|
13.03.2019-yil.
LABORATORIYA ISHI № 4
Bajarish muddati: 13.03.2019.
Mashg’ulot uchun ajratilgan soat: 2 soat.
Laboratoriya jihozlari: Corel Draw dasturi.
Mavzu: Corel Draw dasturida hajmga ega tasvirlar yaratish. Перетекания uskunasi bilan ishlash. Matnlar bilan ishlash.
I. Ishning maqsadi: Hajmga ega tasvirlar yaratish, “Перетекания” uskunasi bilan ishlash, matnlar bilan ishlash ko‟nikmalarini hosil qilish.
II. Nazariy qism:
Corel Draw dasturining eng yaxshi tomonlaridan biri bu matnlar bilan ishlash bo’ladi. Dasturda matnni har xil garniturada, ranglarda, kegllarda va shriftlarda berish imkoniyati bor. Shriftlarni sirtqi ko’rinishlarini bezashni cheksiz turlari bor. Matn ishchi oynada Redaktirovanie teksta (Edit Text) yordamida kiritiladi.
Corel Draw dasturida matn ko’rinishi ikki turda bo’ladi: sarlavha (artistic) va abzats (paragraph). Matn tipi Tekst (Text) asbobi yordamida kiritiladi.
Sarlavha matni (Artistic Text)
Tekst (Text) asbobi yordamida xohlagan joyga xohlagan matnni kiritish imkoniyatimiz bor.
Sarlavha matnini kiritish uchun Tekst (Text) asbobi ishga tushuriladi va kursorni matn kiritiladigan joyga olib borilib, sichqoncha bilan bir marta chertiladi, natijada ekranda matn kiritish kursori paydo bo’ladi.
Satrni yangi qatordan boshlash uchun tugmasi yordamida kursor ko’chiriladi.
Abzats (bloakli) matn (Paragraph Text)
Asosiy matn (main text) kata hajmga ega bo’lib, kolonka ichiga olib yoziladi va uni blokli matnlar deb ataydi. Ikkinchi farqi uning kolonka eni bo’yicha avtomatik ravishda qo’yiladi, agarda matnlar o’chirilsa yoki qo’shilsa Avtomat ravishda siljiydi. Bu turdagi matnning asosiy elementlaridan biri abzats hisoblanadi va abzatsli matn deb ham ataladi. Blokli matnlarni yaratish uchun Tekst (Text) dan quyidagicha foydalaniladi:
Asbobni ishga tushurib, matn kiritiladigan to’g’ri to’rtburchak yoki ellips ko’rinishlar tanlanadi. Matnli to’g’ri to’rtburchak hech qanday parametrlarga ega bo’lmaydi va bosmadan chiqarilganda faqat matnning o’zi chiqariladi.
Matnli to’g’ri to’rtburchak yasalgandan keyin ishga tayyor ekanligini bildiruvchi yonib, o’chib turuvchi kursor chap tomonda paydo bo’ladi.
Blokli matnlarni kiritish paytida dastur o’zi avtomatik ravishda kelasi satrga o’tkazadi, foydalanuvchi faqat abzats oxirida tugmasini bosishi kifoya.
Agarda belgilangan to’g’ri to’rtburchakda matn ko’rsatilganda ko’payib ketsa, to’g’ri to’rtburchak tagida maxsus belgi qizil rangli uchburchak shaklidagi yo’nalish ko’rsatiladi.
Matn to’rtburchagini o’lchamlarini o’zgartirish uchun Strelka (Pick) asbobidan foydalaniladi.
Dastur tomonidan matnning hajmiga va parametrlariga qarab balandligini tanlanadi. Bu rejimga o’tish uchun Abzatsnoy tekst (Paragraph Text) bo’limidagi parametro’ (Options) oynasida matnning hajmiga qarab to’g’ri to’rtburchakni katta yoki kichkina qilish (Expand And Shrink Paragraph Text Frames To Fit Text)da belgi qo’yish orqali amalga oshiriladi.
Sarlavha ((Artistic Text) matnni abzats matnga (Paragraph Text) o’tkazish
Sarlavha ko’rinishida yozilgan matnni abzats ko’rinishiga yoki teskari abzats ko’rinishida yozilgan matnni sarlavha ko’rinishiga yozishga to’g’ri kelib qoladi. Bu hollarda dastur tomonidan bir turidan ikkinchi turiga o’tkazish imkoniyatlari bor.
Sarlavha matni ajratgan holda Tekst (Text) menyusida abzats matnga o’girish (Convert to Paragraph Text), abzats matni ajratilganda esa sarlavha matniga o’girish (Convert K Artistic Text) so’zlari chiqariladi.
Bir turidan ikkinchi turiga o’tkazishni tezlatish uchun Svoystva (Property Bar) da joylashgan konvertirovat tekst (Convert Text) tugmasini ishlatsa bo’ladi.
III. Topshiriqlar:
1. CorelDraw dasturi yordamida hajmga ega bo’lgan turli rangdagi geometrik figuralar yarating.
2. Hajmga ega bo’lgan geometrik figuralarning nomi, asosiy ko’rsatgichlari (eni, bo’yi, balandligi, radiusi va h.k.) ni ifodalang.
IV. Topshiriqlarni bajarilishi:
1-topshiriq:
XULOSA
Men bu laboratoriya mashg’ulotida hajmga ega tasvirlarni tayyor shaklidan foydalanmay, balki bir nechta shakllarni birlashtirish, bitta obekt qilib olish bilan yaratishni, ularga turli xil ranglar berishni o’rgandim. Перетекания uskunasi bilan
ishlashni o’rgandim. Undan tashqari Corel Draw dasturida matnlar bilan ham ishlashni o’rganib oldim. Bu laboratoriya mashg’ulotida avvalgilaridan farqli ravishda ko’p narsalarni o’rgandik va amalda qo’lladik. Biz bugun olgan bilimlarimizni kelajakda qo’llaymiz va bu borada qiyinchilik tug’ilmaydi. Yuqoridagilarni mukammal darajada o’rganish bizga Corel Draw dasturini yanada yaxshi bilishga va uni imkoniyatlarini sinab ko’rishga yo’l ochadi. Bugungi laboratoriya mashg’ulotini o’zlashtirish jarayonida o’qituvchilarimiz bizga juda kata va yaqindan yordam berishdi. Buning uchun o’qituvchilarimkzdan minaddormiz.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI
“Kompyuter grafikasi” U.S. Jo’rayev, D.B. Abdurahimov uslubiy qo’llanma. Guliston 2016.
Internet ma’lumotlari:
Ziyo izlagan qalblar uchun kutubxona.
M. Aripov, B. Begalov, U. Begimqulov, M. Mamarajabov “Axborot texnologiyalari”, Toshkent – “Noshir” – 2009
Internet saydlari: google.com
Do'stlaringiz bilan baham: | 
