H. T. Avezov, sh sh. Xudoyberdiyev

Kolloid  eritmalarning  elektr  o’tkazuvchanligi.  Kolloid  eritmalarning 

elektr  o’tkazuvchanligini  yuqori  chastotali  elektr  maydonda  tekshirish  orqali 

ularning dielektrik xossalari haqida fikr yuritish mumkin. Ko’pchilik liofob kolloid 

eritmalarda zarrachalarning elektr zaryadlari assimetrik ravishda taqsimlanadi. Shu 

sababdan kolloid zarrachalar deyarli katta dipol moment  qiymatiga  ega bo’ladi va 

elektr maydonida oriyentatsiyalanadi. Ana shunday kolloid eritmalarning dielektrik 

konstantasi nihoyatda  katta  bo’ladi. 

 

Kolloid  eritmalarning  elektr  o’tkazuvchanligiga  kolloid  zarrachalarning 

harakatidan  kelib  chiqadi.  Shu  sababli  kolloid  eritmaning  elektr  o’tkazuvchanligi 

kolloid 

zarrachalarning 

hamda 

zoldagi 

ionlarning 

zaryadi, 

soni 

va 

harakatchanligiga bog’liq  bo’ladi. Kolloid eritmada begona ionlar nihoyatda kam 

bo’lsa, elektr o’tkazuvchanlik natijalaridan foydalanib, zarrachalarning solishtirma 

zaryadini  aniqlash  mumkin.  Lekin  bu  yo’l  bilan  liofob  kolloidlarning  elektr 

o’tkazuvchanligini aniqlash qiyin. 

 

  Tayanch iboralar 

 

Elektro-kinetik  hodisa.  Qo’sh  elektr  qavat.  Adsorbsion  qavat.  Diffuzion 

qavat. Qattiq faza. Eritma. Dzeta-potensial. Elektroforez. Elektroosmos. Mitselyar 

nazariya. Elektr o’tkazuvchanlik.