H. A. Jamolxonov hozirgi o‘zbek adabiy tili

Tayanch tushunchalar


Tovushning fizik-akustik tabiati - tovushning balandligi, kuchi, tembri, cho’ziqligi, ularning eshitilish xususiyatlari.
Gers - tebranayotgan jismning (mas., un paychalarining) tinch holatdagi nuqtadan ikki (qarama-qarshi) tomonga bir marta borib kelishi. Ovozning past yoki balandligi gerslar miqdori bilan belgilanadi.
Infratovush - 16 gersdan kam chastotali tovush.
Ultratovush – 20000 gersdan ortiq chastotali tovush.
Tovushning balandligi – tovushning un paychalari tebranishi chastotasiga bog’liq sifati.
Tovushning kuchi - 1sm² maydondan 1 sekundda o’tadigan energiya miqdori. U detsibel bilan o’lchanadi.
Tovush tembri - tovushning asosiy ton (ovoz) va yordamchi tonlar (obertonlar) qo’shilmasidan tarkib topuvchi sifati.
Formantlar - tovush tembrini ifodalovchi va uning boshqa tovushlar tembridan farqini ko’rsatuvchi chastotalar.
Spektograf - tovush formantlarini aniqlovchi maxsus apparat.