Habibullayev Ibrohim ekonometrika bo’yicha praktikum uslubiy qo’llanma Toshkent 2018 ekonometrika bo’yicha praktikum. Uslubiy qo’llanma. T.: «Toshkent moliya instituti»

Topshiriq:
Firma xodimlarining 6-oy ish haqi fondini o’rtacha o’sish sur’atini qo’llab aniqlang.
Echish
Misol. shartiga asosan 5 oy davomida ish haqi fondi o’zgarmas o’sish sur’ati bilan o’zgarib borgan. Shuning uchun 6 – oy ish haqi fondining prognoz qiymatini o’rtacha o’sish sur’atini qo’llab aniqlash mumkin.
O’rtacha o’sish sur’ati quyidagidan iborat:

_{Darajalarning qiymatlarini qo’ysak,}
.
Shunday qilib, firma xodimlarining ish haqi fondining prognoz qiymati 22%ga oshgan:
pul birligiga teng.


3-misol.
Jadvalda firmaning ishlab chiqarish bo’yicha 8 oylik ma’lumotlari berilgan:
5.2-jadval

Oylar	1	2	3	4	5	6	7	8	Jami
Ishlab chiqarish hajmi	3423	3321	3210	3122	3034	2940	2845	2739	24634

Topshiriq:
Berilgan ma’lumotlar asosida:
- … chiziqli trendning va koeffitsientlarini va bir oy oldinga prognoz ko’rsatkichini;
- parabolik trendning koeffitsientlarini va bir oy oldinga prognoz ko’rsatkichilarini hisoblang.


Echish
Chiziqli va parabolik trendlarning koeffitsientlarini hisoblash uchun normal tenglamalar sistemasidan olingan ifodalardan foydalanamiz.
Kordinata boshi ( )ni ko’chiramiz va zarur bo’lgan hisoblashlarni amalga oshirib berilgan va hisoblangan ma’lumotlarni jadvalga kiritamiz.

1.