Habibullayev Ibrohim ekonometrika bo’yicha praktikum uslubiy qo’llanma Toshkent 2018 ekonometrika bo’yicha praktikum. Uslubiy qo’llanma. T.: «Toshkent moliya instituti»

4-masala.
Noishlab chiqarish istemoli vektori va tarmoqlararo balans matritsasi berilgan.
Topshiriq:
Berilgan istemol vektorini ta’minlovchi yalpi ishlab chiqarish vektorini toping.
5-masala.
Leontev modeli matritsa bilan berilgan, yalpi ishlab chiqarish bo’lsin.
Topshiriq

1. 
   Matritsani samarador ekanligini aniqlang.
   
2. 
   Noishlab chiqarish vektori qanday bo’ladi ?
   

6.2. Iste’mol tanlovi modellari
6.2.1 Uslubiy ko’rsatma
Iste’mol tanlovi modellari (ikki tovardan iborat to’plam uchun) iste’mol tanlovi masalasi ya’ni, iste’molchining bozordagi ratsional xatti-harakati masalasi, iste’molchining foydalilik funktsiyasiga berilgan byudjet cheklovida maksimal qiymat beruvchi iste’mol to’plamini tanlashda qo’llaniladi.
Byudjet cheklovi mahsulotlarga pul xarajatlari pul daromadidan oshmasligini, ya’ni ekanligini anglatadi, bu erda va — mos ravishda birinchi va ikkinchi mahsulotlar bir birligining bozor narxlari, esa —iste’molchining birinchi va ikkinchi mahsulotlarni sotib olish uchun sarflashga tayyor bo’lgan daromadi. , va kattaliklar berilgan bo’ladi.
Formal ravishda iste’mol tanlovi masalasi quyidagi ko’rinishga ega:
,
,
shartlarda
(max).
Foydalilik funktsiyasiga maksimal qiymat beruvchi to’plam byudjet cheklovini tenglikka aylantiradi, ya’ni bo’ladi.
Demak, iste’mol tanlovi masalasini

shartda
(max)
ko’rinishdagi shartli ekstremumni topish masala.si bilan almashtiriladi.
Ushbu masalani soddalashtirib echish uchun, faraz qilaylik, ikkala tovarga sarflanadigan pul miqdorlari bir xil bo’lsin, ya’ni . Bu foydalilik funktsiyasida va o’zgaruvchilarning «vaznlari» yoki daraja ko’rsatkichlari tengligidan kelib chiqadi. Demak, va talab funktsiyalari ;
ko’rinishni oladi.
Shunday qilib, har bir tovarga sarf-xarajat iste’molchi umumiy daromadining yarmini tashkil etadi va har bir tovarning zaruriy miqdorini topish uchun shu tovarga sarflanadigan mablag’ni uning narxiga bo’lish lozim.