H. T. Tursunov, T. U. Raximov ekologiya o’quv qo’llanma Toshkent

suv oltinga teng deb baxolanadi. O’rta Osiyoning yer usti va yer osti
suv resurslari cheklangan va oqilona foydalanishni talab qiladi. Ikki
asosiy daryo - Sirdaryo va Amudaryoning suvlari deyarli to’lliq
o’zlashtirilgan va yer osti suvlari xam tobora ko’prok ishlatilmoqda.
Suvlaming ifloslanishi muammosi ichimlik suvlarining yetishmasligini
yanada keskinlashtirdi. Daryolar suvining sugorishga ko'plab
ishlatilishi Orol dengizining ko’rishiga sabab bo’lmoqda. O’zbekiston
Respublikasi yirik sug’oriladigan dehqonchilik rayonlaridan biri
xisoblanadi. Suv resurslari O’zbekiston va butun O’rta Osiyo
mintaqasining rivojlanishini belgilovchi eng muhim omil xisoblanadi.
Qadimda bu katta xududda mexnat va mo’l suv talab qiladigan ekinlar-
paxta, sholi yetishtirib kelingan. O’zbekiston yerlari asosan Amudaryo,
Sirdaryo, Zarafshon, Qashqadaiyo, Surxondaryo, Chirchiq va
Oxangaron daryolari suvlari bilan sug’oriladi. Daryolar suv oqimini
tartibga solish uchun respublikada 50 dan ortiq suv omborlari qurilgan.
2002-2004-yillarda O’zbekistonda o ’rtacha 55,1 
km3 
suvdan
foydalanilgan. Shundan yer osti suvlari 0.5 km3ni tashkil qilgan.
Mavjud ishlatiladigan suvlaming 90,2% sug’orishga, xo’jalik-ichimilik
maqsadlarida 6,1%, 2.2% sanoatga, 1.5% baliq xo’jaligiga sarflangan.
Respublikada shaharlar aholisining 89% (Toshkentdan tashqari) va
qishlok axolisining 64,5% markazlashgan vodoprovod suvlari bilan
ta’minlangan. 2004 yili kommunal vodoprovodda suv sifatining
kimyoviy ko’rsatkichlar bo’yicha namunalaming 16,3%, biologik
ko’rsatkichlari bo’yicha 5,5% normativlarga to’g’ri kelmagan.
66

---

Shaharlar aholisining 54% va qishloq aholisining 3% markazlashgan