H iriq amaliy

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
“Energiya ta’minlash tizimlari” kafedrasi

“INFOMMUNIKATSIYA QURILMALARI ELEKTR TA’MINOTI”

fanidan


A M A L I Y O T


T O P S H I R I Q №2
Bajardi: AKTSIM ta’lim yo‘nalishi

_PSI015-1-guruh

Bajardi: Tursunqulov Ravshan

Qabul qildi: Saidova Gulchehra


Toshkent 2022

“INFOMMUNIKATSIYA QURILMALARI ELEKTR TA’MINOTI” fandan

№2 T O P SH I R I Q (AMALIYOT)


28-variant.

Variantning ikkinchi raqami	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
Elektr ta’minoti tizimining nurlari soni	2	3	1	2	3	2	1	3	2	1
O‘zgaruvchan tok qurilmalarining maksimal toki, .	10	15	20	25	12	16	18	22	26	28
O‘zgarmas tok qurilmalarining maksimal toki, .	40	50	70	30	90	90	75	45	55	65
Avariyaviy yoritishning maksimal toki, .	5	3	4	4,5	3,5	2,8	1,9	2,7	3,2	4,7
Maishiy ehtiyojlar uchun iste’mol qilinadigan to‘liq quvvat, .	5	6	7	8	10	3	4	3,5	5	4
Shamollatish va kondensionerlash tizimi tomonidan iste’mol qilingan to‘liq quvvat, .	3,0	3,5	4,0	4,5	5,0	5,5	6,0	3,0	4,0	5,0
Atrof muhit harorati, .	+20	+18	+24	+22	+25	+20	+18	+15	+16	+22
Erga ulash simining diametri, .	60	32	35	40	60	50	60	50	40	45
Erga ulash simlarining orasidagi masofa, .	10	5	12	5	10	5	15	10	4	10
Erning solishtirma qarshiligi, .	20	30	10	6	40	30	20	80	50	40

2.3-jadval

Variantning birinchi raqami	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
O‘zgarmas tok qurilmasining kuchlanishi, .	48	48	20	48	60	24	60	48	24	48
Avariyaviy yoritish tizimining kuchlanishi, .	220	48	220	220	60	24	220	220	24	48
Akkumulyator batareyalari orqali ishlash muddati (akkumulyatorlarni razryadlanishi), .	3	1	0,5	3	0,5	1	2	3	2	0,5
Maishiy ehtiyojlarning quvvat koeffitsienti, .	0,97	0,93	0,9	0,95	0,98	0,94	0,92	0,91	,096	0,89
Shamollatish va kondensionerlash tizimining quvvat koeffitsienti, .	0,75	0,76	0,78	0,8	0,75	0,76	0,78	0,8	0,75	0,76
Erga ulash simining uzunligi, .	4,5	2,8	3,5	3	3,2	5	6	5,5	3,5	3,3

Umuman olganda uzluksiz elektr ta’minoti manbaining maksimal yuklanish quvvati unga ulangan barcha iste’molchilarning quvvatlari yig‘indisiga tengdir:
, (2.1)
Dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra barcha variantlarda infokommunikasion korxonalarida nominal ta’minot kuchlanishiga ega bo‘lgan bir fazali qurilmalardan foydalaniladi.
Bu holda o‘zgaruvchan tok (AC) uskunasining umumiy quvvati quyidagiga teng:


, (2.2)
220 * 26 = 5720 = 5.72 kVa

Aktiv quvvat esa:

(2.3)
= 5.72*0.95 = 5.434 kVt
Agar infokommunikasion elektr ta’minoti tizimining favqulodda yoritish tizimida o‘zgaruvchan tokdan ( ) foydalanilsa, uzluksiz elektr ta’minoti manbai ushbu tizimga qo‘shimcha ravishda elektr energiyasi bilan ta’minlash kerak bo‘ladi. Bunday holatda, favqulodda yoritish tizimi tomonidan iste’mol qilinadigan umumiy quvvat :


; (2.4)
220 * 4 = 880 = 0.880 kVa

uzluksiz elektr ta’minoti manbaining yuklamaning maksimal quvvati qo‘yidagicha hisoblanadi:

. (2.5)
= 5.72 + 0.880 = 6.6 kVa

Agar infokommunikasion elektr ta’minoti tizimining favqulodda yoritish tizimida o‘zgarmas tok ( ) foydalanilayotgan bo‘lsa, uzluksiz elektr ta’minoti manbaiga faqat o‘zgaruvchan tok ( ) qurilmalari ulangan bo‘ladi:

