Guruh: 714-19 Bajardi : Eshmamatov Obidjon

Toshkent Axborot Texnologiyalari universiteti

Kompututerni tashkil etish

2021


Amaliy ish. 1

Guruh: 714-19

Bajardi : Eshmamatov Obidjon

Komputerning tashkiliy qisimlari, asosoiy ko’rsatkichlari va xususiyatlari

1.Sistemali blok – o‘zida bir necha murakkab qurilmalarni birlashtirgan va himoya g‘ilofiga o‘ralgan qurilma. Unda asosiy plata, protsessor, xotira, qattiq disk kabi muhim qurilmalar joylashgan. Asosiy plata yaxlit asosga yig‘ilgan elektron sxemalardan iborat. Unga protsessor, xotira va boshqa qurilmalar ulanadi. Qattiq desk – ma’lumotlarni saqlovchi qurilma. Tezkor xotira – ma’lumotlarni vaqtincha – kompyuter ishlashi davomida saqlaydi. 2.Monitor (lotincha so‘z bo‘lib, «eslatuvchi», «xabar beruvchi» ma’nolarini anglatadi) kompyuterdagi matn, grafik va boshqa turdagi ma’lumotlarni ekranda aks ettirish qurilmasi (8, 9, 10-rasmlar) bo‘lib, uning bir necha turlari mavjud:

Asosiy qurilmalardan tashqari, kompyuter boshqara oladigan qurilmalar ham mavjud. Ular kompyuterning yordamchi yoki qo‘shimcha qurilmalari deb ataladi. Kompyuter qo‘shimcha qurilmalarsiz ham ishlay oladi, ammo bu qurilmalarsiz ma’lumotlarni chop etish, nusxalash yoki uzatishni amalga oshirib bo‘lmaydi.

Kompyuterga quyidagi qo‘shimcha qurilmalarni ulash mumkin:

kompyuter sichqonchasi – kompyuterni boshqarish qurilmasi;

printer – ma’lumotlarni chop etish qurilmasi;

disk yuritgich – CD (Compakt Disk) va DVD (Digital Video Disk)larni o‘quvchi qurilma;

skaner – qog‘ozdagi tasvir va matnlarni kompyuter xotirasiga kirituvchi qurilma;

tovush kolonkalari – ovozli ma’lumotlarni chiqarish qurilmasi.