лари ис гази, азот оксидлари, углеводородлар, бенз (а)пи-
рен, альдегидлар ва кургошин \исобланади. Транспорт бе-
восита \аёт му^итини ифлослайди, инсонлар организмида
кургошин ва боища захарли ва
канцероген бирикмалар-
нинг тупланишига сабаб булади.
Тошкент, Самарканд, Бухоро, Фаргона ш а\арларида
\аво ифлосланишининг 80% дан ортиги автотранспорт \и с-
сасига тугри келади. Узбекистоннинг бошк,а йирик ш а\ар-
ларида х,ам х,аво ифлосланишида транспортнинг \иссаси
ортиб бормокда. Бунга сабаб этил кушилган бензин ва тар-
кибида олтингугурт куп булган дизел ёк,илгиси (солярка)-
дан фойдаланиш х,исобланади. Давлат секторидаги автомо-
билларнинг 50% ва хусусий
сектордаги автомобилларнинг
40% дан ортиги 10 йилдан ортик, фойдаланилади ва атмос-
ферани кучли ифлослайди. Транспортда экологик назорат
талабга тула жавоб бермайди. Газ ё^илгисидан фойдалана-
диган автомобиллар сони 7% дан ортик,ни ташкил цилади.
400
мингдан ортик, к.ишлок, хужалик техникасида, те-
мир йул транспорти ва х,аво транспортида атмосфера иф-
лосланиши назорати йулга куйилмаган.
Бир к,атор зарарли бирикмалар буйича курсаткичлари
ПДК дан юк,ори булган ша\арларнинг баъзиларида фото-
кимёвий смог хавфи мавжуд.
Узбекистан \удудида \ам «кислотали ёмгир»лар кузати-
лади. Айрим ва^тларда Олмалик,-Охангарон
саноат райо-
нининг таъсирида Чоткщ цурик^онаси худудида «кисло
тали ёмгир»лар к,айд ^илинади.
Узбекистонда атмосфера \авоси ифлосланишининг ол-
дини олиш учун транспортда:
♦ Бензин таркибидаги кургошинга нисбатан стандарт
талабларини кучайтириш, этил кушилган бензиндан аста-
секин бутунлай воз кечишни таъминлаш;
♦ Сикдлган газ ва дизел ёкдлгисидан купрок, фойдала
ниш;
♦ Транспорт х,аракатини оптималлаштириш;
♦ Транспорт паркини секин-аста янгилаш;
♦ Электр транспорти, метрони ривожлантириш;
♦ Яшил-химоя зоналарини ташкил кдлиш ва бошк,а-
ларни амалга ошириш зарурдир.
Узбекистонда атроф-му\ит ^олатини урганиш, ба\олаш
ва
башорат кдлиш тизими
-мониторинг
амалга оширилади.
атмосферадаги и сси к ^ о т газлари микдорини ик^лим тизи-
мига хавфли антропоген аралашувининг олдини оладиган
даражада барк,арорлаштириш х,исобланади. Бундай даража-
га экосистемаларнинг икдим узгаришига табиий мослаши-
ши учун етарли булган, озик,-овк,атни ишлаб чи^ариш ва
м а мл акатл ар н и н г баркарор асосда кейинги и^тисодий ри-
вожланишини \авф остига куймасликка имкон яратади-
ган муддатларда эришиш зарурдир.
1997-йил 10 декабрда имзоланган Киото Баённомасига
мувофик, ало^ида давлатлар
уз зиммаларига иссик,хона газ-
ларини чи^аришни к,искартириш мажбуриятини олганлар
ва зарур тадбирларни амалга оширмокдалар. Бунда иссик,-
хона газаларини чик,аришни 1990-йил даражасида кискдр-
тириш кузда тутилади.
Do'stlaringiz bilan baham: