Hamidova Dilbar G`Iyosovna

1.Sindesmos  birikish:

  Suyaklar  tolali  biriktiruvchi  to’qimalar  vositasida 

birikadi.  Masalan  boldir  va  bilak  suyaklararo  parda  vositasida  birikishi,  kalla 

skeleti qopqog’i suyaklarining chok hosil qilib birikishi. 

2.Sinxondroz  birikish:

  Suyaklar  tog’ay  to’qimasi  ishtirokida  birikadi. 

Masalan,  qovurg’alarning  to’shga  birikishi  yoki  umurtqa  suyagi  tanalarining 

tog’ay diski vositasida birikishi. 

3.Sinostoz  birikish: 

Suyaklarning  o’zaro  bevosita  birikishi,  masalan  5  ta 

dumg’aza umurtqasining bitta dumg’aza suyagiga birikishi. 

Harakatchan  birikishda  suyaklar  bo’g’imlar  hosil  qiladi.  Bunda  bo’g’im 

yuzasini hosil qilishda asosiy hosilalar (komponentlar) bo’lishi lozim: 

1) suyaklarda bo’g’im yuzalari bo’lishi shart. 

2) bo’g’im yuzalari tog’ay bilan qoplangan bo’lishi lozim. 

3)  bo’g’im  kapsulasi  (xaltasi)  2  kavatdan  iborat  bo’lib,  ichki  sinovial 

(shillik)  suyuqlik  ishlab  chiqariladigan  va  tashqi:  yupqa,  pishik  fibrioz  qavatdan 

iborat bo’lishi kerak.  

4)  suyaklarda  bo’g’im  hosil  qiluvchi  yuzalari  orasida  bo’g’im  bo’shlig’i 

bo’lib  uning  atrofi  kapsula  bilan  qoplangan.  Undagi  sinovial  suyuqligi 

suyaklarning  epifizar  yuzalarining  ishqalanishini  kamaytiradi,  bo’g’imdagi 

harakatni  yengillashtiradi,  issiqda  sovitadi,  sovuqda  isitib,  harakatga  moslashtirib 

turadi.  

Bo’g’imning  yordamchi  hosilalari  (komponentlari):  bog’lam,  mushak  va 

paylardan  iborat,  bo’lib  ular  bo’g’imni  mustahkamlaydi.  Ba'zi  bir  suyaklardagi 

bo’g’im  yuzalarining  mos  kelmasligi  inkongruent  (nomuvofiq)  bo’g’im  hosil 

qiladi. Bunda bo’g’im yuzalarini mos keltirish uchun qo’shimcha hosilalar bor. 

Masalan,  tog’ay  disklar  umurtqalarning  birikishi  uchun,  tog’ay  mensklar 

---

 

14 

(yarim disk) esa tizza bo’g’imini hosil qilish uchun tog’ay lablar yelka bo’g’imida 

bo’ladi.  Sanab  o’tilgan  qo’shimcha  hosilalar  inkongruent  bo’g’imni 

muvofiqlashtiradi va kongruent bo’g’im hosil qiladi.