Guruh F. I. Sh Baho 631-18 Toshpo’latov Muhammadullo Shuhratjon o’g’li

M

  mos 

keladigan  

n

=7 uzunlikdagi  kodli so‘zni 

V 

koderga uzatadi. 

Yetti  razryad  kodli  kombinatsiya 

(vektor  V)

  koderning  chiqishidan  kanal 

kirishiga  beriladi.  Kanalda  uzatiladigan  kodli  kombinatsiya  xatolikning  yetti 

razryadli  vektori 

Ye

  bilan  qo‘shiladi.  2  moduli  bo‘yicha  razryadlarga  qo‘shish 

amalga oshiriladi (0



0=), 0



1=1, 1



0=1, 1



1=0). 

Masalan,  

kanal kirishidagi kombinatsiya 

xatolar vektori    

kanal chiqishidagi kombinatsiya              



 

1011000        

ga teng,   

ga teng, 

ga teng bo‘ladi. 

0010001       

 

1001001 

 

Shunday  qilib,  xato  vektorida

  i-

razryaddagi  birlik  kanal  chiqishidagi  kodli 

kombinatsiyadagi 

i-

razryaddagi xatoga (inversiyaga) olib keladi. Xato vektori 

Xato 

manbai

  panelida  beriladi.  Shu  yerda  xato  vektorini  siklik  siljitish  uchun  va  uni 

inversiyalash uchun tugma  mavjud. 

Kanal  chiqishidan  qabul  qilingan  kodli  kombinatsiya  dekoder  kirishiga 

beriladi. 

Dekoder 1

 xatolarni to‘g‘rilash rejimida ishlaydi. Xatolar bo‘lmaganda yoki 

xatolar vektori kod bilan to‘g‘rilanadigan xatolar vektoriga tegishli bo‘lsa, 

dekoder 

1

 chiqishidagi signal koder kirishidagi signal bilan (manba chiqishida) mos keladi. 

Dekoder 1 chiqishidagi signal koder kirishiga kelib tushadigan kirish signali 

bilan mos kelmasa, xatoli dekodlash amalga oshiriladi. 

Kod tizimida foydalaniladigan xatolar vektori paydo bo‘lishiga mos keladi va 

tuzatish mumkin emas.  Kod (7, 4) barcha birlik xatolarni tuzatadi. 

Birlik xatolarni tuzatish quyidagicha amalga oshiriladi: 

-  qabul  qilingan  7  razryadli  kombinatsiya  hosil  bo‘ladigan  polinomga 

bo‘linadi; 

- bo‘lishdan qoldiq (sindrom xato) nolga teng bo‘lmaganda, mos kelish jadvali 

bo‘yicha  «xato  vektori  -  sindrom»  ushbu  sindromga  mos  keladigan  xato  vektori 

aniqlanadi; 

- qabul qilingan 7 razryadli kombinatsiya topilgan xato vektori bilan 2 moduli 

bo‘yicha qo‘shiladi. 

---

Dekoder 2

 xatolarni aniqlash rejimida ishlaydi

. 

Dekoder  2

  xatolarni  aniqlasa,  unda  dekoder  «xato  aniqlandi»  signali 

shakllanadi, bunda kodli kombinatsiya berilmaydi (? ? ? ? ko‘rinadi). Xatolar vektori 

aniqlanmagan,  berilgan  kod  bilan  xatolar  vektoriga  tegishli  bo‘lsa, 

dekoder  2

 

chiqishidagi signal koder kirishiga berilgan signaldan farqlanadi. 

Dekoder  2

  ruxsat  etilgan  kodli  kombinatsiya  bilan  mos  keladigan  xatolar 

vektorini aniqlashi mumkin. Bu liniya kodi xususiyatidir: 

«ikkita kodli so‘z summasi 

kodli so‘z bo‘lib hisoblanadi».