Хаиткариева сабохат хашимовнанинг ўзбекистон тарихи фанидан


Ахборот тизими ҳуқуқлари мазмуни



Download 0,93 Mb.
bet7/40
Sana04.04.2022
Hajmi0,93 Mb.
#527424
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   40
Bog'liq
2 (Кириллча)

Ахборот тизими ҳуқуқлари мазмуни
Бу ҳақда гап кетганда, энг аввало, “Оммавий ахборот воситалари
тўг£рисида”ги қонунга мурожаат қиламиз. Қонун давлат оммавий ахборот
воситаларини эркин боииб фаолият юритишларини, ахборотни излаш, олиш ва
тарқатиш ҳуқуқидан фойдаланишларини кафолатлайди.
Муассис сензурани амалга ошириши, мақолалами ретсензиядан
оиказиши ёки таҳририятнинг ижодий фаолиятига аралашиши мумкин эмас.
Бу ҳуқуқ қонунда ўз ифодасини топган.
Қонунда таҳририятга келган хатларни эълон қилишга тайёрлаш
чоғида муаллиф мақоласи мазмунини бузмаслик ҳам кўрсатиб ўтилади.
Бу қонундан келиб чиққан ҳолда уни ривожлантирган яна бир нечта
қонунлар қабул қилинди улар: “Ахборот эркинлиги принсиплари ва кафолатлари
тўғрисида”, “Журналистлик фаолиятини ҳимоя қилиш тўғрисида”, “Ноширлик
фаолияти тўғрисида”, “Реклама тўғрисида”, “Муаллифлик ҳуқуқи ватурдош
ҳуқуқлар тўғрисида”ги қонунлардир.
Шулардан бири “Муаллифлик ҳуқуқи ва турдош ҳуқуқлар тўғрисида”ги
қонунни қисқача шарҳлаб ўтсак.
Қонун 1996-йил 30-августда кучга кирган. Унда “Умумий қоидалар”
боиим ида 3 та модда, “Муаллифлик ҳуқуқи” боиим ида 44 та модда,
“Турдош ҳуқуқлар” бўлимида 15 та модда, жами 61 та модда бор.
Муаллифлик ҳуқуқи мавзунинг умумий режасида адабий асарлар (адабий
- бадиий, илмий, о ъқув, публитсистик ва бошқа асарлар) бор. Бундаги адабий
асарлар деган иборани таҳлил этиб кўрсак.
Муаллифлик ҳуқуқи мавзусида саналган асарлар рўйхатида журналистик
асарлар деган ибора ишлатилмаган. Ваҳоланки, унда драматик ва ссенарий,
матнли ва матнсиз мусиқа, мусиқали - драматик, хореография, аудиовизуал,
тасвирий санъат, саҳна безаги, архитектура, шаҳарсозлик ва боғ - парк
барпо этиш санъати, фотография ва ҳ.к. асарлар саналган боисада,
ҳуқуқшунос олимлар фикрича, “адабий асарлар” ибораси кенг м аънода
қоиланилгани ва бунга илмий, ўқув публитсистик ва бошқа ишлами ҳам
қўйиш мумкинлиги айтилади.
0 ъз ҳуқуқини ҳимоя қилмоқчи боиган муаллиф асарнинг ҳар бир
нусхасида айлана ичига олинган лотинча “С” ҳарфи билан ўз номи (исм
шарифи)ни ва асар биринчи марта эълон қилинган йилни ёзиб қўйиши лозим.
“С". Копирайт деярли “семиз” журналлардаги мақолалар, телефилмлар ва
ешиттиришларда қўйилади. Газета материалларида, радио тоиқинлари орқали
берилган эшиттиришларда негадир бу копирайт қўйилмайди.
Журналистика фаолиятида бирон - бир муаллифнинг эълон қилинган ёки
еълон қилинмаган асаридан фойдаланилган вақтда агар унинг розилигини олиш
шарт боим аган боисада, барибир муаллифнинг номини кўрсатиш шарт. Буни
талабалар чуқур билишлари ҳатто назорат ишими, курс ишими, диплом ишими,
барибир ёзаётганда бошқа муаллифларнинг мақолаларидан фойдаланганда,
албатта унга ҳавола қилиниши, яъни изоҳини саҳифа остига ёзиб қўйиши
лозим. Акс ҳолда бу ҳолатни плагиат, яъни адабий ўғирлик, кўчирмачилик
деб қаралади.

Download 0,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   40




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish