Хайдарова дилрабо рахимжоновна

Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат
илк бор Наманган вилоятида ўсувчи айрим Phlamiodes moench (Phlamiodes isochila, Phlamiodes nuda, Phlamiodes integior, Phlamiodes kirgizorum) ва Scutellaria comosa ўсимликларини гуллашдан олдинги давр ва гуллаган давридаги микро-макро элементлар таркиби текширилди ва тахлил килиш асосида тафсиялар берилди.
Phlomoides nuda ўсимлигининг сувли суммаси in vitro тажрибада концентрацияга боғлиқ равишда мембрана тикланишига самарали таъсир этиб гепатопротектор хусусияти мавжуд эканлигини исботланган.
Наманган вилоятида ўсувчи айрим Phlоmiodes moench (Phlоmiodes isochila, Phlоmiodes nuda, Phlоmiodes integior, Phlоmiodes kirgizorum) ва Scutellaria comosa ўсимликларини гуллашдан олдинги давр ва гуллаган даврида олинган учувчан компонентли бирикмалари таркиби текширилган ва тахлил килиниб тафсиялар берилган.
Наманган вилоятини ҳудудида ўсувчи Рhlomoides туркуми ва Scutellaria comosa ўсимликлари асосида олинган биологик фаол озиқ-овқат қўшилмалари яратилган ва ташқи иқтисодий фаолиятдаги товарлар номенклатураси (ТИФ ТН) буйича код ишлаб чиқарилган.
Тадқиқот натижаларининг ишончлилиги. Ўсимликлардан биологик фаол моддаларни юпқа қатламли ва юқори самарали суюқлик хромотография усулларида ажратиб олиниб, УБ, ИҚ ЯМР -спектроскопия ва масс-спектрометрия усуллари ёрдамида таркиби ва тузилиши аниқланганлиги, уларнинг биостимуляторлик ва фунгицид ҳоссаларини етакчи илмий-тадқиқот институтлари томонидан тасдиқланганлиги, шифобахш озиқ-овқат қўшилмаларининг стационар холатда доривор хоссалари тасдиқлангани, олинган натижаларнинг бир қатор хорижий ва маҳаллий илмий нашрларда чоп этилганлиги, амалий натижалар ваколатли давлат тузилмалари фаолиятига жорий этилганлиги билан асосланган.
Тадқиқот натижаларининг илмий ва амалий аҳамияти. Phlomoides туркуми ўсимликларининг учувчан моддалар компонент таркиби, антиоксидант хоссали фенолли бирикмалари ва унинг ҳосилалари асосида биологик фаолликка эга бўлган бирикмаларнинг физик-кимёвий кўрсаткичлари ҳамда биологик фаоллигини тадқиқ этиш тадқиқот натижаларининг илмий аҳамиятини кўрсатиши билан изохланади.
“Кўкамарон” ва “Асихон” озиқ-овқат қўшилмаларини ишлаб чиқилганлиги, ушбу озиқ –овқат қўшилмаларини гепатит Б ҳамда гипертония касалликларини даволаш хусусияти бўйича тиббиёт амалётига тавсия этилганлиги ва кимёвий таркиби бўйича уларга ташқи иқтисодий фаолиятдаги товарлар номенклатураси (ТИФ ТН) буйича кодлар ишлаб чиқилиб, давлат божхона амалётида фойдаланиш учун тавсия этилганлиги тадқиқот натижаларининг амалий аҳамиятини кўрсатиши билан изохланади.