, (2.6)
= 5.72 kVa
Shunday qilib, UETM ning talab qilgan chiqish quvvati qo‘yidagicha bo‘ladi:


(2.7)
= 1 * 1.2 * 5.72 = 6.864
Modulli UETMlar uchun zaxira ta’minotni hisobga olgan holda kerakli ta modullarni qo‘yidagi formula bilan aniqlanadi:


(2.8)
N = 6.864/(0.95*4) + 1 = 2.8

bu erda = 0.75..0,95 – parallel ulanishni hisobga olish koeffitsienti. Bu koeffitsient UETM modullari orasida yuklamalarni xar xil taqsimlanishi hisobga oladi.

Olingan qiymat yaxlitlanishi kerak (masalan 5,3 ni 6, 5,5 ni 6). Bunday holda, kerakli modullar soni ma’lum bir tanlangan qurilmaning maksimal modullar ( ) sonidan oshmasligi kerak:


. (2.9)

UETM modullarining maksimal sonini taxminan qo‘yidagicha aniqlash (aniq aniqlashda ma’lum bir qurilma uchun uning texnik xujjatlaridan foydalaniladi) mumkin:

(2.10)
= 16/4 = 4

Agar 2.9 formuladagi shart bajarilmasa, undan kuchliroq UETMni tanlash kerak bo‘ladi.

UETM tanlanganidan so‘ng, tanlangan UETMning maksimal chiqish quvvatini aniqlashimiz mumkin :


(2.11)
= 2.8*4 = 11.2

Maksimal quvvat, UETMning akkumulyator batareyalari razryadlanganidan keyin, ya’ni avariyaviy rejimdan keyin UETM tarmoqdan iste’mol qiladi. Bunday holatda, UETM tarmoqdan yuklamani ishlashi uchun zarur bo‘lgan quvvatni va akkumulyator batareyalarni zaryadlash uchun sarflaydi, bu esa maksimal quvvatning 10% ni tashkil qiladi:

(2.12)
0.1 * 11.2 = 1.12

Akkumulyator batareyalarni zaryadlash quvvatining aniq qiymatini qurilmaning texnik hujjatlaridan aniqlash mumkin.

Shunday qilib, uzluksiz elektr ta’minoti tizimining (UETT) umumiy quvvati qo‘yidagi formula bilan aniqlanadi:


(2.13)
= 8.86 + 1.12 = 9.98

UETTning aktiv quvvati, :

(2.14)
= 9.98 * 0.85 / 0.9 = 9.42

UETTning reaktiv quvvati, :

(2.15)
=

Xulosa.

Men bu topshiriqda ozim uchun kerakli ma’lumotlarni oldim. Men O‘zgaruvchan tok qurilmasining to‘liq kuchlanishi topishni va avariyaviy yoritish tizimi o‘zgaruvchan tokda ishlashi uchun UETM yoritish tizimini qo‘shimcha elektr ta’minoti bilan ta’minlashi kerakgi.O‘zgaruvchan tokda ishlovchi avariyaviy tizimining quvvati topishni organdim. Men bu topshiriqda ya’na UETMning maksimal yuklanganlik quvvati va UETM ning talab qilgan chiqish quvvati to’g’risada tushunchaga ega bo’ldim.


Foydalanilgan adabiyotlar.

1. 
   Stantsiya va podstantsiyalarning elektr qismi. O’quv qo’llanma. Q.R. Allaev, I.H. Siddikov va boshq. O’z.ROO’MTV – T.: Cho’lpon nomidagi NMIU, 2016. 304b.
   
2. 
   Aloqa qurilmalarining elektr ta’minoti (o’quv qo’llanma). M.S. Sapayev, F.M. Qodirov, U.T. Aliyev. O’z.ROO’MTV, O’rta maxsus kasb-hunar ta’limi markazi. – T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2012 – 264 b.
   
3. 
   .Yu. Vorobyov Elektrosnabjenie kompyuternыx i telekommunikatsionnыx sistem. – M.: Eko-Trendz, 2002. – 280s.: il.
   
4. 
   Siddikov I.X. Aloqa qurilmalari qayta tiklanuvchi elektr ta’minoti manbalari fanidan uslubiy qo’llanma – Toshkent, TATU, 2016 – 92 b.
   
5. 
   Pravila ustroystva elektroustanovok (PUE). Inspeksiya «Uzgosenergonadzor», Tashkent, 2007g. – 732s.
   

Twidell J., Weir T. Renewable Energy Resources. Second edition, 2006