MEHNATNI MUHOFAZA QILISH YUZASIDAN O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI QARORLARI. ME’YORLARI VA MEZONLARI Вазирликлар,идоралар,концернлар,ассоциациялар,бошқа хўжалик орган лари касаба уюшмалари Марказий (Республика) қўмитаси билан келишиб ўз лари тасдиқлайдиган низомга мувофиқ меҳнат муҳофазаси ишларини мувофиқ лаштириб борадилар.
Ходимлар сони 50 нафар ва ундан ошадиган корхоналарда махсус тайёр гарликка эга шахслар орасидан меҳнатни муҳофаза қилиш хизматлари тузилади (лавозимлар жорий этилади),50 ва ундан зиёд транспорт воситаларига эга бўл ган корхоналарда эса бундан ташқари,йўл ҳаракати хавфсизлиги хизматлари ту зилади (лавозимлар жорий этилади).Ходимлар сони ва транспорт воситалари миқдори камроқ корхоналарда меҳнатни муҳофаза қилиш хизматининг вазифа ларини бажариш раҳбарлардан бирининг зиммасига юкланади.
Интизом жавобгарлиги.Ҳар бир саноат корхонаси ўз ички тартиб-қоида ларини ишлаб чиқади.Бу тартиб-қоидаларнинг барчаси соғлом ва хавфсиз меҳ нат шароитини таъминлаш,жараёнларни нормада бажаришга қаратилган.
Маъмурий жавобгарлик қўйидаги уч турда белгиланиши мумкин:
Ахлоқий характердаги жавобгарлик (огоҳлантириш,жамоат тартибида ги чоралар).
Маблағ ва пул ундириш,бунда жарима ва сусодара қилиш усули қўлла нилади.
Жиноий жавобгарлик.Меҳнатни муҳофаза – қилиш қоидаларининг қў пол бузилиши натижасида оғир жароҳатланиш ёки бир неча кишининг оғир жа роҳатланиш содир бўлса ёки бахтсиз ҳодиса ўлим билан тугаса,қоидани бузиш да айбланган раҳбар ҳодим жиноий жавобгарликка тортилади.Жиноий жавоб гарлик раҳбар ходимни вазифасидан четлатиш ёки маълум муддатга озодлик дан маҳрум қилиш билан белгиланади.
Моддий жавобгарлик.Бу ишчи ва хизматчилар ишлаётган корхонада унинг айби билан корхонага келтирилган моддий зарарни қоплашдир.Меҳнат ни муҳофаза қилиш қоида ва нормаларининг ишчи ва хизматчи томонидан бузи лиши натижасида саноат корхонаси моддий зарар кўрса,шу зарарнинг бир қис мини ёки ҳаммасини айбдор шахс томонидан тўланиши моддий жавобгарлик чорасига киради.Моддий жавобгарлик чегараланган ва тўлиқ жавобгарлик тар тибида белгиланиши мумкин.
Юқори малакали мутахассислар тайёрлаш ва саноат корхоналарида касб касалликлари ва жароҳатланишга олиб келадиган омилларни бутунлай йўқотиш саноат корхоналари раҳбарлари олдига қўйилган асосий вазифа ҳисобланади.
Ҳозирги замон фан ва техникасининг ўсиши янгидан-янги технология ва машина – механизмларнинг жорий этилиши,ишлаб чиқаришда ишлаётган ҳар бир ходимнинг юқори малакали,техника қонунларини тушунадиган ва унга амал қиладиган бўлишларини талаб қилади.