H. A. Jamolxonov



Download 2,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet97/395
Sana01.01.2022
Hajmi2,28 Mb.
#299352
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   395
Bog'liq
Hozirgi o`zbek adabiy tili jamolxonov

33
 
 Мирзаев М, Усмонов С, Расулов И. Ўзбек тили.-  Т. "Ў
қ
итувчи", 1978. 57-59-бетлар. 
  
 
 


49 
 
ancha  cheklangan    bo’ladi,  chunki  bo’g’izdan  kelayotgan  un  tilning  orqa  qismidagi 
to’siqdanoq orqaga qaytganligi tufayli, og’iz bo’shlig’ining rezonatorlik maydoni juda 
qisqaradi;  4)  "l"  ni  talaffuz  qilishda  to’siq  (fokus)  tilning  uchki  qismi  bilan  ustki  tish 
(milk)  orasida  yuzaga  keladi,  ammo  tilning  ikki  yoni  ochiq  bo’ladi.  Undan  sirg’alib 
o’tgan un lunj devoriga tegib, qo’shimcha tonlar hosil qiladi, bunday qo’shimcha tonlar 
halqum va hiqildoqda (bo’g’izda) ham yuzaga keladi, ammo burun bo’shlig’i rezonator 
manbai  sifatida  ishtirok  etmaydi, chunki  yumshoq tanglay  oxiridagi  kichik  til  burunga 
o’tadigan  yo’lni  to’sib  qo’yadi.  Shuning  uchun  "l"  og’iz  sonanti  hisoblanadi;  5)  "r"ni 
talaffuz qilishda tilning uchi qattiq tanglayning old qismi tomon ko’tariladi, bo’g’izdan 
kelayotgan  havo  oqimi  tilning  uchiga  urilib,  uni  bir-ikki  silkitadi,  natijada  havo 
tebranishi  yuzaga  keladi.  Lunjning  bir  qadar  kengayishi  rezonator  tonning  hosil 
bo’lishiga  imkon  yaratadi;  "r"  ning  artikulatsiyasida  ham  burun  bo’shlig’i  ishtirok 
etmaydi, chunki havo oqimining burunga o’tadigan o’rni kichik til tomonidan to’silgan 
bo’ladi;  6)  "y"ni  talaffuz  qilishda  tilning  o’rta  qismi  qattiq  tanglay  tomon  ko’tariladi, 
tilning o’zi oldinga siljiydi, uning ikki cheti yon tishlarga, uchi esa pastki tishlar milkiga 
tegadi. Bu sonorning hosil bo’lishida ham og’iz bo’shlig’i, halqum va bo’g’iz rezonator 
toni manbai bo’lib xizmat qiladi, ammo burun bo’shlig’i bu jarayonda ishtirok etmaydi 
(kichik til havo yo’lini to’sib turadi). 
       

Download 2,28 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   395




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish