Guruh Qóziyeva Gulhayo 5 Назорат саволлари: Демократия ва миллий ғоя

017-14 guruh
Qóziyeva Gulhayo
5 Назорат саволлари:
1. Демократия ва миллий ғоя.
Истиқлол, демократия ва тараққиёт — ўзаро боғлиқ тушунчалар. Чунки агар миллий мустақиллик бўлмаса, эркинлик ҳам, эркин ри¬вожланиш ҳам бўлмайди. Шахс эркинлиги миллат эркинлигидан айри тушунча эмае. Шу боис Ўзбекистон ўтган аср бошларида истиқлолни қўлга киритганда бир-бири билан боғлиқ 2 вазифа кун тартибида турарди: бири — мустақилликни мустаҳкамлаш бўлса, иккинчиси — бозор иқтисодиётига асосланган демократик жамият қуриш.
Ҳозирги пайтда Ўзбекистонда бу икки жараён муваффақият билан давом этмоқда ва мамлакатимиз тобора иқтисодий тараққий этган давлатлар сафига кириб бормоқда. Яна шу нарса ҳам аниқ бўлдики, иқтисодий тараққиёт ижтимоий-сиёсий ва маънавий-маърифий юксалиш билан узвий алоқада кечиши шарт экан. Бошқача айтганда, иқтисодий тараққиёт осмондан тушадиган мўъжиза эмас, балки уни Ўзбекистон халқининг ўзи амалга оширади. Яъни, халқимизнинг маънавий-маъ¬рифий савияси, билим ва малакаси, салоҳияти, умуммаданий даражаси қанчалик баланд бўлса, иқтисодий тараққиёт ҳам шунча тезлашиб, "Эркин, фаровон ҳаётни таъминлашга шарт-шароит яратилади" . Аҳолининг ҳар бир қатлами, ҳар бир фуқаро буни яхши англаб етиб, шунга қараб фаолият олиб бориши лозим бўлади. Аммо бу жабҳада муаммоларимиз кўп. Зеро, демократия — эркин яшаш ва эркин фаолият олиб бориш, фикр билдириш, ўз иродасини ифодалаш, ҳақ-ҳуқуқларидан бемалол фойдаланиш ва жамият ишларига фаол қатнашишни англатади. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси бунга тўла кафолат беради ва ҳар бир фуқаронинг ҳуқуқини ҳимоя қилади. Бироқ айни вақтда, демократия юксак маънавият эгаси бўлиш, масъулият ва жамият олдидаги бурчни ҳис қилишни талаб этади. Қонун, ҳуқуқ имкониятлар берса, ахлоқ, бурч, ўзгалар манфаати билан ҳисоблашиш, инсонийлик удумлари, виждон эса масъулият юклайди, ҳар бир индивидуал шахс манфаати билан жамият манфаати чамбарчас боғлиқ эканини ҳар соатда бизга билдириб туради. Шу боис ҳуқуқ ва бурч, эркинлик ва масъулият ҳамма вақт бирга, узвий алоқада амал киладиган тушунчалардир. Ўзаро рақобат, ақлу заковат кураши ва тадбиркорлик, ишбилармонлик хислатлари ҳам шу заминда адолат ўзанига тушади, кишининг киши томонидан ноҳақ эзилиши, зўравонлик қилинишига йўл қўйилмайди.