Gurux Topshirdi Baho

Gurux	Topshirdi	Baho
620-19	Tursunaliyev Erkinjon

4-Labaratoriya topshirig’i

Skutda, formulalardagi barcha lotin harflari kursiv bilan yoziladi. Agar sizga boshqa shrift kerak bo‘lsa-chi? Birinchi bobda biz \bfseries yoki \itshape kabi buyruqlar yordamida matndagi shriftlarni o‘zgartirishga misollar keltirdik. Ammo formulalarda ushbu maqsadlar uchun boshqa vositalardan foydalanish kerak. Masalan, P harfini to‘g‘ri qalin harf shrift bilan ifodalash talab qilinsin deylik. Bu xolda \mathbf buyrug‘idan foydalanishingiz kerak: Pn $\mathbf P^n$ Agar P harfi (bu uslubda) formulalarda tez- tez uchrasa, uning qisqartmasini belgilash maqsadga muvofiqdir. Qo‘shimcha uslublar paketlarini yuklamasdan olish mumkin bo‘lgan formulalardagi belgilar uslublarining to‘liq ro‘yxati:

x + y $\mathbf x+y$ x + y $\mathrm x+y$ x + y $\mathtt x+y$ x + y $\mathsf x+y$ TX $\mathcal T_X$ Γ + y $\mathit\Gamma+y$

"kalligrafik" shriftini chaqiradigan \mathcal buyrug‘i faqat katta lotin harflariga qo‘llanilishi mumkin. \mathit buyrug‘i yunoncha katta harflarni kursiv bilan olish imkoniyatlaridan birini (va aytish kerakki, eng yaxshisi emas) beradi. Haqiqat shuki, agar sizda amsmath to‘plami yuklangan bo‘lsa, \mathit buyrug‘i ishlamay qoladi (hech bo‘lmaganda ushbu paketning ba’zi versiyalarida). Bunday

133

holda, formulada kursiv yunoncha bosh harflarni chop etish uchun maxsus buyruqlardan foydalaniladi, unda harf nomi oldin yoziladi. O‘quvchi ta’kidlaganidek, \mathrm kabi buyruqlar faqat keyingi harfga ta’sir qiladi. Agar siz bitta harfni boshqa shriftda emas, balki bir nechta harf bilan bosib chiqarilishini istasangiz, ushbu harflarning barchasini figurali qavslarga qo‘yishingiz kerak: Misol:

\documentclass[12pt]{article} \usepackage[T2A]{fontenc} \usepackage[russian]{babel} \begin{document} Kop xartomonlamalik muxim tomoni $X$ belgilanadi $X_{\mathrm{sing}}$. \end{document}

Hujjat kompanovka qilinib, ko‘rish tizimiga o‘tilganda ekranda quyidagi xosil bo‘ladi:

Yuqorida aytilganlarning barchasi \mathrm buyrug‘i va shunga o‘xshashlarni qabul qilishini anglatadi. Uning bitta majburiy argumenti bor. U - boshqa shriftda chop etilishi kerak bo‘lgan formulaning bir qismi. Bir qarashda, bu aytilganlarga zid keladi. Agar siz amsfonts yoki amssymb uslubi paketini yuklansa, unda matematik formulalarda yana ikkita shriftdan foydalanishingiz mumkin: ajuriy gotik

Ajur shriftini faqat katta harflar bosib chiqarish qo‘llaniladi; u \mathbb buyrug‘i bilan belgilanadi (ushbu bo‘limda tasvirlangan boshqa buyruqlar singari, \mathbb buyrug‘idan keyingi xarfga ta’sir qiladi. Agar bir nechta xarfdan iborat so‘z shriftini o‘zgartirish zarur bo‘lsa figurali qavsda yozish kerak. Gotik shrift

134

\mathfrak buyrug‘i bilan o‘rnatiladi; u faqat buyriqdan keyingi harfga ta’sir qiladi (yoki figurali qavs ichida joylashgan bo‘lsa, bir nechta harflar): Misol:

\documentclass[12pt]{article} \usepackage[T2A]{fontenc} \usepackage[russian]{babel} \usepackage{amsfonts} \begin{document}

Algebrada $\mathfrak{sl}_2(\mathbb C)$ larni ifodalash nazariyasimuxim Rol o’ynaydi. \end{document}

Hujjat kompanovka qilinib, ko‘rish tizimiga o‘tilganda ekranda quyidagi xosil bo‘ladi:

Shuningdek, eufrak uslubi paketi mavjud. U yuklanganda faqat gotik shriftidan foydalanish mumkin bo‘ladii (\mathfrak buyrug‘i bilan). Va nihoyat, harflar yanada aniqroq konturlarga ega bo‘lgan formulalarning qo‘lda yozilgan versiyasidan foydalanish mumkin:

Buning uchun euscript uslubi paketini yuklashingiz kerak. Ushbu shriftni o‘rnatadigan buyruq \EuScript. Misol: \documentclass[12pt]{article} \usepackage[T2A]{fontenc} \usepackage[russian]{babel} \usepackage{euscript} \begin{document} Ushbu formulada $\mathrm{tg} x$ xarfi $x$ tangens belgisiga juda yaqin. Bu $\sin x$ formulada bo’lsa, probellar to’giri. \end{document} Hujjat kompanovka qilinib, ko‘rish tizimiga o‘tilganda ekranda quyidagi xosil bo‘ladi:

135

Agar siz biron bir matnni formulaga qo‘shmoqchi bo‘lsangiz, u holda faqat \mathrm buyrug‘i etarli emas: dollar belgilari orasidagi har qanday matn, hatto to‘g‘ri formulaning bir qismi deb hisoblaydi va shunga muvofiq ularni e’tiborsiz qoldiradi siz qo‘ygan bo‘shliqlar va bo‘shliqlarni o‘z qoidalariga muvofiq joylashtiradi. Misol:

$$

\sqrt{x^3}=x \mathrm{для всех} x.

$$ Matnni formulaga qanday to‘g‘ri kiritish kerakligi quyida keltirilgan. Hozirda muhokama qilingan ojur va gotik shriftlardan faqat formulalarda foydalanish mumkin va ularning yordami bilan oddiy matnni yozib bo‘lmaydi (xuddi yunoncha matnni \alpha, \beta va hk buyruqlaridan foydalanib yozish mumkin bo‘lmaganidek). Shriftlarni formulalarga almashtirish uchun yuqorida tavsiflangan (va biz tavsiya qilgan) usuldan tashqari, LATEX hanuzgacha (LATEX 2.09 bilan muvofiqligi uchun) yana bitta usulni saqlab qoladi, bu quyidagi jadvalda keltirilgan. To’giri usul: Eski usul: Xosil bo’ladi: \mathrm x+y {\rm x}+y x + y \mathbf x+y {\bf x}+y x + y \mathsf x+y {\sf x}+y x + y \mathtt x+y {\tt x}+y x + y \mathcal T_X {\cal T}_X TX