-taxmin (U, ehtimol, keladi),

istak, mamnunlik (U, xayriyat, keldi),

taajjub (Tavba, u kelmaydimi?!),

ta’kid (Axir, u keladi),

fikrning kimga tegishliligi (Menimcha, u keladi),

fikrni jamlash, xulosalash (Xullas, u keladi) kabi bir qancha uslubiy ma’nolarni ifodalaydi.

Kirishlar mohiyatan subyektiv ma’no ifodalashga xoslangani uchun rasmiy uslubda deyarli qo‘llanmaydi.

Kirishlar alohida so‘z (afsuski, sizningcha, aytishlaricha kabi),