710-20 guruh talabasi Shirinov Elmurod
1. Xayol, bir kishi yoki guruhning tasavvur qilgan narsalarni o'ziga xos xususiyatlari, o'ziga xos o'zgartiruvchilari va haqiqatdan ajralmasligi xususiyatlarini anglatuvchi o'zgaruvchan, chet el va kashfiyotchi jarayonlardir. Xayolning turli xususiyatlari va namoyon bo'lish xususiyatlari quyidagilar bo'lishi mumkin:
Tuyg'u-ko'ngil xususiyatlari: Xayol odatda bitta yoki bir nechta tuyg'u yoki ko'ngilga ega bo'lishi mumkin. Bu tuyg'u-ko'ngil ko'rsatkichlarining intensivligi va xususiyatlari odatda o'zgaruvchan va insonning o'zining kuchiga bog'liq.
Fikr ko'rsatkichlari: Xayol o'zining o'zgartiruvchan fikr ko'rsatkichlariga ega bo'lishi mumkin. Bu xususiyatlar odatda insonning qayta qayta ishlab chiqarishini yoki hikoya yoki rassomchilik qilishini anglatadi.
Tahayyul qobiliyati: Xayolning tahayyul qobiliyati o'zgaruvchan bo'lishi mumkin va buni o'rganish, o'sish va rivojlanish mumkin. Xayol o'z-o'zidan tasavvur qilish, o'z-o'zidan narsalarni o'zgartirish va dunyoga yangi nazarlar bilan qarash qobiliyatiga ega.
Kimyoaviy ko'rsatkichlar: Xayolning kimyoaviy ko'rsatkichlari kengayishga va tarkibiy elementlarga bog'liq bo'lishi mumkin. Bu tarkibiy elementlar odatda turli o'zgaruvchanlar va o'zgarmasliklarga bog'liq bo'lishi mumkin.
E'tiqodlar va adabiyot ko'rsatkichlari: Xayolning e'tiqodlari va adabiyot ko'rsatkichlari ham o'zgaruvchan bo'lishi mumkin. Bu xususiyatlar uning turli adabiyotlar va tarixiy xakikatlarga, tafakkur va qarashlarga asoslangan bo'lishi mumkin.
Xayolning namoyon bo'lish xususiyatlari esa turli xil bo'lishi mumkin, lekin odatda tahayyul qobiliyati, o'zgartiruvchan fikr ko'rsatkichlari, tuyg'u-ko'ngil xususiyatlari va kimyoaviy ko'rsatkichlarining yoqib turishiga asoslangan bo'lishi mumkin.
Xayolning turli turlari mavjud bo'lishi mumkin, ba'zilari quyidagilardir:
Joriy hayol: O'ziga xos bo'lgan umumiy hayol. Masalan, o'z o'ylab o'tirgan narsalarni ko'rish, turli vaziyatlarga tayyorlash va hokazo.
Faraz: Haqiqiylik bilan mos kelmaydigan hayol, masalan, bir qit'a yoki vujudga kelmaydigan yaxshi baxt, jinn va yaxud hayvonlar bilan gaplashish kabi.
Tahliliy xayol: Kelajakka qarab fikr yuritish va tahlil qilish uchun ishlatiladi. Bu turdagi xayol odatda yuqori muddatli rejalar va strategiyalar o'rniga qo'yiladi.
Musiqa: Musiqa eshitish orqali ko'ngil ochish, hayal qilish kabi.
Xayolning namoyon bo'lish xususiyatlari quyidagilardan iborat bo'lishi mumkin:
O'z-o'zidan yuzaga kelishi: Xayollar, insonning boshqa sharoitlari, masalan, barcha narsalar bajarilganiga qaraganda o'z-o'zidan yuzaga kelishi mumkin.
Kreativlik: Xayollar kreativlikni kengaytirishga yordam berishi mumkin. Hayolingizdagi turli narsalar va vaziyatlar sizni original va taniqli ideyalarga olib kelishi mumkin.
Tashvishlar va ko'zga ko'ringan narsalarga e'tibor: Xayollar odamlarni biror narsga e'tibor qaratishga yordam berishi mumkin. Masalan, bir odam o'zining ko'zga ko'ringan biror narsni yaxshi ko'rgan va uni nazorat qilishga yordam beruvchi hayollarga ega bo'lishi mumkin.
Motivatsiya: Xayollar insonni harakatga o'tkazishga yordam berishi mumkin. Masalan, kelajakda yaxshi ish qilish va muvaffaqiyatga erishishni hayal qilish odamlarga kuch beradi.
2. Sezgi bilish, shaxsiy tajribalarga asoslangan, bilim va mantikning ko'rsatishi bilan to'g'rilanishi mumkin bo'lmagan bir xil tanqidkorlik holati hisoblanadi. Bu turi bilim ta'limotida va turli amaliyot sohalarda, masalan, san'at va madaniyat, biznes va boshqa sohalarda o'zining o'ziga xos ahamiyatga ega.
Sezgi bilish jarayoni katta miqdorda vaqt va tajribalarga asoslanganligi sababli, tushunish qiyinroq bo'lishi mumkin. Sezgi, shaxsiy tajribaga asoslangan, tushunishning o'ziga xos turi bo'lib, o'zining "yaxshi" yoki "yomon" sifatlarini tushuntirishi mumkin.
Sezgi bilishning o'ziga xos xususiyatlari quyidagilardir:
Shaxsiy tajribaga asoslangan: Sezgi, shaxsiy tajribaga asoslanganligi sababli, har bir odamda turli xil bo'lishi mumkin.
Tushunishning o'ziga xosligi: Sezgi, tushunishning o'ziga xos xususiyatlarini o'zida yig'ib turadi. Sezgi bilishni tushuntirish uchun, shaxsning o'zining hissiyotlari va yondashuvlari ahamiyat kasb etadi.
Asbobiyatning kamligi: Sezgi bilishni tushuntirish uchun asbobiyatning kamligi mumkin. Sezgi, yashirin muammolarni hal qilishda ham foydalanish mumkin.
Biror sabablarga ko'ra aniqlanmaydi: Sezgi bilishning to'liq tarzda aniqlanishi va tushuntirilishi muammo bo'lishi mumkin. Sezgi, biror sabablarga ko'ra aniqlanmaydi va adashmagan paytda kelib chiqishi mumkin.
Xususiyatlariga qarab aniqlanadi: Sezgi, xususiyatlarga qarab aniqlanadi va boshqa insonlardan farqli bo'lishi mumkin.
Nodanligi va cheklovkashligi: Sezgi bilish, nodanligi va cheklovkashligi sababli nafaqat aniqlash, balki hamjamiyatda qabul qilinuvchi sifatida tasdiqlanishi qiyin bo'lishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |