Халқаро туризм

Халқаро туризмда туристик талабларнинг ҳар томонлиги 
(комплекслиги) ва кўп хиллиги.
Саёҳат чоғида туристлар ҳар хил 
хизматларни истеъмол қилишадилар. Яъни умумий, туристик хусусиятга эга ва 
йўл-йўлакай хизматлар тури. Энг аввало у ўз ҳаётини таъминловчи хизматларга 
яъни турар жойга, овқатланишга, шунингдек транспортга эҳтиёж сезади. 
Туристларнинг бу талаблари қисми маҳаллий яшовчи талабларидан кам фарқ 
қилади. Бошқа қисми, турист сифатидаги талаблар туристик миграциянинг 

---

101 
уйғотувчанлик мотивлари кенг уфқлари билан шартланган ва ўзига хос 
(специфик) характерга эга. Дам олиш, кўнгил очиш ва янги таассуротларга ва 
эга бўлиш учун кишилар рекреацион сафарларни сотиб олади. Яъни касбий 
қизиқишларини қондиришга интилиб, у ишга доир сафарни қабул қиладилар, 
илоҳий урф-одатлар ҳақидаги билимини мукаммаллаштириш эҳтиёжи, диний 
саёҳат талабини қондиради ва ҳ.к. 
Кўнгилхушлик, касбий қизиқишини қондириш, даволаниш, ўқиш ва 
билим олиш айрим бошқа эҳтиёжлар туристик сафарларнинг бош 
мотивларидир. Улар ўзаро маълум комбинацияларда туристик хизматларга мос 
келувчи талабларни ҳосил қилади. Масалан, конгресслар ва анжуманлар 
иштирокчилари нафақат асосий хизматларни, балки бевосита сафар бош 
мақсадига кирмаган қўшимча хизматларни ҳам талаб қиладилар. Улар сафар 
конгрессларигача ва ундан кейин иштиёқ билан у бу нарса харид қиладилар, 
концертларга борадилар, кўгазмаларни томоша қиладилар ва шу тариқа касб 
фаолиятларини, маданий дам олиш билан қўшиб олиб борадилар. Бир қатор 
ҳолларда қўшимча хизматлар конгресс туризмидан келадиган барча 
тушумларнинг яримидан кўпроғини таъминлайди. Кўпчилик ва комплекслик 
туристик эҳтиёжни қондиришда туристик хизматларнинг хилма-хиллигини 
талаб этади.
Туристик эҳтиёжлар комплекснинг характери ҳақида тасаввурлар сафарга 
харажатлар таркиби беради. Японияда хорижий ташриф буюрувчиларнинг 
йирик харажатлар рўйхати меҳмонхоналарда жойлашиш экан барча 
харажатларнинг 33 - %, харид қилишга харажатларнинг 27 - %, овқатланишга 
15 % сарфланар экан.