Guruh xaydarova g 1-amaliy mashg’ulot

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3-Amaliy mashg’ulot 
Mavzu: 
Maxsus dasturiy vositalar yordamida ma’lumotlarni qayta tiklashni 
o’rganish.
 

---

Ishdan maqsad: 
Talabalarda ma’lumotlarni xavfsiz o’chirish, ularni maxsus 
dasturiy vositalar yordamida qayta tiklash haqida bilim va ko’nikmalarni 
shakllantirish.
 
Nazariy qism. 
Faylni tiklash jarayonini qisqacha, ildiz papkasida (FAT) yoki asosiy fayl 
jadvalidagi (NTFS) o'chirilgan yozuvlarni topish uchun disk yoki papkani 
skanerlash, so'ngra ma'lum bir o'chirilgan yozuv uchun qayta tiklanadigan klasterlar 
zanjirini aniqlash, va bu klasterlarning mazmunini yangi yaratilgan faylga nusxalash 
deya tavsiflash mumkin.
Turli fayl tizimlari o'zlarining mantiqiy ma'lumotlar tuzilmalariga ega, ammo 
umuman olganda har bir fayl tizimi:
• 
Fayl yozuvlari roʻyxati yoki katalogiga ega, shuning uchun iterativ ravishda 
ushbu roʻyxatni va oʻchirilgan deb belgilangan yozuvlarni koʻrib chiqish 
mumkin.
• 
Faylni tashkil etuvchi klasterlar to'plamini topishga harakat qilish uchun har 
bir yozuv uchun ma'lumotlar klasterlari ro'yxatini saqlaydi.
1-rasm. Disk strukturasi va klasterlarga ma’lumotlarni joylashtirish
Faylda kerakli yozuvni topib, faylni tashkil etuvchi klasterlar to'plamini 
to'plaganidan so'ng, ushbu klasterlarni o'qish va boshqa joyga ko'chirish mumkin.
Qayta tiklash ketma ketligi: 
• 
Disklarni skanerlash;
• 
Klaster zanjirini topish;
• 
O’chirilgan fayllarni klaster zanjiridan qayta tiklash.

---

Biroq, har bir o'chirilgan faylni tiklash mumkin emas:
Birinchidan, fayl yozuvi hali ham mavjud deb hisoblansa (boshqa 
ma'lumotlarning ustiga yozilmagan), o'chirilgan fayl joylashgan diskda qancha kam 
fayllar yaratilgan bo'lsa, o'chirilgan faylni yozish uchun joy boshqa yozuvlar uchun 
ishlatilmaganligi ehtimoli shunchalik yuqori bo'ladi.
Ikkinchidan, fayl yozuvi ko'proq yoki kamroq ishonchli tarzda fayl klasterlari 
joylashgan to'g'ri joyga ishora qiladi deb taxmin qilinganda (bu Windows XP da, 
katta FAT32 jildlarida kuzatilgan), operatsion tizim o'chirilgandan so'ng darhol fayl 
yozuvlarini buzadi, shuning uchun birinchi ma'lumotlar klasteri yaroqsiz bo'lib 
qoladi va yozuvni keyingi tiklash mumkin emas.
Uchinchidan, faylning ma'lumotlar klasterlarini xavfsiz deb hisoblansa 
(boshqa ma'lumotlarning ustiga yozilmagan), o'chirilgan fayl joylashgan diskda 
yozish operatsiyalari qanchalik kam bo'lsa, o'chirilgan faylning ma'lumotlar 
klasterlari egallagan joy boshqa ma'lumotlarni saqlash uchun ishlatilmasligi ehtimoli 
shunchalik yuqori bo'ladi.
Umuman olganda:
• 
Muhim ma’lumotlar tasodifan o’chirilganda qayta tiklash amalga 
oshirilmagungacha diskka yangi ma’lumotlar yozlaslik lozim;
• 
Qayta tiklanayotgan ma’lumotlarni ular o’chirilgan diskka aynan qayta 
tiklamaslik lozim.

---

---

---

---

---

---

.