H. A. Jamolxonov

 
 
100
 
Qarang: Янги орфография проекти тасди
қ
ланди // 
Қ
зил Ўзбекистон, 1940, 9 июль сони.
 

---

101 
 
tomonidan  salbiy  hodisa  sifatida  baholanib  kelindi.(Bu  haqda  qarang:56,36-39;57,54-
57; 58,55-57;59,45-47;60,36-38;61,64-67;62,60-61). 
1990-93-yillarda
 o’zbek yozuvi muammolari bilan bog’liq yangi davr boshlandi: 
bu  davrda  ruschalashtirilgan  o’zbek  alifbosini  boshqa  sistemadagi  alifbo  bilan 
almashtirish g’oyasi paydo bo’ladi va shu g’oya atrofida to’rt xil yo’nalish shakllanadi. 
Birinchi  yo’nalish
  tarafdorlari  o’zbek  yozuvini  lotinlashtirilgan  alfavitga  ko’chirish 
masalasini o’rtaga qo’yadi; 
ikkinchi yo’nalish
 tarafdorlari arab grafikasidagi eski o’zbek 
yozuviga qaytishni yoxud uni (eski yozuvni) ma’lum vaqt amaldagi yozuv bilan parallel 
qo’llashni,  shu  tarzda  bu  ikki  yozuvdan  birining  tanlanishini  vaqt  ixtiyoriga  berishni 
taklif qiladilar; 
uchinchi yo’nalish 
tarafdorlarining aniq shakllangan xulosa va takliflari 
bo’lmasa-da,  ularning  fikrlarida  qadimgi  turkiy  (urxun)  alifbosini    tiklashga  moyillik 
bordek  tuyuladi; 
to’rtinchi  yo’nalish   
tarafdorlari  esa  amaldagi  alifboni  ma’lum 
o’zgarishlar bilan saqlash kerakligini aytishadi. 
Yuqoridagi yo’nalishlarning tarafdorlari o’rtasidagi bahslar, oxir oqibatda, o’zbek 
yozuvini  lotinlashtirilgan  alifboga  ko’chirish  g’oyasining  ustun  kelishi  bilan 
yakunlanadi.(61,64-67; 62,60-61) 
68-§.
 
To’rtinchi  davr: 
  1993-yilning  2-sentabrida  o’n  ikkinchi  chaqiriq 
O’zbekiston  Respublikasi  Oliy  Kengashining  o’n  uchinchi  sessiyasi  "Lotin  yozuviga 
asoslangan  o’zbek  alifbosini  joriy  etish  to’g’risida"  qonun  qabul  qiladi.  Qonunga 
muvofiq  yangi  o’zbek  alifbosining  tarkibi  quyidagi  31  harf  va  1  ta  tutuq  belgisidan 
iborat deb belgilanadi:  
a,b,c,d,e,f,g,h,i,j,k,l,m,n,o,p,Q,r,s,t,u,v,x,y,z,

,g’,j,ñ,ō,ş,(`)tutuq belgisi (apostrof) (135).